DETERMINATION OF PHYSICAL, CHEMICAL, PSYCHOSOCIAL AND ERGONOMIC OCCUPATIONAL HEALTH AND SAFETY RISK FACTORS IN TURKİSH OPERATING ROOMS

Yıl 2023, Cilt: 2 Sayı: 2, 1 - 11, 01.12.2023

Ayşenur Serbest Baz , Arzu İlçe

Öz

This study was carried out with the aim of determining the physical, chemical, psychosocial ergonomic risk factors in the operating room by operating room staff. The descriptive study’s universe was formed by surgeons, surgery assistants, anesthesia specialists, anesthesia assistants, operating room nurses, and anesthesia technicians working in the operating room units of a training and research hospital and a State Hospital in the Western Black Sea, a Training and Research Hospital and a State Hospital in the Eastern Black Sea. In this terms of physical ergonomic, it was found that 57.77% (n: 145) of the operating room staff who participated in the study did not have glass / window and natural lighting in the resting room and there was a significant difference between the hospitals (p<0.05). 28.34% of the 251 operating room staff participated in the study didn’t feel relaxed and rested in their resting rooms, 40.48% of the operating room staff found comforting the TV in their resting rooms and 24.81% of the operating room staff didn’t even have any resting room. It was found that 57.77% (n: 145) of the operating room staff who participated in the study did not have glass / window and natural lighting in the resting room and there was a significant difference between the hospitals (p<0.05). 28.34% of the 251 operating room staff participated in the study didn’t feel relaxed and rested in their resting rooms, 40.48% of the operating room staff found comforting the TV in their resting rooms and 24.81% of the operating room staff didn’t even have any resting room. It was observed that 88.84% of the operating room workers were uncomfortable with the heat of the operating rooms which is the one of the physical ergonomic factors. The surgery smoke which is one of the chemical risk factors was analysed and it was observed that most of the operating room workers (85.66%) in this study didn’t have any smoke release system. The numbers of watches and occurences which are psychosocial risk factor during a shift were analysed. It was observed that anesthetists kept watch and took charge in occurences more than the other workers in this study. But they used sit position and they had rest time more than the others. As a result; it was observed that the operating room environment had physical, chemical and psychosocial ergonomic risks in terms of the employees and that the risks in the operating room environment had negative effects on the employees.

Anahtar Kelimeler

Operating room ergonomics, Operating room nursing, Ergonomics, Ergonomic risk, Ergonomic factor

AMELİYATHANELERDE FİZİKSEL, KİMYASAL VE PSİKOSOSYAL ERGONOMİK RİSK FAKTÖRLERİNİN BELİRLENMESİ

Öz

Bu çalışma ameliyathane çalışanları tarafından ameliyathanelerde fiziksel, kimyasal ve psikososyal ergonomik risk faktörlerinin belirlenmesi amacıyla gerçekleştirildi. Tanımlayıcı tipteki çalışmanın evrenini Batı Karadeniz’de Bir Eğitim ve Araştırma Hastanesi (BKEAH), Batı Karadeniz’de Bir Devlet Hastanesi (BKDH), Doğu Karadeniz’de Bir Eğitim ve Araştırma Hastanesi (DKEAH) ve Doğu Karadeniz’de Bir Devlet Hastanesi (DKDH)’nin ameliyathane birimlerinde çalışan cerrahlar, cerrahi asistanlar, anestezi uzmanları, anestezi asistanları, ameliyathane hemşireleri, ameliyathane teknikerleri ve anestezi teknikerleri/teknisyenleri (n:305) oluşturdu. Çalışmamıza katılan ameliyathane çalışanlarının fiziksel ergonomi açısından %57.77 (n:145)’sinin dinlenme odasında cam/pencere ve doğal aydınlatmanın bulunmadığı ve hastaneler arasında anlamlı farklılık (p<0.05) olduğu bulundu. Aynı zamanda ameliyathanelerdeki dinlenme odalarında rahatlatan obje olarak en çok televizyonun (%40.48) bulunduğu, çalışanların %28.34 (n:69)’ünün dinlenme odasında rahatlama, dinlenme hissi yaşamadığı ve %24.81 (n:65)’inin ise dinlenecek bir odalarının olmadığı görüldü. Ameliyathane çalışanlarının meslek gruplarına göre fiziksel ergonomik faktörlerinden olan ortam ısısından (%88.84) rahatsızlık duydukları saptandı. Ameliyathane çalışanları için kimyasal ergonomik bir risk faktörü olan cerrahi duman tahliye sistemleri açısından çalışanların (%85.66) çoğunun çalıştıkları ameliyat odalarında cerrahi duman tahliye sisteminin bulunmadığı saptandı. Psikososyal ergonomik faktörlerden olan nöbet tutma ve vardiya süresince görev alınan vaka sayısında anestezistlerin diğer çalışanlara oranla daha fazla nöbet tuttuğu, gün içerisinde daha fazla vakada görev aldığı fakat buna rağmen daha çok oturur pozisyonu kullandığı ve dinlenme zamanlarının diğer çalışanlara oranla daha fazla olduğu saptandı. Sonuç olarak; ameliyathane ortamının çalışanlar açısından fiziksel, kimyasal ve psikososyal ergonomik riskler içerdiği, ameliyathane ortamında bulunan risklerin ameliyathane çalışanlarının üzerinde olumsuz etkileri olduğu görüldü.

Anahtar Kelimeler

Ameliyathane ergonomisi, Ameliyathane hemşireliği, Ergonomi, Ergonomik risk, Ergonomik faktör

Kaynakça

• 1.Akkaya, A. & Karadağ, M. (2021).Ameliyathane Hemşirelerinin ÇalışmaOrtamından Kaynaklanan Mesleki Risklerinin veSağlık Sorunlarının Belirlenmesi . EgeÜniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi , 37 (1) ,11-22 . Retrieved fromhttps://dergipark.org.tr/en/pub/egehemsire/issue/62035/794963
• 2.Arzu, İ. L. Ç. E., Soysal, G. E., & Turgut, A.Ameliyathane Çalışanları İçin Dinlenme: GözArdı Edilen Bir Konu. Abant Tıp Dergisi, 7(3),61-67.
• 3.Aygün, G., & Ozvurmaz, S. (2020). Sağlıkçalışanlarının yaşadığı iş kazaları ve ilişkilifaktörler. Medical Sciences, 15(4), 123-132.Faulkner, K., & Harrison, R. M. (1988).Estimation of effective dose equivalent to staff indiagnostic radiology. Physics in Medicine andBiology, 33(1). https://doi.org/10.1088/0031-9155/33/1/008
• 4.Aykal, G., Cerit, N., Tekeli, S. Ö., Ellidağ, H.Y., & Yılmaz, N. (2016). Ameliyathanepersonelinde D Vitamini eksikliği ve yetersizliğiprevalansı. Türk Klinik Biyokimya Derg, 14(1),18-25.
• 5.Bacı, H. (2020). Ameliyathane radyasyongüvenliği; çalışanların iyonize radyasyondankorunmadaki bilgi ve davranışları. Journal ofInternational Social Research, 13(69).
• 6.Braz, L. G., Braz, J. R. C., Cavalcante, G. A. S.,Souza, K. M., Lucio, L. M. de C., & Braz, M. G.(2017). Comparison of waste anesthetic gases inoperating rooms with or without an scavengingsystem in a Brazilian University Hospital.Brazilian Journal of Anesthesiology, 67(5).https://doi.org/10.1016/j.bjan.2017.02.001.
• 7.Çatalbaş, C., & Aktaş, M. (2019). Temizodalarda gürültü faktörleri ve azaltılmasınayönelik analizler. Full Papers Book, 48.
• 8.Çoban, M., & Ortabağ, T. (2023). İş Sağlığı VeGüvenliği Uygulamalarının Hastane ÇalışanlarıTarafından Değerlendirilmesi. Bingöl ÜniversitesiSağlık Dergisi, 4(1), 183-189.
• 9.Çiçek, H. & Çağdaş, A. (2020). Ergonomikfaktörlerin çalışan performansına olan etkileri .OHS Academy , 3 (2) , 135-143 . DOI:10.38213/ohsacademy.733730
• 10.Gezginci, E. & Göktaş, S. (2018).Ameliyathanede İklimlendirme . HemşirelikBilimi Dergisi , 1 (1) , 38-41 . Retrieved fromhttps://dergipark.org.tr/en/pub/hbd/issue/37171/428956
• 11.Ilce, A., Yuzden, G. E., & Yavuz vanGiersbergen, M. (2017). The examination ofproblems experienced by nurses and doctorsassociated with exposure to surgical smoke andthe necessary precautions. Journal of ClinicalNursing, 26(11–12).https://doi.org/10.1111/jocn.13455
• 12.Jain, S., & Reed, M. (2019). Laminar AirFlow Handling Systems in the Operating Room.Surgical infections, 20(2), 151–158.https://doi.org/10.1089/sur.2018.258
• 13.Köseoğlu, H., & gülhan, Y. B. (2020).Ameliyathane çalışanlarında iş güvenliği ve işgören sağlığının hizmet kalitesi üzerine etkisi(Malatya Devlet Hastanesi ve Özel HastanelerÖrneği). OHS Academy, 3(1), 1–8.https://doi.org/10.38213/ohsacademy.640103
• 14.Kanan N. (2017). Ameliyat sırası hemşirelikbakımı. Aksoy G. (Ed.), Cerrahi Hemşireliği 1(2nd ed., Vol. 1) içinde (151-168. Ss.). Nobel TıpKitapevleri, Ankara.
• 15.Kayabek, İ., & Çevik, C. (2022). Sağlıkçalışanlarında iş yeri risk faktörleri ve korumayailişkin bir derleme. Ordu Üniversitesi HemşirelikÇalışmaları Dergisi, 5(2), 258-268.
• 16.Kumar, A., Panigrahi, A. (2019). Occupationalhealth hazards among health care personnelworking in public health facilities in Bhubaneswar, India. Journal of Public Health, 1-7. doi: 10.1007/s10389-019-01167-0.
• 17.Okoshi, K., Kobayashi, K., Kinoshita, K.,Tomizawa, Y., Hasegawa, S., & Sakai, Y. (2015).Health risks associated with exposure to surgicalsmoke for surgeons and operation room personnel.In Surgery Today (Vol. 45, Issue 8).https://doi.org/10.1007/s00595-014-1085-z
• 18.Özdemir, A. G. N., & Beyaz, Ö. Ü. E. Hastaneçalışanlarında mesleki riskler ve koruyucuönlemler. III. Uluslararası Battalgazi BilimselÇalışmalar Kongresi 21-23 Eylül 2019 Malatya,4427.
• 19.Solmaz, M., & Solmaz, T. (2017).Hastanelerde İş Sağlığı ve Güvenliği. GümüşhaneÜniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(3).
• 20.Turkay, T., & Gerdan, S. (2022). A researchon the evaluatıon of thermal comfort condıtıons ofoperatıng room employees. Ergonomi.https://doi.org/10.33439/ergonomi.1094313
• 21.Yılmaz B., Çapuroğlu C., Tabakçıoğlu K.,Pala F., Özcan M. Ve Çiftdemir M.Değerlendirmeleri, E. B. D. (2018).Ameliyathanede Maruz Kalınan FloroskopikRadyasyon.
• 22.Yavuz Van Gıersbergen M. (2015).Ameliyathanelerde Çevre Güvenliği. In YavuzVan Gıersbergen M (Ed.), AmeliyathaneHemşireliği Kitabı (1st ed.). Meta BasımMatbaacılık.