BİR TIP FAKÜLTESİ 4-5-6. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN HASTA-HEKİM İLİŞKİSİNDE HASTA MERKEZLİLİĞE YÖNELİK TUTUMLARI VE İLİŞKİLİ FAKTÖRLER

Yıl 2020, Cilt: 27 Sayı: 2, 200 - 208, 01.06.2020

Özgür Önal İbrahim Tamam Hande Nur Eroğlu

https://doi.org/10.17343/sdutfd.585582

Cited By: 1

Öz

Amaç

Bu araştırmada Süleyman
Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi 4-5-6. Sınıf öğrencilerinin hasta-hekim
ilişkisinde hasta merkezliliğe yönelik tutumlarının ve ilişkili faktörlerin
değerlendirilmesi amaçlanmıştır.

Gereç
ve Yöntem

Örneklem
seçilmeden tüm 4-5-6. sınıf öğrencileri çalışma kapsamına alınmış, 662
öğrenciye (%88,6) ulaşılmıştır. Verilerin toplanmasında Hasta Hekim Yönelim
Ölçeği (PPOS-TR14) ve Empati Ölçeği (EÖ)’den faydalanılmıştır. İstatistiksel
değerlendirmede tanımlayıcı istatistikler, basit doğrusal regresyon analizi ve linear
regresyon analizi kullanılmıştır.

Bulgular

Araştırma grubunun yaş ortalaması
22,8±1,6 (en az 20, en çok 49) yıl, Empati Ölçeği-Kısa form ortalama puanı 22,2
(±8,3)’tü. Araştırma grubunun PPOS-TR14 bakım alt ölçeği ortalama puanı 25,4
(±5,9), PPOS-TR14 paylaşım alt ölçeği ortalama puanı 25,2 (±5,7) ve PPOS-TR14
toplam ortalama puanı 50,6 (±7,9)’du.

 

 

 

Sonuç

Sahip olunan bazı özelliklerin (cinsiyet, ailenin
sosyoekonomik durumu, sınıf, dini inanç ile ilişki, hekim akrabaya sahip olma,
uzayan çalışma saatleri, anamneze ayrılan zaman, kendini toplumda ayrıcalıklı
görme, EÖ-Kısa form puanı) öğrencilerde hasta merkezlilik üzerinde etkili
olduğu saptandı. Hasta merkezliliğin sağlık çıktıları üzerindeki olumlu
etkileri göz önünde bulundurularak, lisans eğitimi süresince hasta merkezli
yaklaşımın benimsenmesine engel olan faktörler yapılacak çalışmalar ile
sorgulanmaya devam edilmelidir. Tıp Fakültesi yöneticileri ve Tıp Eğitimi
Anabilim Dalları ile birlikte mezuniyet öncesi eğitimde öğrencilere daha fazla
hasta merkezli tutum kazandırılması yönünde planlamalar yapılmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Süleyman Demirel Üniversitesi, Tıp Fakültesi öğrencileri, Hasta merkezli yaklaşım

Kaynakça

• Kaynaklar1. Samancı U. Uluslararası sağlık tüzüğü (2005) ve hukukî niteliği. D.E.Ü. Hukuk Fakültesi Dergisi. 2014;16(2):113-169.2. World Health Organization: WHO[İnternet]. 2019[son güncelleme 2019; 30 haziran 2019 tarihinde erişildi]. Erişim adresi: https://www.who.int/about/who-we-are/constitution3. Hulka BS, Kupper LL, Cassel JC, Thompson SJ. A method for measuring physician's awareness of patients' concerns. HSMHA health reports. 1971;86(8):741-751.4. Ley P, Whitworth MA, Skilbeck CE, Woodward R, Pinsent RJ, Pike LA et al. Improving doctor-patient communication in general practice. The Journal of the Royal College of General Practitioners. 1976;26(171):720-724.5. Simpson M, Buckman R, Stewart M, Maguire P, Lipkin M, Novack D et al. Doctor-patient communication: the Toronto consensus statement. British Medical Journal. 1991;303(6814):1385-1387.6. Atıcı E. Hasta-hekim ilişkisi kavramı. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2007;33(1):45-50.7. Hardoff D, Schonmann S. Training physicians in communication skills with adolescents using teenage actors as simulated patients. Medical Education. 2001;35(3):206-210.8. Starfield B, Wray C, Hess K, Gross R, Birk PS, D'Lugoff BC. The influence of patient-practitioner agreement on outcome of care. American Journal of Public Health. 1981;71(2):127-131.9. Maguire P, Pitceathly C. Key communication skills and how to acquire them. British Medical Journal. 2002;325(7366):697-700.10. Ong LML, De Haes JCJM, Hoos AM, Lammes FB. Doctor-patient communication: a review of the literature. Social Science Medicine. 1995;40(7):903-918.11. Hall JA, Roter DL, Katz NR. Meta-analysis of correlates of provider behavior in medical encounters. Medical Care. 1988;26(7):657-675.12. Hudon C, Fortin M, Haggerty JL, Lambert M, Poitras ME. Measuring patients’ perceptions of patient-centered care: a systematic review of tools for family medicine. The Annals of Family Medicine. 2011;9(2):155-164.13. Makoul G, Schofield T. Communication teaching and assessment in medical education: an international consensus statement. Patient education and Counseling. 1999;37(2):191-195.14. Lázaro J. Doctors' status: changes in the past millennium. The Lancet. 1999;354:17.15. Kılıç M, Avdal EÜ. Güncel tıp etiğinin felsefi temelleri üzerine bir deneme. Kaygı/Uludağ Üniversitesi Felsefe Dergisi. 2011;(17):175-184.16. Oğuz NY. Klinik uygulamada hekim-hasta ilişkisi. Türkiye Klinikleri J Med Ethics. 1995;3(2):59-65.17. Balint E. The possibilities of patient-centered medicine. The Journal of the Royal College of General Practitioners.1969;17(82):269-276.18. Stewart M, Brown BJ, Weston WW, McWhinney I, McWilliam CL, Freeman TR. Patient-centered medicine: transforming the clinical method. 2nd ed. Oxon: Radcliffe Medical Press; 2003.19. Haidet P, Dains J, Paterniti D, Chang T, Tseng E, Rogers JC. Attitudes, information, and communication: Medical students in patient care. Acad Med. 2001;76(10):42-44.20. Stewart MA. Effective physician-patient communication and health outcomes: a review. CMAJ: Canadian Medical Association Journal. 1995;152(9):1423-1433.21. Kinnersley P, Stott N, Peters TJ, Harvey I, The patient-centredness of consultations and outcome in primary care. Br J Gen Pract. 1999;49(446):711-716.22. Henbest RJ, Fehrsen GS. Patient-centredness: is it applicable outside the west? Its measurement and effect on outcomes. Family Practice. 1992;9(3):311-317.23. Bergman AA, Connaughton SL. What is patient-centered care really? Voices of Hispanic prenatal patients. Health Communication. 2013;28(8):789-799.24. Borgermans L, Goderis G., Van Den Broeke C, Verbeke G, Carbonez A, Ivanova A et al. Patients' experiences with patient-centred care are associated with documented outcome of care indicators for diabetes: findings from the Leuven Diabetes Project. International Journal of Care Pathways. 2011;15(3):65-75.25. Little P, Everitt H, Williamson I, Warner G, Moore M, Gould C et al. Preferences of patients for patient centred approach to consultation in primary care: observational study. British Medical Journal. 2001;322:468-472.26. Sibill K, Greene A, Bush JP. Preparing physicians for the 21st century: targeting communication skills and the promotion of health behavior change. Annals of Behavioral Science and Medical Education. 2010;16(1):7-13.27. Van der Eijk M, Faber MJ, Al Shamma S, Munneke M, Bloem BR. Moving towards patient-centered healthcare for patients with Parkinson’s disease. Parkinsonism & related disorders. 2011;17(5):360-364.28. Stewart M. Towards a global definition of patient centred care: the patient should be the judge of patient centred care. British Medical Journal. 2001;322:444-445.29. Bleakley A, Bligh J. Students learning from patients: let’s get real in medical education. Advances in Health Sciences Education, 2008;13(1):89-107.30. Haidet P, Dains JE, Paterniti DA, Hechtel L, Chang T, Tseng E et al. Medical student attitudes toward the doctor-patient relationship. Medical Education. 2002;36(6):568-574.31. Beckman HB, Frankel RM. Training practitioners to communicate effectively in cancer care: it is the relationship that counts. Patient Education and Counseling. 2003;50(1):85-89.32. Levinson W, Lesser CS, Epstein RM. Developing physician communication skills for patient-centered care. Health Affairs, 2010;29(7):1310-1318.33. Krupat E, Hiam CM, Fleming MZ, Freeman P. Patient-centredness and its correlates among first year medical students. Int J Psychiatry Med. 1999;29(3):347–56.34. Özdemir S, Edirne T. Hasta-Hekim Yönelim Ölçeğinin (HHYÖ) Türkçe’ye uyarlanması. Tıp Eğitimi Dünyası. 2018;17(51):21-32.35. Baron-Cohen S, Wheelwright S. The empathy quotient: aninvestigation of adults with Asperger syndrome or high functioningautism and normal sex differences. J Autism Dev Disord. 2004;34(2):163-175.36. Bora E, Baysan L. Empati ölçeği-Türkçe formunun üniversite öğrencilerinde psikometrik özellikleri. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni. 2009; 19(1):39-47.37. Wakabayashi A, Baron-Cohen S, Wheelwright S, Goldenfeld N, Delaney J, Fine D et al. Development of short forms of the Empathy Quotient (EQ-Short) and the Systemizing Quotient (SQ-Short). Personality and Individual Differences. 2006;41(5):929-940.38. Park J. Medical students' attitudes toward the patient-doctor relationship. Korean Journal of Medical Education. 2007;19(3):215-223.39. Krupat E, Hiam CM, Fleming MZ, Freeman P. Patient-centeredness and its correlates among first year medical students. The International Journal of Psychiatry in Medicine. 1999;29(3):347-356.40. Tsimtsiou Z, Kerasidou O, Efstathiou N, Papaharitou S, Hatzimouratidis K, Hatzichristou D. Medical students' attitudes toward patient‐centred care: a longitudinal survey. Medical Education. 2007;41(2):146-153.41. Lee KH, Seow A, Luo N, Koh D. Attitudes towards the doctor–patient relationship: a prospective study in an Asian medical school. Medical Education. 2008;42(11):1092-1099.42. Roter DL, Hall JA, Aoki Y. Physician gender effects in medical communication: a meta-analytic review. Jama. 2002;288(6):756-764.