ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ TANILI KAYGILI ORTAOKUL ÖĞRENCİSİNE YÖNELİK BİLİŞSEL DAVRANIŞÇI TEMELLİ DANIŞMANLIK UYGULAMASI

Yıl 2022, Sayı: Özel Sayı (Ö1), 281 - 294, 31.03.2022

Özge Erduran Tekin , Seval Erden Çınar

Öz

Bu çalışmada ağır olmayan özgül öğrenme güçlüğü tanısı olan, sekizinci sınıfa devam eden, başka herhangi bir engeli bulunmayan, normal zihin düzeyine sahip bir öğrencide özgül öğrenme güçlüğünün yarattığı kaygının bilişsel davranışçı temelli bireysel danışmanlık uygulaması ile azaltılması amaçlanmıştır. Çalışma bilişsel davranışçı temelli psikolojik danışma yaklaşımı temel alarak, çözüm odaklı yaklaşım uygulamalarından da yararlanılarak ve alan uzmanı olan bir öğretim üyesinin süpervizyon desteği ile olgu sunumu olarak tasarlanmıştır. Danışana psikiyatristi tarafından kaygı bozukluğu tanısı konmuş olup herhangi bir ilaç tedavisi önerilmemekle birlikte psikolojik destek alması önerilmiştir. Oturumlar başlamadan önce danışana Özusta (1995) tarafından kültürümüze uyarlaması yapılan Durumluk ve Sürekli Kaygı Envanteri uygulanmıştır. Çalışma Ocak 2020’de başlayıp Mart 2020’de bitmiştir. Aynı envanterler yedi haftalık danışma oturumları sonlandırıldıktan sonra ve Mayıs 2020’de yapılan izleme çalışmasında tekrar uygulanmıştır. Oturumların sonunda alınan puanlara bakıldığında öğrencinin kaygısında belirgin bir azalma olduğu görülmüştür. Yapılan izleme çalışmasında da envanter puanlarındaki düşüşün devam ettiği görülmüştür. Aile ve çocuk ile yapılan görüşmeler de puanlardaki azalmayı destekleyen niteliktedir. Bu vaka sunumunun; benzer durumlarda psikolojik destek almaya gönüllü danışanlara, ebeveynlere, psikolojik danışmanlara ve alanda çalışan uzmanlara gerek psikolojik yardım çalışmalarında gerek ise kendi ebeveyn çocuk ilişkilerinde yol gösterici bir öneme sahip olduğu düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Özgül öğrenme güçlüğü, Bilişsel davranışçı terapi, Kaygı, Olgu sunumu

Kaynakça

• American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (5th Edition). American Psychiatric Publishing.
• Anderson, G., Hesser, H., Veilord, A., Svedling, L., Andersson, F., Sleman, O., & Lamminen, M. (2013). Randomised controlled non-inferiority trial with 3-year follow-up of internetdelivered versus face-to-face group cognitive behavioural therapy for depression. Journal Of Affective Disorders, 151(3), 986-994. https://doi.org/10.1016/j.jad.2013.08.022
• Austin, K. L., Hunter, M., Gallagher, E., & Campbell, L. E. (2018). Depression and anxiety in young adults with ID. Journal of Intellectual Disability Research, 62(5), 407–421. https://doi.org/10.1111/jir.12478
• Bekiroğulları, Z. (2018). Cognitive Behavioural Therapy in treating persons with learning disabilities. Journal of Educational Sciences and Psychology, 2, 31-39.
• Bowring, D. L., Painter, J., & Hastings, R. P. (2019). Prevalence of challenging behaviour in adults with intellectual disabilities, correlates, and association with mental health. Current Developmental Disorders Reports, 6, 173-181. https://doi.org/10.1007/s40474-019-00175-9
• Charles, B. U. U., & Samuel T. A. (2017). Effectiveness of dialectical behaviour therapy in reduction of test anxiety among students with learning disabilities in Oyo state. Nigeri. AIfe Psychologia, 25(2), 165-179.
• Chavira, D. A., Stein, M. B., Bailey, K., & Stein, M.T. (2004). Child anxiety in primary care: Prevalent but untreated. Depression & Anxiety, 20(4), 155–64. https://doi.org/10.1002/da.20039
• Costello, E. J., Mustillo, S., Erkanli, A., Keeler, G., & Angold, A. (2003). Prevalence and development of psychiatric disorders in childhood and adolescence. Archives of General Psychiatry, 60(8), 837–44. https://doi.org/10.1001/archpsyc.60.8.837
• Crossland, T., Hewitt, O., & Walden, S. (2017). Outcomes and experiences of an adapted Dialectic Behaviour Therapy skills training group for people with intellectual disabilities. British Journal of Learning Disabilities, 45, 208–216. https://doi.org/10.1111/bld.12194
• Cuijpers, P., Berking, M., Andersson, G., Quigley, L., Kleiboer, A., & Dobson, K. S. (2013). A meta-analysis of cognitive-behavioural therapy for adult depression, alone and in comparison, with other treatments. The Canadian Journal of Psychiatry, 58(7), 376-385. https://doi.org/10.1177/070674371305800702
• Dagnan, D., Jackson, I., & Eastlake, L. (2018). A systematic review of cognitive behavioural therapy for anxiety in adults with intellectual disabilities. Journal of Intellectual Disability Research, 62, 974–991. https://doi.org/10.1111/jir.12548
• Donovan, M. S., & Cross, C. T. (Eds). (2002). Minority students in special and gifted education. National Academy Press . Dölek, N. (2018). [Çocuklarla Bilişsel Davranışçı Terapi Eğitimi Notları]. Yayımlanmamış ham veri.
• Fairburn, C. G., Bailey-Straebler, S., Basden, S., Doll, H. A., Jones, R., Murphy, R., O’Connor, M. E., & Cooper, Z. (2015). A transdiagnostic comparison of enhanced cognitive behaviour therapy (CBT-E) and interpersonal psychotherapy in the treatment of eating disorders. Behaviour Research and Therapy, 70, 64-71. https://doi.org/10.1016/j.brat.2015.04.010
• Giannaki, R., & Hewitt, O. (2020). A multiple methods evaluation of a cognitive behavioural therapy group for people with learning disabilities and anxiety. British Journal of Learning Disabilities. http://dx.doi.org/10.1111/bld.12344
• Gilbody, S., Littlewood, E., Hewitt, C., Brierley, G., Tharmanathan, P., Araya, R., Barkham, M., Bower, P., Cooper, C., Gask, L., Kessler, D., Lester, H., Lovell, K., Parry, G., Richards, D. A., Andersen, P., Brebyn, S., Knowles, S., Shepherd, C., …White, D. (2015). Computerised cognitive behaviour therapy (cCBT) as treatment for depression in primary care (REEACT trial): large scale pragmatic randomised controlled trial. BMJ, h5627. http://dx.doi.org/10.1136/bmj.h5627
• Glago, K., Mastropieri, M. A., & Scruggs, T. E. (2009). Improving problem solving of elementary students with mild learning disabilities. Remedial and Special Education, 30(6), 372-380. https://doi.org/10.1177/0741932508324394
• Görgü, E. (2017). Özgül öğrenme güçlüğü tanılı çocuklarla yapılan grupla psikolojik danışmanın çocukların depresyon ve kaygı düzeylerine etkisi. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 12(33), 197-212. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.12703
• Grigorenko, E. L., Compton, D. L., Fuchs, L. S., Wagner, R. K., Willcutt, E. G., & Fletcher, J. M. (2020). Understanding, educating, and supporting children with specific learning disabilities: 50 years of science and practice. American Psychologist, 75(1), 37–51. hptts://doi.org/10.1037/amp0000452
• Grünke, M., & Cavendish, W. M. (2016). Learning disabilities around the globe: Making sense of the heterogeneity of the different viewpoints. Learning Disabilities: A Contemporary Journal, 14(1), 1-8.
• Higa-McMillan, C. K., Francis, S. E., Rith-Najarian, L., & Chorpita, B. F. (2016). Evidence base update: 50 years of research on treatment for child and adolescent anxiety. Journal of Clinical Child & Adolescent Psychology,45(2), 91–113. https://doi.org/10.1080/15374416.2015.1046177
• Johnsen, T. J., & Fribourg, O. (2015). The effects of cognitive behavioral therapy as an antidepressive treatment are falling: A meta-analysis. Psychological Bulletin, 141(4), 747. https://doi.org/10.1037/bul0000090
• Kavale, K.A., & Forness, S.R. (2000). What definitions of learning disability say and don’t say a critical analysis? Journal of Learning Disabilities, 33(3), 239-256. https://doi.org/10.1177/0022219400033000303
• Ledford, J. R., & Gast, D. L. (2018). Single case research methodology: Applications in special education and behavioral sciences. Routledge.
• Marwood, H., & Hewitt, O. (2012). Evaluating an anxiety group for people with learning disabilities using a mixed methodology. British Journal of Learning Disabilities, 41(2), 150–158. https://doi.org/10.1111/j.1468-3156.2012.00749.x
• McHugh, R. K., Hearon, B. A., & Otto, M. W. (2010). Cognitive behavioral therapy for substance use disorders. Psychiatric Clinics, 33(3), 511-525. https://doi.org/10.1016/j.psc.2010.04.012
• Meichenbaum, D. (2017). The Evolution of Cognitive Behavior Therapy. Routledge.
• Morrison, J. (2016). DSM-5’i kolaylaştıran ‘Klinisyenler için tanı rehberi’. (M. Şahin, Çev. Ed). Nobel.
• Mugnaini, D., Lassi, S., La Malfa, G., & Albertini, G. (2009). Internalizing correlates of dyslexia. World Journal of Pediatrics, 5, 255–264. https://doi.org/10.1007/s12519-009-0049-7
• National Institute for Health and Care Excellence. (2016). Mental health problems in people with learning disabilities: Methods, evidence and recommendations. 2 Mayıs 2021 tarihinde https://www.nice.org.uk/guidance/ng54/resources/mental-health-problems-in-people-with-learning-disabilities-prevention-assessment-and-management-pdf-1837513295557.
• Öktem, Ö. (1999). Gelişimsel bir öğrenme güçlüğü (gelişimsel disleksi). A. Ekşi (Ed.), Ben hasta değilim. Çocuk sağlığı ve hastalıklarının psikososyal yönü (s. 300-309) içinde. Nobel Tıp Kitabevleri.
• Özer, K. (2000). Ben değeri tiryakiliği duygusal gerilimle baş edebilme. Sistem Yayıncılık.
• Özusta, Ş. (1995). Çocuklar için durumluk-sürekli kaygı envanterinin uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikoloji Dergisi, 10, 32-44.
• Pennington, B. F. (2006). From single to multiple deficit models of developmental disorders. Cognition, 101, 385–413. https://doi.org/10.1016/j.biliş.2006.04.008
• Rachel, A. J. (2013). Counselling psychology and people with learning disabilities: Some reflections. Counselling Psychology Review, 1, 47-52.
• Reinholt, N. ve Krogh, J. (2014). Efficacy of transdiagnostic cognitive behaviour therapy for anxiety disorders: A systematic review and meta-analysis of published outcome studies. Cognitive Behaviour Therapy, 43(3), 171-184. https://doi.org/10.1080/16506073.2014.897367
• Silverman, W. K., Pina, A. A., & Viswesvaran, C. (2008). Evidence-based psychosocial treatments for phobic and anxiety disorders in children and adolescents. Journal of Clinical Child Adolescent Psychology, 37(1), 105–30. https://doi.org/10.1080/15374410701817907
• Snowling, M.J., Muter, V., & Carroll, J. (2007). Children at family risk of dyslexia: A follow-up in early adolescence. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 48, 609–618. https://doi.org/10.1111/j.1469-7610.2006.01725.x
• Spek, V., Cuijpers, P. I. M., Nyklíček, I., Riper, H., Keyzer, J., & Pop, V. (2007). Internet-based cognitive behaviour therapy for symptoms of depression and anxiety: a metaanalysis. Psychological Medicine, 37(3), 319-328. https://doi.org/10.1017/S0033291706008944
• Şahin, F., & Çakır, R. (2018). Çoklu ortam materyallerinin okuma-yazma güçlüğü çeken öğrencilerin okuma-yazma becerileri üzerinde etkisi. Öğretim Teknolojileri & Öğretmen Eğitimi Dergisi, 7(2), 75-90.
• Van der Gaag, M., Valmaggia, L. R., & Smit, F. (2014). The effects of individually tailored formulation-based cognitive behavioural therapy in auditory hallucinations and delusions: a meta-analysis. Schizophrenia Research, 156(1), 30-37. https://doi.org/10.1016/j.schres.2014.03.016
• Willner, P. (2007). Cognitive behavioural therapy for people with learning disabilities: Focus on anger. Advances in Mental Health and Learning Disabilities, 1(2), 14-21. https://doi.org/0.1108/17530180200700015