Füzyon Reaktörü Yapısal Malzemelerinde Kullanılan Bazı Elementler için Proton Girişli Reaksiyonlarda 3He Yayınlanma Spektrumlarının İncelenmesi

Yıl 2018, Cilt: 13 Sayı: 1, 12 - 18, 31.05.2018

Hasan Özdoğan Mert Şekerci Abdullah Kaplan

https://doi.org/10.29233/sdufeffd.382647

Cited By: 3

Öz

Reaksiyon tesir kesiti
bir nükleer reaksiyonun gerçekleşme ihtimalini ifade eder. Hızlandırıcılar, güç
santralleri, fisyon ve füzyon reaktörleri gibi nükleer tesislerde güvenliğin
sağlanabilmesi için kullanılan malzeme ile parçacıklar arasındaki
gerçekleşebilecek tüm etkileşimlerin göz önüne alınması gerekmektedir. Tesir
kesiti verileri; radyoizotop üretimi, zırhlama ve malzeme geliştirme
çalışmaları olmak üzere geniş bir alanda kullanılmaktadır. Bu yüzden, bir
reaksiyonun tesir kesiti verilerinin ve reaksiyon sonucu açığa çıkan
parçacıkların enerji spektrumlarının deneysel ve teorik yöntemlerle
araştırılması gerekmektedir. Bu çalışmada, tek enerjili protonlarla bombardıman
edilen füzyon reaktörü yapısal elementleri ²⁷Al, ⁵⁶Fe, ⁵⁸Ni
ve ⁹⁰Zr için, ³He enerji spektrumları teorik modeller ile
incelenmiştir. Elde edilen sonuçlar deneysel verilerle karşılaştırılarak analiz
edilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Tesir kesiti, Yayınlanma spektrumu, Fisyon ve füzyon reaktörü, yapısal elementler

Investigation of 3He Emission Spectra in Proton Induced Reactions for Some Elements Used in Fusion Reactor Structural Materials

Öz

Reaction
cross section refers to the possibility of a nuclear reaction’s occurrence. All
possible interactions between the used material and the particles needed to be
considered in nuclear facilities such as accelerators, power plants, fission
and fusion reactors for providing the security. Cross section data have been
using in a wide range of area including radioisotope production, shielding and
material development works. Therefore,
the cross section data of a reaction and the energy spectra of outgoing
particles as a result of that reaction must be investigated with experimental
and theoretical methods. In this study, the ³He energy spectra of
the fusion reactors structural elements ²⁷Al, ⁵⁶Fe, ⁵⁸Ni
and ⁹⁰Zr, which were bombarded with single energetic protons, were
investigated by theoretical models. The obtained results were analyzed by
comparing with the experimental data.

Anahtar Kelimeler

Cross section, Emission spectra, Fission and fusion reactor, structural elements

Kaynakça

• [1] World Energy Outlook 2012, Uluslararası Enerji Ajansı, Erişim Tarihi: 05.05.2017. https://www.iea.org/publications/freepublications/publication/WEO2012_free.pdf.
• [2] Characterization and Testing of Materials for Nuclear Reactors, Uluslarası Atom Enerji Ajansı, Erişim Tarihi: 14.01.2018, http://www-pub.iaea.org/MTCD/publications/PDF/te_1545_web.pdf
• [3] Y. A. Hakan vd., Ed., Nükleer Enerji Nükleer Süreç Kavramlarına, Sistemlerine, ve Uygulamalarına Giriş, Çeviri: Nuclear Energy An Introduction to the Concepts, Systems, and Applications of Nuclear Processes, Ankara, Nobel Akademik Yayıncılık, 2015.
• [4] P. Magaud, G. Marbach and I. Cook, “Nuclear Fusion Reactors” in Encyclopedia of Energy, vol. 4, ed. C. J. Cleveland, Elsevier, 2004, pp. 365-381.
• [5] A. Kaplan, E. Tel, and A. Aydin, “The Equilibrium and Pre-equilibrium Neutron Emission Spectra of Some Structural Fusion Materials for (n,xn) Reactions up to 16 MeV Energy,” Phys. Atom Nucl.,” vol. 72, pp. 903-910, 2009.
• [6] H. A. Yalım, A. Aydin, İ. H. Sarpün, R. Ünal, B. Oruncak, A. Kaplan, and E. Tel, “Investigation of Nucleon Mean Free Path Dependence in Tritium Emission Spectra Produced by Proton Induced Reactions at 62 MeV,” J. Fusion Energ.,” vol. 29, pp. 55-61, 2010.
• [7] E. Tel, M. Yiğit, and G. Tanır, “Study on (n,t) Reactions of Zr, Nb and Ta Nuclei,” J. Fusion Energ.,” vol. 31, pp. 184–190, 2012.
• [8] A. Aydin, H. A. Yalim, E. Tel, B. Şarer, R. Ünal, İ. H. Sarpün, A. Kaplan, and M. Dağ, “Level density parameter dependence of the fission cross sections of some subactinide nuclei induced by protons with the incident energy up to 250 MeV,” Ann. Nucl. Energy, vol. 36, pp. 1307-1312, 2009.
• [9] M. Sahan, E. Tel, H. Sahan, A. Kara, A. Aydin, A. Kaplan, I. H. Sarpun, B. Demir, S. Akca, and E. Yildiz, “Calculations of Double-Differential Neutron Emission Cross Sections for 9Be Target Nucleus at 14.2 MeV Neutron Energy,” J. Fusion Energ.,” vol. 34, pp. 493-499, 2015.
• [10] İ. H. Sarpün, H. A. Yalım, R. Ünal, B. Oruncak, A. Aydın, A. Kaplan, E. Tel, “Determination of (n,2n) Reaction Cross Sections for Some Nuclei with Asymmetry Parameter,” J. Fusion Energ., vol. 29, pp. 387-394, 2010.
• [11] A. Aydin, H. Pekdogan, A. Kaplan, İ. H. Sarpün, E. Tel and B. Demir, “Comparison of Level Density Models for the 60,61,62,64Ni(p, n) Reactions of Structural Fusion Material Nickel from Threshold to 30 MeV,” J. Fusion Energ., vol. 34, pp. 1105–1108, 2015.
• [12] A. J. Koning, S. Hilaire and S. Goriely (2015) TALYS–1.8 A Nuclear Reaction Program, http://www.talys.eu/fileadmin/talys/user/docs/talys1.8.pdf
• [13] C. H. M Broeders, A. Y. Konobeyev, Y. A. Korovin, V. P. Lunev, and M. Blann (2006) ALICE/ASH - Pre-compound and evaporation model code system for calculation of excitation functions, energy and angular distributions of emitted particles in nuclear reactions at intermediate energies, https://publikationen.bibliothek.kit.edu/270064701/3814806
• [14] EXFOR: Experimental Nuclear Reaction Data. Database Version of 2018-01-09, https://www-nds.iaea.org/exfor/exfor.htm. Erişim Tarihi:14.01.2018
• [15] W. Hauser and H. Feshbach, “The Inelastic Scattering of Neutrons,” Phys. Rev.,” vol. 87, pp. 366–373, 1952.
• [16] M. Blann, “Importance of the Nuclear Density Distribution on Pre-equilibrium Decay,” Phys. Rev. Lett.,” vol. 28, pp. 757–759, 1972.
• [17] M. Blann, “Hybrid Model for Pre-Equilibrium Decay in Nuclear Reactions,”Phys. Rev. Lett.,” vol. 27, pp. 337–340, 1971.
• [18] V. F. Weisskopf and D. H. Ewing, “On the Yield of Nuclear Reactions with Heavy Elements,” Phys. Rev.,” vol. 57, pp. 472–485, 1940.