Gençlerin Bir Kentin Aidiyet Mekânı Olarak İnşasına Katılımı: Trabzon Hakkındaki Mitselleştirilmiş Anlatılar ve Trabzonspor Hatırası

Yıl 2019, Cilt: 28 Sayı: 2, 207 - 235, 31.10.2019

Gülmelek Doğanay

https://doi.org/10.26650/siyasal.2019.28.2.0021

Öz

Benlik bir mekânda var olmakla ilişkili ise, benliğe özgü anlatıların da bir mekânda vuku bulduğu bir gerçektir. Bu nedenle gençliği anlamak, özellikle gençliğin deneyimlediği mekânı analiz etmekle mümkün olacaktır. Bu çerçeveden hareketle, çalışma Trabzon’da yaşayan gençlerin kenti ne şekilde aidiyet mekânına dönüştürdüklerine odaklanmaktadır. Trabzon’da gençler kente olan aidiyetlerini çoğu zaman mitselleştirilmiş anlatılar, Trabzonspor taraftarlığına dayalı geçmiş hatıralar ve deneyimlenen mekânlar üzerinden inşa etmektedir. Trabzon kendisini deneyimleyen gençlere yoğun bir içeridelik hissi sağlamaktadır. Bu his onların kendilerini yuva olarak kabul ettikleri bu mekânda güvende hissetmelerine neden olmaktadır. Bu çalışma yazarın doktora tezinden türetilmiştir ve onun saha verilerine dayanmaktadır. Çalışmada, toplumsal bir olgu olarak ele alınacak olan Trabzonlu gençlerin kente atfettikleri anlam sosyolojik bakış açısıyla açıklanmaya çalışılacaktır. Söz konusu amaç çerçevesinde anket, mülakat ve doküman inceleme gibi birden fazla bilimsel araştırma tekniği kullanılmıştır. Temelde nitel araştırma yöntemlerinin kullanıldığı yorumsamacı yaklaşım benimsenmiş ve derinlemesine mülakatlar ile görsel, işitsel ve yazılı dokümanların incelenmesi sonucunda elde edilen veriler, kapalı uçlu sorulardan oluşan anket uygulamasıyla da desteklenmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Gençlik, Gençlik araştırmaları, Mekân aidiyeti, Kent, Trabzon

Destekleyen Kurum

Yazar bu çalışma için finansal destek almamıştır.

Participation of Youth in the Building of a City as a Place of Belonging: Mythicalized Narratives About Trabzon and Trabzonspor Memory

Öz

If self is related to being in a place, it is a fact that narratives special to the self, have also occurred in a place. Therefore, understanding youth will be possible by analyzing the place experienced by them. Within the framework of this approach, this study focuses on how young people living in Trabzon transform the city into a place of social belonging. In Trabzon, young people build a sense of belonging to the city mostly through mythicalized narratives, past memories and places they have experienced on the basis of being Trabzonspor supporters. Trabzon provides an intense feeling of inner belonging for young people who experience it. This feeling causes them to feel safe in this place, which they consider as home. This study is derived from the author’s doctoral thesis and is based on its field data. This study attempts to explain the meaning attributed to the city by Trabzonlu young people from a sociological perspective. For this purpose, multiple scientific research techniques such as questionnaires, interviews and documentation were used. Basically, the approach of hermeneutics which uses qualitative research methods has been adopted and the data, obtained through the examination of in-depth interviews and visual, audio and written documents’ analysis, has been supported by a questionnaire consisting of closed-ended questions.

Anahtar Kelimeler

Youth, Youth Studies, Belonging to Place, Urban, Trabzon

Kaynakça

• Akın, S. (2016). Trabzonspor’un Bilinmeyen Şampiyonluğu. İçinde: H. Kulaçoğlu (der), Fırtına, İhtilâl, Efsane: Trabzonspor, 5. Baskı, İstanbul: İletişim Yayınları, 328-332.
• Anderson, B. (2004). Hayali cemaatler: Milliyetçiliğin kökenleri ve yayılması. Çev. İ. Savaşır, İstanbul: Metis Yayınları.
• Assman, J. (2001). Kültürel bellek: Eski yazılı kültürlerde yazı, hatırlama ve politik kimlik. İstanbul: Ayrıntı Yayınları. Aşk-ı Trabzon 2. https://www.youtube.com/watch?v=eBdgUyx4dRQ. Son erişim tarihi, 10.01.2018.
• Bachelard, G. (2013). Mekânın poetikası. Çev. A. Tümertekin, İstanbul: İthaki Yayınları.
• Bilgin, N. (2013). Tarih ve kolektif bellek. İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Bozok, M. (2013). Construction Local Masculinities: A Case Study From Trabzon, Turkey. (Basılmamış Doktora Tezi). Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi.
• Bozok, M. (2016). Yoksullaşma, Sağcılık, Trabzonspor Taraftarlığı ve Nataşaların Gölgesinde Trabzon Erkekliği. İçinde: U. Biryol (der.), “Karardı Karadeniz”, 3. Baskı, İstanbul: İletişim Yayınları, 413-444.
• Candau, J. (1998). Mémoire et Identité. Paris: Presse Universitaire de France.
• Christou, A. (2006). Narratives of place, culture and identity: Second-generation Greek-Americans return ‘Home’. Amsterdam: Amsterdam University Press.
• Connerton, P. (1999). Toplumlar nasıl hatırlar. Çev. A. Şenel, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Coulon, A. (2002). L’éthnométhodologie. 5. Baskı, Paris: PUF. Coulon, A. (2015). Etnometodoloji. Çev. Ü. Tatlıcan, 2. Baskı, İstanbul: Küre Yayınları.
• Cresswell, T. (2008). Place: A short ıntroduction. Oxford/MA: Blackwell Publishing.
• De Certeau, M. (2008). Gündelik hayatın keşfi I: Eylem, uygulama, üretim sanatları. Çev. L. Arslan Özcan, Ankara: Dost Kitabevi.
• De Certeau, M. ve Giard, L. (2015). I. Kısım: İki Arada. İçinde: M. de Certeau vd. (der), Gündelik Hayatın Keşfi II: Konut, Mutfak İşleri, Çev. Ç. Eroğlu ve E. Ataçay, 2. Baskı, Ankara: Dost Kitabevi, 163-179.
• Deniz, A. Ç. (2014). “Öğrenci İşi”: Üniversite öğrencilerinin gündelik hayatı: İstanbul örneği. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Doğan, İ. (1994). Bir alt kültür olarak ankara yüksel caddesi gençlik. Ankara: Ankara Kültür Bakanlığı Yayını.
• Dovey, K. (1985). Home and Homelessness. İçinde: I. Altman ve C. M. Werner (der), Home Environments. Human Behavior and Environment: Advances in Theory and Research, Sayı 8, New York: Plenum Press, 33-64.
• Duncan, J. S. (1985). The House as Symbol of Social Structure: Notes on the Langueage of Objects among Collectivistic Groups. İçinde: I. Altman ve C. M. Werner (der), Home Environments. Human Behavior and Environment: Advances in Theory and Research, Sayı 8, New York: Plenum Press, 133-151.
• Eroğlu, A. (2010). Trabzonspor tarihi üzerine bir deneme. İçinde: G. Bakırezer ve Y. Demirer (der), Trabzon’u Anlamak, 2. Baskı, İstanbul: İletişim Yayınları, 337-360.
• Eroğlu, A. (2016). Kazansaydık O Maçı: 5 Mayıs 1996 Tarihinde Oynanan Trabzonspor-Fenerbahçe Maçına İlişkin Notlar. İçinde: U. Biryol (der), “Karardı Karadeniz”, 3. Baskı, İstanbul: İletişim Yayınları, 487-507.
• Garfinkel, H. (2014). Etnometodolojide araştırmalar. Çev. Ü. Tatlıcan, Ankara: Heretik Yayınları.
• Giraud, C. (2010). Les techniques d’enquête en sociologie. İçinde: F. de Singly vd. (der), Nouveau manuel de sociologie, Paris: Armand Colin, 38-51.
• Gökaçtı, M. A. (2008). “Bizim İçin Oyna” Türkiye’de futbol ve siyaset. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Göregenli, M. (2010). Çevre psikolojisi: İnsan-mekân ilişkileri. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları. Halbwachs, M. (1997). La mémoire collective. Paris: Albin Michael.
• Harvey, D. (2012). Postmodernliğin durumu. Çev. S. Savran, İstanbul: Metis Yayınları. Heidegger, M. (2004). Varlık ve zaman. Çev. A. Yardımlı, İstanbul: İdea Yayınları.
• Hummon, D. M. (1992). Community Attachment: Local Sentiment and Sense of Place. İçinde: I. Altman ve S. M. Low (der), Place Attachment, New York: Plenum Press, 253-278.
• Hür, A. (2010). Trabzon’un Etnik Tarihine Bir Bakış. İçinde: G. Bakırezer ve Y. Demirer (der), Trabzon’u Anlamak, 2. Baskı, İstanbul: İletişim Yayınları, 127-174.
• Lefebvre, H. (2014). Mekânın üretimi. Çev. I. Ergüden, 4. Baskı, İstanbul: Sel Yayınları.
• Massey, D. (1995). Places and Their Pasts. History Workshop Journal, 39, 182-192.
• Massey, D. (2001). Space, place, and gender. 3. Baskı, Minneapolis: University of Minnesota Press.
• Milligan, M. J. (1998). Interactional past and potential: The social construction of place attachment. Symbolic Interaction, 21(1), 1-33.
• Nora, P. (1997). Entre mémoire et histoire: la problématique des lieux. Paris: Gallimard.
• Öymen, Ö. K. (2016). Trabzon ve futbol. İçinde: H. Kulaçoğlu (der), Fırtına, İhtilâl, Efsane: Trabzonspor, 5. Baskı, İstanbul: İletişim Yayınları, 15-24.
• Paasi, A. (2003). Region and place: Regional identity in question. Progress in Human Geography, 27(4), 475485.
• Pickles, J. (1985). Phenomenology, Science and Geography: Spatiality and the Human Sciences. Cambridge: Cambridge University Press.
• Proshansky, H. M. (1978). The city and self-ıdentity. Environment and Behavior, 10, 147-169.
• Relph, E. C. (1976). Place and placelessness. London: Pion Limited.
• Schick, İ. C. (2000). Batının cinsel kıyısı: Başkalıkçı söylemde cinsellik ve mekânsallık. Çev. S. Kılıç ve G. Sarı, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Seamon, D. (1979). A Geography of the Lifeworld: Movement, rest and encounter. London: Croom Helm.
• Sevinç, B. (2014). Trabzonluluk kimliği: Bir şehrin ruhu. Trabzon: Serander Yayınları.
• Shields, R. (1988). Images of Spaces and Places: A Comparative Study. (Basılmamış Doktora Tezi). University of Sussex.
• Soja, E. W. (1989). Soja, Edward W. (1989), Postmodern geographies: The reassertion of space in critical social theory. London/New York: Verso.
• Talimciler, A. (2017). Toplumsal Yapı ve Değişim Ekseninde Türkiye’de Spor/Futbol: 1920-2012. İçinde: F. Alpkaya ve B. Duru (der), 1920’den Günümüze Türkiye’de Toplumsal Yapı ve Değişim, 4. Baskı, Ankara: Phoenix Yayınları, 479-508.
• Tekeli, İ. (2013). Tarih bilinci ve gençlik. 2. Baskı, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Tuan, Y. F. (2001). Space and place: The perspective of experience. 8. Baskı, Minneapolis/London: University of Minnesota Press.
• Tunç, S. (2011). Trabzon’da futbolun toplumsal tarihi: Mektepliler, münevverler, meraklılar. İstanbul: İletişim Yayınları.
• TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) (2016). İl, Yaş grubu ve Cinsiyete Göre Nüfus 2007-2016.
• www.tuik.gov.tr/ PreIstatistikTablo.do?istab_id=945. Son erişim tarihi, 20.03.2017. URL, www.61saat.com. Son erişim tarihi, 10.03.2018.
• Werner, C. M., Altman, I. ve Oxley, D. (1985). Temporal Aspects of Home: A Transactional Perspective. İçinde: I. Altman ve C. M. Werner (der), Home Environments. Human Behavior and Environment: Advances in Theory and Research, Sayı 8, New York: Plenum Press, 1-32.
• Yonucu, D. (2005). From the Place of the ‘Dangerous Classes’ to the Place of Danger: Emergence of New Youth Subjectivities in Zeytinburnu. (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi.
• Yücel, H. (2006). Une identité générationnelle-territorial? Les jeunes d’origine alévie du quartier Gazi d’Istanbul. (Basılmamış Doktora Tezi). Paris: EHESS.