Women Against Women: The Limits of Public Visibility in the Early Republican Period

Yıl 2023, Cilt: 32 , 17 - 33, 31.12.2023

Pınar Aydoğan

https://doi.org/10.26650/siyasal.2023.32.1260372

Öz

It is evident that the modernization process in the early period of the Republic can best be observed through women who undoubtedly had been the main actors of the modern lifestyle that the Republic aimed to create. The changes made in many areas such as law, education, and clothing intended to increase women’s “public visibility”. In the Ottoman period, the existence of women was confined to the private sphere; yet, with the foundation of the Republic, women were now everywhere in society, taking on professional roles as “lawyers, doctors, teachers, pilots, bankers and members of the parliament”. This study will examine an article series titled “Women in Business Life” published in Vakit newspaper in 1929 involving women who were a part of the professional life of the respective period, most of whom were publicly known. The aim of this study is to make an analysis of the women’s movement in the Early Republican period within the framework of the concepts used by the women whose views were shared in the series, their personal experiences, and the relationship they established with women’s rights and nationalism. This study will focus on the points where the basic demands of first-wave feminism and the Republic’s approach to women’s issues/rights in the process of modernization and nation-statehood meet and/or diverge. The document analysis method was used in this study. The Vakit newspaper was scanned and analyzed for the period between March 1929 and May 1929 when the article series was published.

Anahtar Kelimeler

Early Republican Period, Women’s rights, Public visibility, Politics, family

Proje Numarası

yok

Kadınlar Kadınlara Karşı: Erken Cumhuriyet Döneminde Kamusal Görünürlüğün Sınırları

Öz

Erken dönem Cumhuriyet tarihinde modernleşme sürecinin en iyi kadın üzerinden izlenebileceği söylenebilir. Kuşkusuz Cumhuriyetin yaratmayı hedeflediği modern yaşam tarzının, temel aktörü “kadın” olmuştur. Hukuk, eğitim, kıyafet ve daha birçok alanda yapılan değişimler kadının “kamusal görünürlüğünü” artırmayı amaçlamıştır. Osmanlı’da özel alanla sınırlı olan kadın varlığı, Cumhuriyetle beraber “avukat, doktor, öğretmen, pilot, bankacı, milletvekili” gibi mesleklerle artık toplumda, her yerdedir. Bu çalışmada, 1929 yılında Vakit gazetesinde dönemin çalışma hayatında yer alan, çoğunluğu kamuoyu tarafından tanınan kadınlarla yapılan “İş hayatında kadın” başlıklı yazı dizisi incelenecektir. Çalışmanın amacı yazı dizisinde görüşleri paylaşılan kadınların, kullandıkları kavramlar, kişisel deneyimler, kadın hakları ve milliyetçilik ile kurdukları ilişki çerçevesinde Erken Cumhuriyet dönemi kadın hareketinin bir okumasını yapmaktır. Çalışmanın kapsamı dahilinde birinci dalga feminizmin temel talepleri ile Cumhuriyetin modernleşme ve ulus devlet sürecinde kadın meselesine/haklarına yaklaşımının buluştuğu ve/veya ayrıldığı noktalara odaklanacaktır. Çalışmada doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Yazı dizisinin yayınlandığı Mart 1929-Mayıs 1929 tarihleri arasındaki Vakit gazetesi taranarak analiz edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Erken Cumhuriyet Dönemi, Kadın hakları, Kamusal görünürlük, Siyaset, Aile

Destekleyen Kurum

yok

Proje Numarası

yok

Teşekkür

yok

Kaynakça

• Akşit, E. E. (2005). Kızların sessizliği. İstanbul: İletişim Yayınları. google scholar
• Altınay, A. G. (2016). Ordu-millet-kadınlar: Dünyanın ilk kadın savaş pilotu Sabiha Gökçen. Ayşe Gül Altınay (Der.), Vatan millet kadınlar (6.bs) içinde (s. 261-294). İstanbul: İletişim Yayınları. google scholar
• Arat, Y. (1998). Türkiye’de modernleşme projesi ve kadınlar. S. Bozdoğan ve R. Kasaba (Ed.), Türkiye’de modernleşme ve ulusal kimlik (N. Elhüseyni, Çev.) içinde (s. 82-98). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları. google scholar
• Berktay, F. (2002). Osmanlı’dan Cumhuriyet’e feminizm. T. Bora ve M. Gültekingil (Ed.), Tanzimat ve Meşrutiyet’in birikimi (4.bs), cilt:1 içinde (s. 348-361). İstanbul: İletişim Yayınları. google scholar
• Berktay, F. (2006). Tarihin Cinsiyeti. İstanbul: Metis Yayınları. google scholar
• Caporal, B. (1982). Kemalizmde ve Kemalizm sonrasında Türk kadını (E. Eyüboğlu, Çev.) Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. google scholar
• Çakır, S. (2019). Erkek kulübünde siyaset. İstanbul: Sel Basım Dağıtım. google scholar
• Çakır, S. (1996). Osmanlı kadın hareketi (2.bs). İstanbul: Metis Yayınları. google scholar
• Davis, N. Y. (2016). Cinsiyet ve millet (5.bs), (A. Bektaş, Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları. google scholar
• Duben, A. ve Behar, C. (2013). İstanbul haneleri. (N. Mert, Çev.). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları. google scholar
• Durakbaşa, A. (1988). Cumhuriyet döneminde kadın kimliğinin oluşumu. Tarih ve Toplum, 9(51), 39-43. google scholar
• Ferit, M. (2010). Feminism. B. T. Keşoğlu ve M. Keşoğlu (Haz.), Türk Kadını (1918-1919) içinde (s. 531-536). google scholar
• İstanbul: Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi Vakfı Yayınları. google scholar
• İnan, A. (1937, 14 Şubat). Türk kadını. Ulus, s. 5. google scholar
• Kandiyoti, D. (2007). Cariyeler, bacılara, yurttaşlar (2.bs). İstanbul: Metis Yayınları. google scholar
• Kurnaz, Ş. (2016). Yenileşme sürecinde Türk kadını 1839-1923. Ankara: Ötüken Yayınları. google scholar
• Metinsoy, M. E. (2010). Kadın tarihi araştırmaları açısından Türk Kadını dergisi. B. T. Keşoğlu ve M. Keşoğlu (Haz.), Türk Kadını (1918-1919) içinde (s. 20-37). İstanbul: Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi Vakfı Yayınları. google scholar
• Mitchel, J. ve Oakley, A. (1998). Kadın ve eşitlik (F. Berktay, Çev.). İstanbul: Pencere Yayınları. google scholar
• Özman, A. ve Bulut, A. (2003). Sabiha (Zekeriya) Sertel: Kemalizm, Marksizm ve kadın meselesi. Toplum ve Bilim, 96, 184-218. google scholar
• Sancar, S. (2012). Türk modernleşmesinin cinsiyeti. İstanbul: İletişim Yayınları. google scholar
• Şerifsoy, S. (2016). Aile ve Kemalist Modernizasyon projesi, 1928-1950. Ayşe Gül Altınay (Der.), Vatan millet kadınlar (6.bs) içinde (s. 167-200). İstanbul: İletişim Yayınları. google scholar
• Toprak, Z. (2017). Türkiye’de yeni hayat 1908-1928. İstanbul: Doğan Kitap. google scholar
• (1929, May 4). Aile, meslek, sanat kadınları. Vakit, s. 1, 3. google scholar
• (1929, April 20). Askere bile giderim. Vakit, s. 1, 3. google scholar
• (1929, April 15). Bir erkek düşmanlığı. Vakit, s. 1, 3. google scholar
• (1929, April 2). Bir zevk meselesi. Vakit, s. 1, 3. google scholar
• (1929, April 8). Bu sırf meslek aşkı Vakit, s. 1, 3. google scholar
• (1929, April 23). Çalışmaya mecbur olmak. Vakit, s. 1, 3. google scholar
• (1929, May 7). Cinsiyetten ziyade insanlık. Vakit, s. 1, 3. google scholar
• (1929, April 4). Çocukken gelen his. Vakit, s. 1, 3. google scholar
• (1933, December 24). Feminizm erkekleşmek değildir. Vakit, s. 1. google scholar
• (1930, April 4). Hanımlarımız. Vakit, s. 1. google scholar
• (1929, April 6). Hukuk kuvvetli bir idealimdi. Vakit, s. 1, 3. google scholar
• (1929, April 3). İlk hissim hayret oldu. Vakit, s. 1, 3. google scholar
• (1929, April 28). İş ve güzellik arasında nasıl bir münasebet var?. Vakit, s. 1, 3. google scholar
• (1929, April 18). İş hayatında kadın ekmek parası için çalışan kadındır. Vakit, s. 1, 3. google scholar
• (1929, April 30). İşin her nev’i mukaddestir!. Vakit, s. 1, 3. google scholar
• (1929, April 13). İşten memnun olmamak kabil midir?. Vakit, s. 1, 3. google scholar
• (1929, April 16). Kadına bütün ikbal yolları açılmıştır. Vakit, s. 1, 3. google scholar
• (1929, April 14). Kadının çalışmasına taraftarım. Fakat!. Vakit, s. 1, 3. google scholar
• (1929, May 2). Kadın evvela annedir. Vakit, s. 1, 3. google scholar
• (1929, April 21). Kadın kadındır, erkek erkek. Vakit, s. 1, 3. google scholar
• (1929, April 17). Kadın kedi değildir. Vakit, s. 1, 3. google scholar
• (1929, May 9). Kadın tavus kuşu değildir. Vakit, s. 1, 3. google scholar
• (1929, April 22). Kadın vatman bile olmalı. Vakit, s. 1, 3. google scholar
• (1929, April 26). Kadın vatman olamaz. Vakit, s. 1, 3. google scholar
• (1929, Mach 31). Nakiye Hanım ne diyor?. Vakit, s. 1, 3. google scholar
• (1929, April 11). Mektebe girmem çok tuhaf oldu Vakit, s. 1, 3. google scholar
• (1929, April 7). Merak ve tecessüs. Vakit, s. 1, 3. google scholar
• (1929, April 25). Rica ederim erkeklerden az aklımız mı var?. Vakit, s. 1, 3. google scholar
• (1929, May 5). San’at kadınları. Vakit, s. 1, 3. google scholar
• (1929, May 8). Sanıyor musunuz ki!. Vakit, s. 1, 3. google scholar
• (1929, April 12). Siyasi hak istiyoruz. Vakit, s. 1, 3. google scholar
• (1929, April 24). Şüphesiz; O kadar seviyorum ki. Vakit, s. 1, 3. google scholar
• (1929, April 5). Tufeyli kadın satılıktır. Vakit, s. 1, 3. google scholar
• (1929, April 1). 7 yaşında elbise dikti. Vakit, s. 1, 3. google scholar