Sağlık çalışanları ve sigara

Önder Öztürk

Araştırma Makalesi

Sağlık çalışanları ve sigara

Yıl 2009, Cilt: 16 Sayı: 4, 32 - 38, 30.12.2009

Önder Öztürk

Öz

Ülkemizde saðlýk çalýþanlarý arasýndaki sigara içme oraný genel popülasyona yakýn, hatta yüksektir. Sigara ile mücadelede topluma model oluþturmasý gereken saðlýk çalýþanlarýnýn bu konudaki bilgi ve istekleri ise ne yazýk ki yeterli deðildir. Bu derlemede saðlýk çalýþanlarýnýn sigara içme durumlarý ile sigaraya karþý yapýlan mücadeledeki rollerini incelemek ve bu konuda gerekli önerilerin sunulmasý amaçlanmýþtýr

Anahtar Kelimeler

saðlýk çalýþanlarý, sigara, genel popülasyona

Kaynakça

) Aþut Ö. Hekim ve Sigara. Türk Tabibler Birliði Yayýnlarý, Ankara, Maya Matbaacýlýk Yayýncýlýk Litd. Þti. 1. Baský 1993: 43-52.
) WHO; Tobacco or Health in Turkey. Repeat of a WHO mission to Ankara, Turkey 10-14 November 1997.
) Sigara alýþkanlýklarý ve sigara ile mücadele kampanyasý kamuoyu araþtýrma raporu. PÝAR, Ocak 1988.
) Kosku N, Kosku M, Çýkrýkçýoðlu U, Tümer ZÖ. Toraks Derneði üyelerinin sigara konusunda bilgi, tutum ve davranýþlarý. Toraks Dergisi 2003; 4(3): 223-30.
) Mackay J, Eriksen M. The Tobacco Atlas. 1th edition. World Health Organization, Geneva: Myriad Editions Limited, 2002; 30-2.
) Uzaslan E. Sigaranýn býrakýlmasýnda hekimin rolü ve sigara býrakma polikliniðine baþvuran hastaya yaklaþým. Akciðer Arþivi 2003; 4: 225-34.
) Lei Z, Jingheng H, Jianzhong L. Smoking among Shanghai medical students and the need for comprehensive intervention strategies. Health Promot Int 1997;12 (1):27-31.
) Sammut MR. Breaking the smoking habit in Malta. Maltese Med J 1998; 10 (1): 22.
) Sejr HS, Osler M. Do smoking and health education influence student nurses knowledge, attitudes, and professional behavior? Am J Prev Med 2002; 34(2):260- 65.
)Yorgancýoðlu A, Esen A. Sigara baðýmlýlýðý ve hekimler. Toraks Dergisi 2000; 1(1):90-5.
) Örsel O, Örsel S, Alpar S, Uçar N, Güven SF, Þipit T, Kurt B. Sigara býrakmada nikotin baðýmlýlýk düzeylerinin tedavi sonuçlarýna etkisi. Solunum Hastalýklarý 2005; 16(3): 112-18.
)European Medical Association Smoking or Health (EMASH): Guidelines on smoking cessation for general practitioners and other health professionals. Monaldi Arch Chest Dis 1997; 52(3):282-84.
)Pekþen Y. Sigara içiminin nedenleri, epidemiyolojisi, pasif içicilik In: Tür A (ed). Sigaranýn Saðlýða Etkileri ve Býrakma Yöntemlerinde Samsun. Ýstanbul: Logos. Yayýncýlýk Tic., 1995: 1-28.
)Çalýþkan D, Çulha G, Sarýþen Ö, Karpuzoðlu S, Tunçbilek A. Ankara Üniversitesi Týp Fakültesi öðrenci ve çalýþanlarýnýn sigara içme durumu ve etkili faktörler. Ankara Üniversitesi Týp Fakültesi Mecmuasý 2005; 58(3):124-31.
)Bilir N, Doðan BG, Yýldýz AN. Tütün Mamüllerinin Zararlarýnýn Önlenmesine Dair Kanuna Uyum Düzeyi, Hacettepe Halk Saðlýðý Vakfý Yayýnlarý, No 2000/16.
)Tezcan S, Yardim N. Türkiyede çeþitli saðlýk kurumlarýnda doktor, hemþire ve týp fakültesi öðrencilerinin sigara içme boyutu. Tüberküloz ve Toraks Dergisi 2003; 51(4):390-97.
)Gaete G, Del Castello E; Cuomo S; Effuso L; Boccalatte A. Familial and friends who smoke: influence on adolescents. G Ital Cardiol 1998; 28: 259-66.
)Flay BR, Hu FB, Richardson J. Psychosocial predictors of different stages of cigarette smoking among high school students. Preventive Medicine 1998; 27(5 Pt 3): A9-A18.
)Cirit M, Orman A, Ünlü M. Afyonda Hekimlerin Sigara Ýçme Alýþkanlýðý. Toraks Dergisi 2002; 3(3):253- 256.
)Erbaycu AE, Aksel N, Çakan A, Özsöz A. Ýzmir ilinde saðlýk çalýþanlarýnýn sigara içme alýþkanlýklarý. Toraks Dergisi 2004; 5(1):6-12.
)Kutlu R, Marakoðlu K, Çivi S. Selçuk Üniversitesi Týp Fakültesi hemþirelerinde sigara içme durumu ve etkileyen faktörler. C. Ü. Týp Fakültesi Dergisi 2005; 27 (1): 2934.
)Salepçi B, Fidan A, Çaðlayan B, Torun E, Durmuþ N, Aktürk AÜ, Sur H. Ýstanbul'da genel bir eðitim hastanesinde çalýþanlarýn sigara hakkýndaki bilgileri, davranýþlarý ve sigara içme oranlarý. Solunum 2006; 8(4):156-162.
)Okutan O, Taþ D, Kaya H, Kartalolu Z. Sigara içen saðlýk personelinde nikotin baðýmlýlýk düzeyini etkileyen faktörler. Tüberküloz ve Toraks Dergisi 2007; 55(4): 356-363.
)Aslan D, Bilir N, Özcebe H, Ergüder T. Türkiyede saðlýk çalýþanlarýnýn sigara içme durumlarý ve etkileyen faktörler. Saðlýk Bakanlýðý, 2007. Dünya Salýk Örgütü Türkiye Ofisi, Ankara; 2008; 5-61.
)Abrams DB, Wilson GT. Habit Disorders: Alcohol and Tobacco Dependence. In :Annual Review, 1986; (5): 613 26.
)Greden, J.F. Caffeine and Tobacco dependence. In:Comprehensive Textbook Of Psychiatry. Kaplan HI, Sadock BJ (eds). 4th edition, Baltimore: Williams&Wilkins, 1985; 1026 33.
)Tuðlu C. Güzelant A, Erdoðan S, Þenveli B, Abay E. Hekimlerde sigara içme alýþkanlýðý ve ruhsal örüntü. Baðýmlýlýk 2000; 1(1):32-7.
)Nelson DE, Giovino GA, Emont SL, Brackbill R, Cameron LL, Peddicord J, et al. Trends in cigarette smoking among US physicians and nurses. 1994; 271(16):1273-5.
), , Campbell IA, . Attitudes to smoking and smoking habits among hospital staff. 1993; 48(2):174-5.
), , , . Smoking: attitudes of Costa Rican physicians and opportunities for intervention 1999; 77(4):315-22.
)Smith DR. A systematic review of tobacco smoking among nursing students. Nurse Educ Pract. 2007; 7(5):293-302.
)Hodgetts G, Broers T, Godwin M. Smoking behaviour, knowledge and attitudes among Family Medicine physicians and nurses in Bosnia and Herzegovina. BMC Fam Pract. 2004; 5:12.
)Kotz D, Wagena EJ, Wesseling G. Smoking cessation practices of Dutch general practitioners, cardiologists, and lung physicians. 2007; 101(3):568-73.
)Sotiropoulos A, Gikas A, Spanou E, Dimitrelos D, Karakostas F, Skliros E, et al. Smoking habits and associated factors among Greek physicians. 2007; 121(5):333-40.
) BR, KR, ÊMini GK, Sarma PS. Tobacco use among health professionals and their role in tobacco cessation in Nepal. CVD Prevention and Control 2006; 2(3): 117-25.
)Kay EJ, Lowe JC. A survey of stress levels, self- perceived health and health-related behaviours of UK dental practitioners in 2005. Br Dent J 2008; 204(11):622-23.
)Suzuki K, Ohida T, Yokoyama E, Kaneita Y, Takemura S. Smoking among Japanese nursing students: nationwide survey J Adv Nurs 2005; 49(3):268-75.
)Jiang Y, Ong MK, Tong EK, Yang Y, Nan Y, Gan Q, Hu TW Chinese physicians and their smoking knowledge, attitudes, and practices. Am J Prev Med 2007; 33(1):15-22.
)Mohan S, Pradeepkumar AS, Thresia CU, Thankappan KR, Poston WS, Haddock CK, et al. Tobacco use among medical professionals in Kerala, India: the need for enhanced tobacco cessation and control efforts. Addict Behav 2006; 31(12):2313-8.
)Sebo P, Bouvier Gallacchi M, Goehring C, Künzi B, Bovier PA. Use of tobacco and alcohol by Swiss primary care physicians: a cross-sectional survey. BMC Public Health 2007; 7:5.
)Sezer E, Öztürk Z, Bilgin N, Açýk Y,çandýr Z Özdemir N. Smoking behaviours and attitiudes of physicians and dentists in Elazýð Province. Turkish J of Medical Sciences (in Turkish)1990; 14:381-90.
)Sezer RE, Açýk Y, Bilgin N, Horasan E, Gökdoðan F, Öztürk Z, Oðuzöncül F. Elazýð Ýlinde Görev Yapan Hemþire ve Ebelerde Sigara Kullanýmý. Saðlýk Ýçin Sigara Alarmý.1994; 1: 12-18.
)Kocabaþ A. Türkiyede sigara içme alýþkanlýðýnýn yaygýnlýðý ve bazý özellikleri Solunum 1994; 5:33-47.
)Bilir N. Sigara ile Savaþýn Neresindeyiz? Hacettepe Týp Dergisi 1997; 28(1):14-7.
)Ergüder T, Açýk Y, Sezer E. Smoking behaviour among health personel in Elazýð, National Congress on Smoking and Health, 29-31 May 1999, Turkey.
)Özkurt Ö, Bostancý M, Altýn R ve ark. Pamukkale Üniversitesi Týp Fakültesi çalýþanlarýnda sigara içme prevalansý ve nikotin baðýmlýlýðý durumu. Tüberküloz ve Toraks Dergisi 2000; 48(2): 140-7.
)Çan G, Özlü T, Bülbül Y, Torun P. Trabzon il merkezinde doktorlarda sigara içme sýklýðý. Hacettepe Toplum Hekimliði Bülteni 1999; 20: 2-3.
)Çýkrýkçýoðlu UÖ. Toraks derneði üyelerinin sigara konusundaki tutum ve davranýþlarý. Poster bildiri Sigara ve Saðlýk Ulusal Kongresi: 7-8 Kasým 1997, Ýstanbul.
)Esen A, Yorgancýoðlu A, Fien FS ve ark. Celal Bayar Üniversitesi hekimlerinin sigara içme davranýþýna karþý tutumlarý. Tüberküloz ve Toraks Dergisi 1998; 46: 250-5.
)Bilir N, Güçiz B, Yýldýz AN. Assessing tobacco control strategies in Turkey, Hacettepe Public Health Foundation International Development Research Centre, 2003.
)Tuðlu C, Güzelant A, Erdoðan S, Þenveli B, Abay E.

Health professions and cigarette

Yıl 2009, Cilt: 16 Sayı: 4, 32 - 38, 30.12.2009

Önder Öztürk

Öz

The prevalence of smoking among health professions is same, even greater than the general population in our country. Unfortunately, both knowledge and willingness of the health professions who must be a model for population in the cigarette cessation do not see adequate to influence their patients. This review is aimed to evaluate the smoking habit of health professions, their roles in the struggle with cigarette and to offer practical advices in solving this problem.

Anahtar Kelimeler

health professions, smoking

Kaynakça

) Aþut Ö. Hekim ve Sigara. Türk Tabibler Birliði Yayýnlarý, Ankara, Maya Matbaacýlýk Yayýncýlýk Litd. Þti. 1. Baský 1993: 43-52.
) WHO; Tobacco or Health in Turkey. Repeat of a WHO mission to Ankara, Turkey 10-14 November 1997.
) Sigara alýþkanlýklarý ve sigara ile mücadele kampanyasý kamuoyu araþtýrma raporu. PÝAR, Ocak 1988.
) Kosku N, Kosku M, Çýkrýkçýoðlu U, Tümer ZÖ. Toraks Derneði üyelerinin sigara konusunda bilgi, tutum ve davranýþlarý. Toraks Dergisi 2003; 4(3): 223-30.
) Mackay J, Eriksen M. The Tobacco Atlas. 1th edition. World Health Organization, Geneva: Myriad Editions Limited, 2002; 30-2.
) Uzaslan E. Sigaranýn býrakýlmasýnda hekimin rolü ve sigara býrakma polikliniðine baþvuran hastaya yaklaþým. Akciðer Arþivi 2003; 4: 225-34.
) Lei Z, Jingheng H, Jianzhong L. Smoking among Shanghai medical students and the need for comprehensive intervention strategies. Health Promot Int 1997;12 (1):27-31.
) Sammut MR. Breaking the smoking habit in Malta. Maltese Med J 1998; 10 (1): 22.
) Sejr HS, Osler M. Do smoking and health education influence student nurses knowledge, attitudes, and professional behavior? Am J Prev Med 2002; 34(2):260- 65.
)Yorgancýoðlu A, Esen A. Sigara baðýmlýlýðý ve hekimler. Toraks Dergisi 2000; 1(1):90-5.
) Örsel O, Örsel S, Alpar S, Uçar N, Güven SF, Þipit T, Kurt B. Sigara býrakmada nikotin baðýmlýlýk düzeylerinin tedavi sonuçlarýna etkisi. Solunum Hastalýklarý 2005; 16(3): 112-18.
)European Medical Association Smoking or Health (EMASH): Guidelines on smoking cessation for general practitioners and other health professionals. Monaldi Arch Chest Dis 1997; 52(3):282-84.
)Pekþen Y. Sigara içiminin nedenleri, epidemiyolojisi, pasif içicilik In: Tür A (ed). Sigaranýn Saðlýða Etkileri ve Býrakma Yöntemlerinde Samsun. Ýstanbul: Logos. Yayýncýlýk Tic., 1995: 1-28.
)Çalýþkan D, Çulha G, Sarýþen Ö, Karpuzoðlu S, Tunçbilek A. Ankara Üniversitesi Týp Fakültesi öðrenci ve çalýþanlarýnýn sigara içme durumu ve etkili faktörler. Ankara Üniversitesi Týp Fakültesi Mecmuasý 2005; 58(3):124-31.
)Bilir N, Doðan BG, Yýldýz AN. Tütün Mamüllerinin Zararlarýnýn Önlenmesine Dair Kanuna Uyum Düzeyi, Hacettepe Halk Saðlýðý Vakfý Yayýnlarý, No 2000/16.
)Tezcan S, Yardim N. Türkiyede çeþitli saðlýk kurumlarýnda doktor, hemþire ve týp fakültesi öðrencilerinin sigara içme boyutu. Tüberküloz ve Toraks Dergisi 2003; 51(4):390-97.
)Gaete G, Del Castello E; Cuomo S; Effuso L; Boccalatte A. Familial and friends who smoke: influence on adolescents. G Ital Cardiol 1998; 28: 259-66.
)Flay BR, Hu FB, Richardson J. Psychosocial predictors of different stages of cigarette smoking among high school students. Preventive Medicine 1998; 27(5 Pt 3): A9-A18.
)Cirit M, Orman A, Ünlü M. Afyonda Hekimlerin Sigara Ýçme Alýþkanlýðý. Toraks Dergisi 2002; 3(3):253- 256.
)Erbaycu AE, Aksel N, Çakan A, Özsöz A. Ýzmir ilinde saðlýk çalýþanlarýnýn sigara içme alýþkanlýklarý. Toraks Dergisi 2004; 5(1):6-12.
)Kutlu R, Marakoðlu K, Çivi S. Selçuk Üniversitesi Týp Fakültesi hemþirelerinde sigara içme durumu ve etkileyen faktörler. C. Ü. Týp Fakültesi Dergisi 2005; 27 (1): 2934.
)Salepçi B, Fidan A, Çaðlayan B, Torun E, Durmuþ N, Aktürk AÜ, Sur H. Ýstanbul'da genel bir eðitim hastanesinde çalýþanlarýn sigara hakkýndaki bilgileri, davranýþlarý ve sigara içme oranlarý. Solunum 2006; 8(4):156-162.
)Okutan O, Taþ D, Kaya H, Kartalolu Z. Sigara içen saðlýk personelinde nikotin baðýmlýlýk düzeyini etkileyen faktörler. Tüberküloz ve Toraks Dergisi 2007; 55(4): 356-363.
)Aslan D, Bilir N, Özcebe H, Ergüder T. Türkiyede saðlýk çalýþanlarýnýn sigara içme durumlarý ve etkileyen faktörler. Saðlýk Bakanlýðý, 2007. Dünya Salýk Örgütü Türkiye Ofisi, Ankara; 2008; 5-61.
)Abrams DB, Wilson GT. Habit Disorders: Alcohol and Tobacco Dependence. In :Annual Review, 1986; (5): 613 26.
)Greden, J.F. Caffeine and Tobacco dependence. In:Comprehensive Textbook Of Psychiatry. Kaplan HI, Sadock BJ (eds). 4th edition, Baltimore: Williams&Wilkins, 1985; 1026 33.
)Tuðlu C. Güzelant A, Erdoðan S, Þenveli B, Abay E. Hekimlerde sigara içme alýþkanlýðý ve ruhsal örüntü. Baðýmlýlýk 2000; 1(1):32-7.
)Nelson DE, Giovino GA, Emont SL, Brackbill R, Cameron LL, Peddicord J, et al. Trends in cigarette smoking among US physicians and nurses. 1994; 271(16):1273-5.
), , Campbell IA, . Attitudes to smoking and smoking habits among hospital staff. 1993; 48(2):174-5.
), , , . Smoking: attitudes of Costa Rican physicians and opportunities for intervention 1999; 77(4):315-22.
)Smith DR. A systematic review of tobacco smoking among nursing students. Nurse Educ Pract. 2007; 7(5):293-302.
)Hodgetts G, Broers T, Godwin M. Smoking behaviour, knowledge and attitudes among Family Medicine physicians and nurses in Bosnia and Herzegovina. BMC Fam Pract. 2004; 5:12.
)Kotz D, Wagena EJ, Wesseling G. Smoking cessation practices of Dutch general practitioners, cardiologists, and lung physicians. 2007; 101(3):568-73.
)Sotiropoulos A, Gikas A, Spanou E, Dimitrelos D, Karakostas F, Skliros E, et al. Smoking habits and associated factors among Greek physicians. 2007; 121(5):333-40.
) BR, KR, ÊMini GK, Sarma PS. Tobacco use among health professionals and their role in tobacco cessation in Nepal. CVD Prevention and Control 2006; 2(3): 117-25.
)Kay EJ, Lowe JC. A survey of stress levels, self- perceived health and health-related behaviours of UK dental practitioners in 2005. Br Dent J 2008; 204(11):622-23.
)Suzuki K, Ohida T, Yokoyama E, Kaneita Y, Takemura S. Smoking among Japanese nursing students: nationwide survey J Adv Nurs 2005; 49(3):268-75.
)Jiang Y, Ong MK, Tong EK, Yang Y, Nan Y, Gan Q, Hu TW Chinese physicians and their smoking knowledge, attitudes, and practices. Am J Prev Med 2007; 33(1):15-22.
)Mohan S, Pradeepkumar AS, Thresia CU, Thankappan KR, Poston WS, Haddock CK, et al. Tobacco use among medical professionals in Kerala, India: the need for enhanced tobacco cessation and control efforts. Addict Behav 2006; 31(12):2313-8.
)Sebo P, Bouvier Gallacchi M, Goehring C, Künzi B, Bovier PA. Use of tobacco and alcohol by Swiss primary care physicians: a cross-sectional survey. BMC Public Health 2007; 7:5.
)Sezer E, Öztürk Z, Bilgin N, Açýk Y,çandýr Z Özdemir N. Smoking behaviours and attitiudes of physicians and dentists in Elazýð Province. Turkish J of Medical Sciences (in Turkish)1990; 14:381-90.
)Sezer RE, Açýk Y, Bilgin N, Horasan E, Gökdoðan F, Öztürk Z, Oðuzöncül F. Elazýð Ýlinde Görev Yapan Hemþire ve Ebelerde Sigara Kullanýmý. Saðlýk Ýçin Sigara Alarmý.1994; 1: 12-18.
)Kocabaþ A. Türkiyede sigara içme alýþkanlýðýnýn yaygýnlýðý ve bazý özellikleri Solunum 1994; 5:33-47.
)Bilir N. Sigara ile Savaþýn Neresindeyiz? Hacettepe Týp Dergisi 1997; 28(1):14-7.
)Ergüder T, Açýk Y, Sezer E. Smoking behaviour among health personel in Elazýð, National Congress on Smoking and Health, 29-31 May 1999, Turkey.
)Özkurt Ö, Bostancý M, Altýn R ve ark. Pamukkale Üniversitesi Týp Fakültesi çalýþanlarýnda sigara içme prevalansý ve nikotin baðýmlýlýðý durumu. Tüberküloz ve Toraks Dergisi 2000; 48(2): 140-7.
)Çan G, Özlü T, Bülbül Y, Torun P. Trabzon il merkezinde doktorlarda sigara içme sýklýðý. Hacettepe Toplum Hekimliði Bülteni 1999; 20: 2-3.
)Çýkrýkçýoðlu UÖ. Toraks derneði üyelerinin sigara konusundaki tutum ve davranýþlarý. Poster bildiri Sigara ve Saðlýk Ulusal Kongresi: 7-8 Kasým 1997, Ýstanbul.
)Esen A, Yorgancýoðlu A, Fien FS ve ark. Celal Bayar Üniversitesi hekimlerinin sigara içme davranýþýna karþý tutumlarý. Tüberküloz ve Toraks Dergisi 1998; 46: 250-5.
)Bilir N, Güçiz B, Yýldýz AN. Assessing tobacco control strategies in Turkey, Hacettepe Public Health Foundation International Development Research Centre, 2003.
)Tuðlu C, Güzelant A, Erdoðan S, Þenveli B, Abay E.

Toplam 51 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil	Türkçe
Konular	Diş Hekimliği
Bölüm	Derlemeler
Yazarlar	Önder Öztürk
Yayımlanma Tarihi	30 Aralık 2009
Gönderilme Tarihi	1 Ocak 2010
Yayımlandığı Sayı	Yıl 2009 Cilt: 16 Sayı: 4

Kaynak Göster

Vancouver	Öztürk Ö. Sağlık çalışanları ve sigara. SDÜ Tıp Fak Derg. 2009;16(4):32-8.

Makale Dosyaları

Tam Metin

14791

Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi/Medical Journal of Süleyman Demirel University is licensed under Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 4.0 International.