A philosophical assessment on criticisms of "ideology" to the Turkish music reform

Yıl 2022, Cilt: 10 Sayı: 3, 431 - 447, 30.09.2022

Suat Soner Erenözlü

https://doi.org/10.12975/rastmd.20221037

Öz

The music reform, which was realized in the early years of the Republic, has felt its impact in many areas of life from education to everyday life to the present day. The studies effected on this subject are merged in the opinion that the young Republic of Turkey is making these reforms on the axis of “ideology” to an extent that cannot be underestimated. According to critics, the Republic of Turkey has faced to the West due to the “nationalist ideological” policies pursued and has become alienated from its own culture. Towards the principles of the music reform, the Turkish Art Music belonging to the Ottoman was abandoned and the compilation of Turkish folk songs and their arrangement in Western technique constitute the reason for this alienation. However, this alienation manifests itself as a cultural reflection of the Western-elitist ideology. Critics claim that everything that belongs to the music revolution, in terms of its ideological nature, also entails a number of negative consequences.
The concept of ideology first appeared in the French Enlightenment, not the German, when Destutt de Tracy used it in the sense of the science of reason, and Tracy’s contemporary, Condillac, brought it among the ideals of the French revolution. After that, although the concept of ideology was not used, he put forward views that provided the basis for it. In this context, Francis Bacon took the concept of idols as the premise of the concept of ideology and saw idols as an illusion. Hegel brought a historical dimension to reason with his phenomenology of the soul (phanomenologie des geistes), and finally with Marx, the concept of ideology came to the agenda again, which he dealt with in social, political and cultural dimensions. In Hegel, the philosophy of spirit, which is the cultural traces or phenomena of human consciousness, turns into an ideological philosophy in which phenomena, that is, experiences, affect human consciousness. Thus, the philosophy of German idealism evolves over time into the philosophy of the German Ideology. But while German idealism, from Kant to Hegel, has a positive attitude with the principles of enlightenment and romanticism, in The German Ideology Marx often uses the concept of ideology in a negative sense as a misleading act of the ruling class. As a result, the concept of ideology is a concept that has historically taken on different meanings, but as a common principle, reflects the superiority of a class over a class, and its negative and critical use is more common. It is often related to the spirit of an era in that it reflects the Marxist class struggle.
Criticisms claiming that Atatürk’s principles and revolutions were an ideological structure constitute a picture contrary to the nature of the Republican revolutions. Because ideological discourses have their own terminology, they are elements of a purely political order and are based on a Marxist theoretical basis, and therefore they are different from the principles and reforms of Atatürk. The foundations of the foundation of the Republic of Turkey, contrary to being a purely theoretical and national utopia of Turkish music, are entirely oriented towards action, that is, performance. While scientificity, even contemporary scientificity, is taken as a basis, all principles and revolutions are based on cultural commonality.
The aim of this study is to make a philosophical analysis of the concept of ideology, to object to the criticisms that base the music reform on ideological foundations, and to suggest that the music reform consists of idealistic principles, not ideological ones. Therefore, in opposition to the view that the music reforms of the Republic are alienated from their own culture in terms of being “ideological”, the claim has been put forward that they are based on their own self-culture in terms of being “idealistic”.

Anahtar Kelimeler

Atatürk, music reform, ideology, idealism, Turkish music, Turkish Republic

Türkiye Cumhuriyeti müzik inkılabına yöneltilen “ideoloji” eleştirileri üzerine felsefi bir değerlendirme

Öz

Cumhuriyetin ilk yıllarında gerçekleştirilen müzik inkılabı, günümüze kadar eğitimden gündelik yaşama kadar hayatın pek çok alanında etkisini hissettirmiştir. Bu konu üzerine yapılan çalışmalar azımsanmayacak ölçüde, genç Türkiye Cumhuriyetinin bu inkılapları “ideoloji” ekseninde yaptığı görüşünde birleşmektedir. Eleştirilere göre Türkiye Cumhuriyeti, izlenen “ulusalcı ideolojik” politikalar yüzünden Batıya yönelmiş ve kendi kültürüne yabancılaşmıştır. Müzik inkılabının ilkeleri doğrultusunda, Osmanlı’ya ait olan Türk Sanat Müziği terk edilerek Türk halk şarkılarının derlenmesi ve Batı tekniğiyle çok seslendirilmesi bu yabancılaşmanın nedenini teşkil etmektedir. Bununla birlikte bu yabancılaşma, Batıcı-elitist ideolojinin kültürel bir yansıması olarak kendisini göstermektedir. Eleştiriler müzik inkılabına ait her şeyin ideolojik olması bakımından olumsuz birtakım sonuçları da beraberinde getirdiğini iddia etmektedir. Bu çalışmada ideoloji kavramının felsefi olarak çözümlemesiyle birlikte, müzik inkılabını ideolojik temellere dayandıran eleştiriler irdelenmiş ve müzik inkılabının ideolojik değil, idealist ilkelerden oluştuğu üzerinde durulmuştur. Bununla birlikte Cumhuriyet Müzik inkılabının kendi kültürüne yabancı olduğu görüşüne karşı, idealist olması bakımından kendi öz kültürünü temellendirdiği iddiası ortaya koyulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Atatürk, Müzik inkılabı, İdeoloji, idealizm, Türk musikisi, Türkiye Cumhuriyeti

Kaynakça

• Apel, Althusser, L. (2000). İdeoloji ve devletin ideolojik aygıtları. çev. Yusuf Alp ve Mahmut Özışık. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Arık, R. O. (1969). İdeal ve ideoloji. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
• Ataman, S. Y. (1991). Atatürk ve Türk Musikisi. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Atatürk (1997). Söylev ve demeçleri I-III. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Ayas, G. (2020). Musiki inkılabının sosyolojisi. İstanbul: İthaki Yayınları.
• Bacon, F. (2003). The new organon. Cambridge University Press (Virtual Publishing).
• Çevik, S. (2021). Türk Müziği’nin gelişiminde cumhuriyetin ilk dönemleri ve Atatürk’ün Türk Müziği’ne yönelik demeçleri. Türk Müziği, 1(1), 31-36.
• Dağlı, E. (2016) Yayımlanmış Bir Röportaj, Emil Ludwig’in Mustafa Kemal Paşa ile Mülakatı. Tarih Peşinde Uluslararası Tarih ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(16), 96-110.
• Dinçer, B. (2011) Atatürk ve Türk Musikisi. Istanbul Journal of Sociological Studies, 19, 71-86.
• Güray, C. (2018). Cumhuriyet Politikalarının Halk Müziğine Yaklaşımı: Bir Toplumsal Dönüşüm Modeli. Cumhuriyet Müzik Politikaları. ed. Fırat Kutluk. İstanbul: H2O Yayınları.
• Herder, J. G. & Bohleman, P. (2017). Song loves the masses herder on music and nationalism. California: University of California Press.
• Herder, J. G. (2020). Tarih felsefesi. çev. S. Battal Arvasi. İstanbul: Doğu Batı Yayınları.
• Kant, I. (2020). Seçilmiş yazılar. çev. Nejat Bozkurt. İstanbul: Sentez Yayıncılık.
• Kennedy, V. (2000). Edward said a critical introduction. Polity Press.
• Kula, O. B. (2018). Türkiye’de aydınlanma ve Atatürk devrimleri. Tekin Yayınevi. İstanbul.
• Kutluk, F. (2018). Atatürk ve müzik yazını eleştirisi. Cumhuriyet Müzik Politikaları, ed. Fırat Kutluk. H2O Yayınları. İstanbul.
• Kutluk, F. (2018). Müzik ve politika. İstanbul: H2O Yayınları.
• Mardin, Ş. (2018). İdeoloji. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Mardin, Ş. (2018). Jön Türkler. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Menzel, T. (2017). 1926 Bakü 1. Türkoloji Kongresi. çev. Selçuk Ünlü: İstanbul: Palet Yayınları.
• Ortaylı, İ. (2020). Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK. İstanbul: Kronik Yayınları.
• Özakman, T. (2015). 1881-1938 Atatürk, Kurtuluş Savaşı ve Cumhuriyet kronolojisi. İstanbul: Bilgi Yayınevi.
• Öztürk, O. M. (2018). Türkiye’de Halk Müziği Derleme Çalışmalarının 100 Yıllık Öyküsü. Cumhuriyetin müzik politikaları. ed. Fırat Kutluk. İstanbul: H2O Yayınları.
• Öztürk, O. M. (2016). Milli musiki ütopyası: Halk Ruhunu Garp Fenniyle Tekrib Etmek. İllüzyon. Ed. Fırat Kutluk. İstanbul: H2O Yayınları.
• Rossi, J. G. (2001). Analitik felsefe. çev. Atakan Altınörs. İstanbul: Bilge Yayıncılık.
• Satır, Ö. C. & Reyhan, H. (2018) Yürü Türk Oğlu: Bir Cumhuriyet İdeolojisi Olarak Türk Kimliğinin İnşasında Marşlar ve Çocuk Şarkıları. Cumhuriyet Müzik Politikaları. ed. Fırat Kutluk. İstanbul: H2O Yayınları.
• Sayılı, A. (1988) Atatürk İdeolojisi. Erdem İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, 2, 963- 994.
• Şenel, S. (1999). Cumhuriyet Dönemi’nde Türk Halk Müziği Araştırmaları. Folklor/ Edebiyat, 17, 99-128.
• Taşdemirci, E. (2009) Harf İnkılabın’dan Millet Mektep’lerine. Türk Yurdu Dergisi, 62, 36-41.
• Ludwing W. (2013) Tractatus logico– philosophicus. çev. Oruç Aruoba. İstanbul: Metis Yayınları.
• Yöre, S. & Gökbudak, Z. S.(2012). Ahmet Adnan Saygun’un Çoksesli Müzikte/Türk Çoksesli Müziği’nde Ulusalcılığa İlişkin Kodları. Bilig, 61, 265-284.
• İnternet Kaynakları web 1. https://isteataturk.com/g/icerik/ TBMM-4-Donem-4-Yasama-Yilini-Acis- Konusmasi-01111934/291