ÜRDÜN’ÜN SURİYELİ MÜLTECİ POLİTİKASI

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 3, 296 - 320, 10.09.2021

Nesrin Kenar Zehra Abdullahoğlu

Öz

Ürdün Haşimi Krallığı, kurulduğu günden bu yana mültecilere ev sahipliği yapan bir ülkedir. Ürdün’ün Filistinlilerle başlayan mülteci deneyimi günümüzde Suriyeli mültecilerle devam etmektedir. Suriyeli mültecilere yönelik izlenen açık kapı politikası ve dostane yaklaşım, krizin beklendiği gibi kısa süreli olmayacağının anlaşılması üzerine değişmeye ve sertleşmeye başlamıştır. En çok Suriyeli mülteci nüfusuna ev sahipliği yapan ülkelerden biri olması ve ülkenin mülteci yoğunluğu Ürdün’ü Suriyeli mültecilerin bulunduğu diğer ülkelerden farklı kılmaktadır. Ürdün’ü farklı kılan bir diğer özellik ise uluslararası kuruluşların ülkedeki varlığıdır. 2011 yılında ülkeye çağırılan BMMYK, Suriyeli mültecilerin yönetimi noktasında Ürdün hükümeti ile işbirliği halindedir. Uluslararası kurumların ülkedeki varlığı Suriyeli mültecilerin korunması ve güçlendirilmesi adına son derece önemlidir. BMMYK’nın etkisini Ürdün’ün izlediği mülteci politikalarında görmek mümkündür. Ürdün’ün Suriyeli mülteci politikaları olumsuz yönde değişmeye başladığında BMMYK ve sivil toplum kuruluşlarının devreye girdiği ve bu şekilde politikaların iyileştiği örnekler mevcuttur. Ürdün’ün mülteci deneyiminden yararlanarak krizi fırsata çevirmeye çalıştığı görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Ürdün, Göç, Mülteci, Suriye, BMMYK

Kaynakça

• Acaps. (2021, Nisan 21). Jordan Syrian Refugees. Mayıs 8, 2021 tarihinde Acaps: https://www.acaps.org/country/jordan/crisis/syrian-refugees#:~:text=According%20to%20an%20assessment%20conducted,below%20the%20Jordanian%20poverty%20line adresinden alındı
• Akram, S. M., Bidinger, S., Lang, A., Hites, D., Kuzmova, Y., & Noureddine, E. (2015). Protecting Syrian Refugees: Laws, Policies, and Global Responsibility Sharing. Middle East Law and Governance, 287-318.
• Ali, N., & Ganideh, S. F. (2020). Syrian Refugees in Jordan: Burden or Boon. Research in World Economy, 11(1), 180-194.
• Aljazeera. (2015, Şubat 3). ISIL video purports to show Jordinian pilot's killing. Mayıs 8, 2021 tarihinde Aljazeera: https://www.aljazeera.com/news/2015/2/3/isil-video-purports-to-show-jordanian-pilots-killing adresinden alındı
• Al-Kilani, S. (2014). A Duty and A Burden of Jordan. Forced Migration Review No.47- The Syria Crisis, Displacement and Protection, 30-31.
• Allahverdi, S. (2019, Temmuz 26). Esad rejimi Rukban kampını kasten açlığa mahkum ediyor. Mayıs 9, 2021 tarihinde Anadolu Ajans: https://www.aa.com.tr/tr/dunya/esed-rejimi-rukban-kampini-kasten-acliga-mahkum-ediyor/1542569 adresinden alındı
• Alshoubaki, W. (2018). A Synopsis of The Jordanian Governance System in the Management of the Syrian Refugee Crisis. Journal of Intercultural Studies, 39(5), 596-603.
• Amnesty International. (2020, Eylül 15). Jordan: Stop forcible transfer of Syrian refugees to an no-man's land in the desert. Mayıs 9, 2021 tarihinde Amnesty International: https://www.amnesty.org/en/latest/news/2020/09/jordan-stop-forcible-transfer-of-syrian-refugees-to-a-no-mans-land-in-the-desert/ adresinden alındı
• BBC. (2016, Haziran 21). Ürdün askerilerine bombalı saldırı: En az 6 ölü. Mayıs 8, 2021 tarihinde BBC News Türkçe: https://www.bbc.com/turkce/haberler/2016/06/160621_urdun_saldiri adresinden alındı
• Crisp, J. (2015, Ekim 9). Zaatari: a Camp and not a City. Mayıs 6, 2021 tarihinde Refugees International: https://www.refugeesinternational.org/reports/zaatari-camp-and-not-city?rq=jordan adresinden alındı
• Culbertson, S., & Constant, L. (2015). Education of Syrian Refugee Children. Santa Monica: Rand Corporation.
• Çakır, N. B. (2017). Suriye'den Göç ve Güvenlik: Türkiye-Ürdün Karşılaştırması. Lectio Socialis, 1(1), 28-42.
• ECRE. (2020, Eylül 25). Jordan: Syrian Refugees Deported to Informal Camp at the Border and Fear of a Covid Outbreak in Za'atari and Azraq. Mayıs 9, 2021 tarihinde ECRE: https://www.ecre.org/jordan-syrian-refugees-deported-to-informal-camp-at-the-border-and-fear-of-a-covid-outbreak-in-zaatari-and-azraq/#:~:text=Privacy%20Policy-,Jordan%3A%20Syrian%20Refugees%20Deported%20to%20Informal%20Camp%20at%20the%20Border,in%20Za'at adresinden alındı
• Edwards, M. (2020, Eylül 16). Jordan returns refugees to desolate Syrian border camp, rights group cry foul. Mayıs 9, 2021 tarihinde The New Humanitarian: https://www.thenewhumanitarian.org/news-feature/2020/09/16/Jordan-expels-syrians-rukban-refugee-camp adresinden alındı
• Eker, S. (2014). Suriye Krizi ve Ürdün'e Yansımaları. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, IV(2), 21-34.
• Esveld, B. V. (2017, Ekim 3). A Good Move by Jordan for Syrian Children. Mayıs 9, 2021 tarihinde Human Rights Watch: https://www.hrw.org/node/309743/printable/print adresinden alındı
• EuropeanCommission. (2021, Mart 31). Jordan. Mayıs 8, 2021 tarihinde European Commission- European Civil Protection and Humanitarian Aid Operations: https://ec.europa.eu/echo/where/middle-east/jordan_en adresinden alındı
• Ferris, E., & Kirişçi, K. (2016). The Consequences of Chaos. Washington, D.C: The Brookings Institution.
• Human Rights Watch. (2006). The Silent Treatment Fleeing Iraq, Surviving in Jordan. Human Rights Watch.
• Human Rights Watch. (2017, Ekim 2). I Have No Idea Why They Sent Us Back. Mayıs 9, 2021 tarihinde Human Rights Watch: https://www.hrw.org/report/2017/10/02/i-have-no-idea-why-they-sent-us-back/jordanian-deportations-and-expulsions-syrian adresinden alındı
• Human Rights Watch. (2020, Haziran 26). I Want to Continue to Study. Mayıs 8, 2021 tarihinde Human Rights Watch: https://www.hrw.org/report/2020/06/26/i-want-continue-study/barriers-secondary-education-syrian-refugee-children-jordan adresinden alındı
• ILO. (2021, Mart 18). ILO support to Syrian refugees and host communities: Jordan, Lebanon, Turkey, Iraq and Egypt. Mayıs 9, 2021 tarihinde International Labour Organization: https://www.ilo.org/ankara/publications/WCMS_775987/lang--en/index.htm adresinden alındı
• International, P. (2021). Education in Jordan. Mayıs 8, 2021 tarihinde Plan International: https://plan-international.org/jordan/education-jordan adresinden alındı
• Jordan: Law No. 24 of 1973 on Residence and Foreigners' Affairs. (1973, Ocak 1). Mayıs 7, 2021 tarihinde Refworld: https://www.refworld.org/docid/3ae6b4ed4c.html adresinden alındı
• Kelberer, V. (2017). Negotiating Crisis: Internatıonal Aıd And Refugee Polıcy In Jordan. Middle East Policy, XXIV(4), 148-165.
• Khallaf, S. (2019, Ocak). Refugee Movements in the Middle East: Old Crisis, New Ideas. Mayıs 6, 2021 tarihinde CIDOB Barcelona Centre for International Affairs: https://www.cidob.org/en/publications/publication_series/menara_papers/working_papers/refugee_movements_in_the_middle_east_old_crises_new_ideas adresinden alındı
• Kiraz, B. Ö. (2020). İç Dinamiklerin Dış Politika Kararları Üzerindeki Etkisinin Analizi: Haşimi Ürdün Krallığı'nın Bölgesel Politikaları Örneği. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, 10(19), 55-73.
• Koç, Ç. (2018). Syrian Refugee Policy in Turkey, Jordan, and Lebanon: A Comparative Study. Boğaziçi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
• Köprülü, N. (2011). Arap Dünyasının İstisnai Krallığı: Yerel Aktörler ve Arap-İsrail Uyuşmazlığı Çerçevesinde Ürdün Krallığı'nın Demokratikleşme Deneyimleri. Ankara: ORSAM.
• Marzouk, M., Kelley, M., Fadhil, I., Slama, S., Longuere, K.-S., Ariana, P., . . . Marsh, V. (2019). "If I have a cancer, it is not my fault I am a refugee": A qualitative study with expert stakeholders on cancer care management for Syrian refugees in Jordan. PLOS ONE, 14(9), 1-19.
• Mencutek, Z. Ş., & Nashwan, A. J. (2020). Perceptions About the Labor Market Integration of Refugees: Evidences from Syrian Refugees in Jordan. Journal of International Migration and Integration, 1-19.
• Miller, S. D. (2017). Political and Humanitarian Responses to Syrian Displacement. London and New York: Routledge.
• Morris, J. (2020). Extractive Landscapes: The Case of the Jordan Refugee Compact. Refuge, 36(1), 87-96.
• Orhan, O. (2014). Suriye'ye Komşu Ülkelerde Suriyeli Mültecilerin Durumu: Bulgular, Sonuçlar ve Öneriler. Ankara: ORSAM.
• Pirinççi, F. (2018). Suriye'ye Komşu Ülkelerin Suriyeli Mültecilere Yönelik Politikaları. TESAM Akademi Dergisi, 5(2), 39-60.
• Sennett, E. (2020, Mart 14). Most aid to Syria's Rukban camp has been blocked for more than a year. Here's why. Mayıs 9, 2021 tarihinde PBS News Hour: https://www.pbs.org/newshour/world/most-aid-to-syrias-rukban-camp-has-been-blocked-for-more-than-a-year-heres-why adresinden alındı
• Su, A. (2017, Ekim 20). Why Jordan is Deporting Syrian Refugees. Mayıs 9, 2021 tarihinde The Atlantic: https://www.theatlantic.com/international/archive/2017/10/jordan-syrian-refugees-deportation/543057/ adresinden alındı
• Tan, A. (2020, Temmuz 3). Ortadoğu Notları (24): Kara Eylül. Mayıs 6, 2021 tarihinde Independent Türkçe: https://www.indyturk.com/node/205801/t%C3%BCrkiyeden-sesler/ortado%C4%9Fu-notlar%C4%B1-24-kara-eyl%C3%BCl adresinden alındı
• The Constitution of The Hashamite Kingdom of Jordan. (1993). Arab Law Quarterly, 272-289.
• The Hashemite Kingdom of Jordan. (2015, Mart 31). Jordan Response Plan 2015 for the Syria Crisis. Mayıs 8, 2021 tarihinde Reliefweb: https://reliefweb.int/report/jordan/jordan-response-plan-2015-syria-crisis-march-2015-enar adresinden alındı
• Tiltnes, Å. A., Zhang, H., & Pedersen, J. (2019). The Living Conditions of Syrian Refugees in Jordan. Fafo.
• UNHCR. (2014). Jordan. Mayıs 7, 2021 tarihinde UNHCR Global Focus: https://reporting.unhcr.org/node/2549?y=2014#year adresinden alındı
• UNHCR. (2021, Nisan 20). Jordan: Azraq&Zaatari Camp Dashboard. Mayıs 8, 2021 tarihinde Operational Portal: https://data2.unhcr.org/en/documents/details/86192 adresinden alındı
• UNHCR. (2021, Nisan 15). Jordan: Cash-Based Intervention Dashboard. Mayıs 7, 2021 tarihinde Operational Portal: https://data2.unhcr.org/en/documents/details/86052 adresinden alındı
• UNHCR. (2021, Mart 15). Jordan: Statistics for Registered Syrian Refugees. Mayıs 6, 2021 tarihinde Operational Portal: https://data2.unhcr.org/en/documents/details/85499 adresinden alındı
• UNHCR. (2021, Mart 10). Jordan: UNHCR Factsheet, February 2021. Mayıs 6, 2021 tarihinde Reliefweb: https://reliefweb.int/report/jordan/jordan-unhcr-factsheet-february-2021 adresinden alındı
• UNHCR. (2021, Şubat 21). Jordan: Zaatari Camp Factsheet. Mayıs 6, 2021 tarihinde Operational Portal: https://data2.unhcr.org/en/documents/details/85014 adresinden alındı
• UNHCR. (2021, Mart 15). Syria Emergency. Mayıs 5, 2021 tarihinde UNHCR: https://www.unhcr.org/syria-emergency.html adresinden alındı
• World Food Programme. (2020, Eylül). Overview of Refugee Food Security in Jordan. Mayıs 9, 2021 tarihinde Reliefweb: https://reliefweb.int/sites/reliefweb.int/files/resources/WFP-0000120505.pdf adresinden alındı
• World Food Programme. (2020, Kasım 19). WFP Jordan Country Brief. Mayıs 9, 2021 tarihinde Reliefweb: https://reliefweb.int/report/jordan/wfp-jordan-country-brief-october-2020 adresinden alındı
• Yeşilyurt, N. (2015). Ürdün'ün Bölgesel Konumu: Küçük DEvlet Kavramı Çerçevesinde Bir İnceleme. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 70(2), 377-401.
• Younes, M., & Morrice, L. (2019). The Education of Syrian Refugees in Jordan: Summary of Demand-Side Constraints and Interventions. Brighton UK: University of Sussex.