Cyprinus carpio L., 1758 (SAZAN)'NUN YAŞ TAYİNİ İÇİN FARKLI KEMİKSİ YAPILARIN DEĞERLENDİRİLMESİ

Year 2008, Volume: 3 Issue: 2, 149 - 161, 01.12.2008

Savaş Yılmaz

Abstract

Özet: Bu çalışmada, Samsun İl sınırları içerisinde yer alan Altınkaya ve Derbent baraj
gölleri ile Bafra Balık Gölleri'nde yaşayan Cyprinus carpio L., 1758 populasyonlarına
ait toplam 394 bireyde pul, omur, utrikular (lapillus) ve lagenar (asteriskus) otolitler,
dorsal ve anal yüzgeç ışını kesitleri, operkül ve suboperkül olmak üzere sekiz kemiksi
yapı yaş belirleme amacıyla değerlendirilmiştir. Ön incelemelerden sonra lapillus ve
suboperkülün yaş tayinine uygun olmadığı tespit edilmiş ve analizlerden çıkarılmıştır.
Diğer kemiksi yapılar bir okuyucu tarafından 3 kez okunmuştur. Kemiksi yapıların
güvenilirliğinin karşılaştırılmasında ortalama yaş, yüzde uyum, ortalama yüzde hata ve
değişim katsayısı kullanılmıştır. Sonuç olarak, Cyprinus carpio'nun üç populasyonunda
yaş tayini için en ideal kemiksi yapının omur olduğu belirlenmiştir.
Anahtar kelimeler: Cyprinus carpio, yaş tayini, kemiksi yapı, omur
EVALUATION OF DIFFERENT BONY STRUCTURES FOR AGE
DETERMINATION OF COMMON CARP, Cyprinus carpio L., 1758
Abstract: In this study, eight bony structures such as scale, vertebra, utricular (lapillus)
and lagenar (asteriscus) otoliths, dorsal and anal fin rays, opercle and subopercle of total
394 individuals belonging Cyprinus carpio L., 1758 populations inhabiting Altınkaya
and Derbent dam lakes, and Bafra Fish Lakes were evaluated for age determination.
After preliminary examination, it was determined that lapillus and subopercle were not
available for age estimation. Therefore, these bony structures were excluded from age
analysis. Other bony structures were interpreted three times by one reader. Mean age,
percent agreement (%), average percent error (%) and coefficient of variation (%) were
used to compare the reliability of bony structures. Consequently, vertebra was
determined as the most reliable bony structure for age estimation in three populations of
Cyprinus carpio L., 1758.
Key words: Cyprinus carpio, age determination, bony structure, vertebra

Keywords

Cyprinus carpio, yaş tayini, kemiksi yapı, omur

References

• ALP A, BALIK S, 2000. Growth conditions and stock analysis of the carp (Cyprinus carpio Linnaeus 1758) population in Gölhisar Lake. Turkish Journal of Zoology, 24, 291-304.
• ANONİM, 1997. Türkiye kıyılarındaki lagünlerin yönetim ve geliştirme stratejileri ve ıslahı. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü, 1087 s.
• ATALAY FG, 1985. Beytepe Göleti’ndeki Sazan (Cyprinus carpio L., 1758)’ın büyüme oranlarının incelenmesi. Doğa Bilim Dergisi, 9 (3), 484-492.
• BAKER TT, TIMMONS LS, 1991. Precision of ages estimated from five bony structure of arctic char (Salvelinus alpinus) from the Wood River System, Alaska. Canadian Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 48, 1007-1014.
• BALIK S, USTAOĞLU MR, 1990. Kuş Gölü (Bandırma) Sazan (Cyprinus carpio L., 1758) Populasyonunun Biyo-Ekolojik Özelliklerinin İncelenmesi, X. Ulusal Biyoloji Kongresi, 18-20 Temmuz , Erzurum, 271-282.
• BEAMISH RJ, FOURNIER DA, 1981. A method for comparing the precision of a set of age determinations. Canadian Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 38, 982-983.
• BHANDARI BS, JOHAL MS, TANDON KK, 1993. Age and growth of Cyprinus carpio var. communis Linnaeus from Gobindsagar, Himachal Pradesh, India. Research Bulletin of the Panjab University, 43 (1-4), 151-167.
• BISHAI HM, LABIB WD, 1978. Age and growth of mirror Carp (Cyprinus carpio L.) at Serow Fish Farm. Bulletin of the Institute of Oceanography and Fisheries, 8, 397-418.
• BİRCAN R, 1993. Bafra Balık Gölleri Sazan (Cyprinus carpio L., 1758) Populasyonunun Bazı Yapısal Özelliklerinin İncelenmesi, Doğu Anadolu Bölgesi I. Su Ürünleri Sempozyumu, 23-25 Haziran, Erzurum, 22-40.
• BİRCAN R, 1998. Bafra-Altınkaya Baraj Gölü’ndeki Sazan Balığının (Cyprinus carpio L., 1758) Kondüsyon Faktörü Üzerine Bir Araştırma, Doğu Anadolu Bölgesi III. Su Ürünleri Sempozyumu, 10-12 Haziran, Erzurum, 103-112.
• BOSTANCI D, 2005. Bafra Balık Gölü ve Eğirdir Gölü’nde yaşayan balık populasyonlarında opak birikim analizi ile yaş doğrulama. Doktora Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, 136 s.
• BROWN P, GREEN C, SIVAKUMARAN KP, STOESSEL D, GILES A, 2004. Validating otolith annuli for annual age determination of common carp. Transactions of the American Fisheries Society, 133, 190-196.
• CAMPANA SE, 1984. Comparison of age determination methods for the starry flounder. Transactions of the American Fisheries Society, 113, 365-369.
• CHANG WYB, 1982. A statistical method for evaluating the reproducibility of age determination. Canadian Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 39, 1208- 1210.
• CHUGUNOVA NI, 1963. Age and Growth Studies in Fish. National Science Foundation, Washington, pp.132.
• ÇETİNKAYA O, 1992. Akşehir Gölü sazan populasyonu (Cyprinus carpio L., 1758) üzerine araştırmalar I. büyüme, boy-ağırlık ilişkisi ve kondisyon. Turkish Journal of Zoology, 16, 13-19.
• DEMİRKALP (AKSUN) FY, 1992. Bafra Balık Gölleri (Balıkgölü-Uzungöl)’nde yaşayan Sazan Balığı (Cyprinus carpio L., 1758)’nın büyüme özellikleri. Turkish Journal of Zoology, 16, 161-175.
• ENGLISH TS, 1952. Growth studies of the carp, Cyprinus carpio Linnaeus, in Clear Lake, Iowa. Iowa State College Journal of Science, 24, 527-540.
• GELDİAY R, BALIK S, 1999. Türkiye Tatlısu Balıkları. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Yayınları, No.46, İzmir, 532 s.
• GÜMÜŞ A, 1998. Aynalı Sazan (Cyprinus carpio L.)’ ın kemiksi yapılarında birikim takibi metodu ile yaş doğrulaması. Doktora Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, 103 s.
• GÜMÜŞ A, POLAT N, 1998. Karadeniz’de Yaşayan Gobius melanostomus’ta Karşılaştırmalı Yaş Tayini, III. Su Ürünleri Sempozyumu, 10-12 Haziran, Erzurum, 201-207.
• IHDE TF, CHITTENDEN ME JR, 2002. Comparison of calcified structures for aging spotted seatrout. Transactions of the American Fisheries Society, 131, 634-642.
• IŞIK K, 1992. Altınkaya Baraj Gölü’ndeki Capoeta capoeta (Guldenstaedt, 1773)’nın yaş belirleme yöntemleri ile boy-ağırlık ilişkileri. Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, 36 s.
• JACKSON ZJ, QUIST MC, LARSCHEID JG, THELEN EC, HAWKINS MJ, 2007. Precision of scales and dorsal spines for estimating age of common carp. Journal of Freshwater Ecology, 22 (2), 231-239.
• KARATAŞ M, SEZER M, 2005. Reproduction characteristics of population of carp ( Cyprinus carpio ) inhabiting in Almus Dam Lake, Turkey. Journal of Biological Sciences, 5 (2), 119-123.
• KIRANKAYA ŞG, EKMEKÇİ FG, 2004. Gelingüllü Baraj Gölü’nde yaşayan Aynalı Sazan (Cyprinus carpio L., 1758) ‘ın büyüme özellikleri. Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences, 28, 1057-1064.
• MERT R, 2002. Apa Baraj Gölü (Çumra-Konya)’nde yaşayan Cyprinus carpio (L., 1758) ve Leuciscus cephalus (L., 1758)’un bazı biyo-ekolojik özellikleri üzerine bir araştırma. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, 122 s.
• ÖZYURT CE, AVŞAR D, 2001. Seyhan Baraj Gölü Sazan (Cyprinus carpio Linnaeus, 1758) ‘ların bazı biyolojik özelliklerinin belirlenmesi. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi, 18 (3-4), 333-342.
• POLAT N, BOSTANCI D, YILMAZ S, 2001. Comparable age determination in different bony structures of Pleuronectes flesus luscus Pallas, 1811 inhabiting the Black Sea. Turkish Journal of Zoology, 25, 441-446.
• POLAT N, BOSTANCI D, YILMAZ S, 2004. Age analysis on different bony structures of perch (Perca fluviatilis L. 1758) inhabiting Derbent Dam Lake (Bafra- Samsun). Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences, 28 , 465-469.
• POLAT N, GÜMÜŞ A, 1995. Age determination and evaluation precision using five bony structures of the bround-snout (Chondrostoma regium Heckel, 1843). Turkish Journal of Zoology, 19, 331-335.
• POLAT N, GÜMÜŞ A, 1996. Ageing of whiting (Merlangius merlangius euxinus, Nord., 1840) based on broken and burnt otolith. Fisheries Research, 28, 231- 236.
• POLAT N, IŞIK K, KUKUL A, 1993. Bıyıklı Balık (Barbus plebejus escherichi, Steindacheri 1897)’ın yaş tayininde kemiksi yapı-okuyucu uyum değerlendirmesi. Turkish Journal of Zoology, 17, 503-509.
• REHDER DD, 1959. Some aspects of the life history of the carp, Cyprinus carpio, in the Des Moines River, Boone County, Iowa. Iowa State Journal of Science, 34, 11-26.
• ROBILLARD SR, MARSDEN JE, 1996. Comparison of otolith and scales ages for yellow perch from Lake Michigan. Journal of Great Lakes Research, 22(2), 429-435.
• SHARP D, BERNARD DR, 1988. Precision of estimated ages of lake trout from five calcified structures. North American Journal of Fisheries Management, 8, 367- 372.
• ŞEN F, 2001. Nazik Gölü (Ahlat-Bitlis) sazan (Cyprinus carpio L., 1758) populasyonu üzerinde bir araştırma. Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, 131 s.
• TAŞ B, 2003. Derbent Baraj Gölü (Bafra, Samsun, Türkiye) fitoplanktonu ve mevsimsel değişimi üzerine bir araştırma. Doktora Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, 106 s.
• VILIZZI L, WALKER KF, 1995. Otoliths as potantial indicators of age in common carp, Cyprinus carpio L. (Cyprinidae: Teleostei). Transactions of the Royal Society of South Australia, 119 (2), 97-98.
• VILIZZI L, WALKER KF, 1999. Age and growth of the common carp, Cyprinus carpio, in the River Murray, Australia: validation, consistency of age interpretation, and growth models. Environmental Biology of Fishes, 54, 77-106.
• VILIZZI L, WALKER KF, JAIN T, MCGLENNON D, TSYMBAL V, 1998. Interpretability and precision of annulus counts for calcified structures in carp, Cyprinus carpio L. Archiv für Hydrobiologie, 143 (1), 121-127.
• WICHERS WF, 1976. Age and growth of carp (Cyprinus carpio ) from Pathfinder Reservoir, Wyoming, 1974 and 1975. NOAA, National Marine Fisheries Service, Washington, D.C. 69pp.
• YILMAZ C, 2002. Bafra ovasının beşeri ve iktisadi coğrafyası. Gündüz Eğitim Yayıncılık, Ankara, 177 s.