GELMEKTE OLAN “YENİ” TOPLUMSALLIKLARIN İZİNİ SÜRMEK: PANDEMİDE GENÇLERİN DENEYİMLERİ, GÖZLEMLERİ VE ÖNGÖRÜLERİ ÜZERİNE

Yıl 2022, Cilt: 25 Sayı: 1, 71 - 87, 20.03.2022

Özlem Avcı Aksoy

https://doi.org/10.18490/sosars.1090616

Öz

COVID-19 pandemisi, dünya çapında toplumları ve toplulukları etkileyen önemli bir eşik ve kırılma noktası olmuştur. Bu çalışmanın amacı küresel bir kriz olarak yaşanan pandeminin bireyin gündelik hayatına dair etkilerini anlamaktır. Özellikle gençler üzerine odaklanan araştırmanın genel çerçevesi yaşanan değişimin üç farklı dönemde boylamsal olarak incelenmesine dayanır. Bu makale ise araştırmanın ikinci dönemi olarak belirlenen Mayıs-Temmuz 2021 yılında sürdürülen ve nitel verilerin elde edilmesine dayanan dönemi kapsar. Pandeminin neden olduğu en belirgin etki olarak makine/araç etrafında yeniden kurgulanan “yeni” toplumsallıkların ve yaşam biçimlerinin varlığıdır. Bu durum insan sonrası yaklaşımlar çerçevesinde minör bilim ve yeni materyalizm kavramları ile tartışılmış ve açıklanmaya çalışılmıştır. Yaşanan pandemi krizi, makro sistemlerden gündelik hayat pratiklerine kadar birçok alanda kırılganlıklara neden olmuştur. Bir diğer önemli kırılganlık etkisi ise sosyal bilimsel çalışmalarda yaşanmıştır. Çalışmanın bir diğer tartışılan odak noktası ise kriz anlarında sosyal bilimsel çalışmaların nasıl sürdürüleceğine dair temel sorunsaldır. Bu nedenle sosyal bilimlerin pandemide araştırma yapmanın zorlukları ve imkanları da deneyimlenen bir araştırma pratiği olarak sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Pandemi, Yeni Toplumsallıklar, Makine/Araç, Teknoloji, İnsan Sonrası, Yeni Materyalizm

Kaynakça

• Avcı-Aksoy, Ö. (2021). Bir Salgının Getirdikleri: Gençlerde Değişen İletişim Biçimleri ve Yeni Toplumsallıklar. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 38 (2), 574-596.
• Barad K. (2019). Meşakkatli Zaman/lar ve Hiçlik Ekolojileri: Tekrar-Dönme, Tekrar-Hatırlama ve Hesaplanamazla Yüzleşme. Çev. B. Doğan, Cogito İnsan Sonrası Özel Sayısı, (95-96), 161-202.
• Beck, U. (2019). Risk Toplumu: Başka Bir Modernliğe Doğru. Çev. B. Doğan. İstanbul: İthaki Yayınları.
• Braidotti R. (2018). İnsan Sonrası. Çev. Ö. Karakaş, 2. Baskı, İstanbul: Kolektif Kitap.
• DeLanda, M. (2019). DeLanda ile Söyleşi. R. Dolphijn ve I. Tuin (Der.) içinde, Yeni Materyalizm: Görüşmeler ve Kartografiler (ss. 49-62),. Çev. E. Erdoğan, Eskişehir: Yort Kitap.
• Durkheim, E. (1897). Le Suicide: Etude de Sociologie. Paris: Felix Alcan.
• Erdoğan, E. & Semerci, P. U. (2018), Fanusta Diyaloglar: Türkiye’de Kutuplaşmanın Boyutları, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Guggenheim, M. (2016). “Organising Disaster: Civil Protection and the Population” Final Report (A European Research Council funded project, number 263731). 7 Ekim 2021 tarihinde http://organizingdisaster.net/wp-content/uploads/2016/10/Organising-Disaster-Final-Report.pdf adresinden erişildi.
• Gulbenkian Komisyonu, (1996). Sosyal Bilimleri Açın: Sosyal Bilimlerin Yeniden Yapılandırılması Üzerine Rapor. Çev. Ş. Tekeli, İstanbul: Metis Yayınları.
• Haraway, D. (2010). Başka Yer: Danna Haraway’den Seçme Yazılar. Çev. G. Pusar, İstanbul: Metis Yayınları.
• Harman, G. (2020). Nesne Yönelimli Ontoloji: Her Şeyin Yeni Bir Teorisi. Çev. O. Karayemiş, İstanbul: Tellekt.
• Harvey, D. (1997). Postmodernliğin Durumu: Kültürel Değişimin Kökenleri. Çev. S. Savran, İstanbul: Metis Yayınları.
• Kohler, U. (2020). “Survey Research Methods during the COVID-19 Crisis”, 14 (2), pp. 93-94. Konca Kurt, N. (2020). Güven Veren ve Erişilebilir Adalet Vizyonunda Üçüncü Yargı Paketi. Ankara: SETA. 10 Nisan 2021 tarihinde https://setav.org/assets/uploads/2020/10/R173.pdf adresinden erişildi.
• Latour, B. (2021). Toplumsalı Yeniden Toplama: Aktör-Ağ Teorisine Bir Giriş. Çev. N. Bingöl, İstanbul: Tellekt Yayınları.
• Latour, B. (2020). Biz Hiç Modern Olmadık: Simetrik Antropoloji Denemesi. Çev. İ. Uysal, İstanbul: Norgunk Yayınları.
• Le Grange, L. (2018). What is (post)quanlitative research? South African Journal of Higher Education, 32(5), 1-14, doi:10.20853/32-5-3161.
• Matthewman, S. Huppatz, K. (2020). “A sociology of Covid-19”, Journal of Sociology 2020, 56 (4), 675–683.
• Morin, E. (2021). Yolumuzu Değiştirelim: Koronavirüsün Öğrettikleri. Çev. M. Erşen, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Popper, K. R. (2006). Hayat Problem Çözmektir: Bilgi, Tarih ve Politika Üzerine. Çev. A. Nalbant, İstanbul: YKY.
• Roy, A. (2020). “The Pandemic is a Portal”. Financial Times, 03.04.2020. 13 Eylül 2021 tarihinde https://www.ft.com/content/10d8f5e8-74eb-11ea-95fe-fcd274e920ca adresinden erişildi.
• Wallerstein, I. (2016). Bildiğimiz Dünyanın Sonu: Yirmi Birinci Yüzyıl için Sosyal Bilim. Çev. T. Birkan, İstanbul: Metis Yayınları.
• Terranova, T. (2004). Network Culture. London: Pluto Press.
• Ulmer, Jasmine B. (2017). Posthumanism as research methodology: inquiry in the Anthropocene, International Journal of Qualitative Studies in Education, 30 (9), 832-848, DOI: 10.1080/09518398.2017.1336806.
• Yalvaç F. ve Erçandırlı Y. (2020). Geç Kapitalizmin İdeolojik Söylemi Olarak Yeni Materyalizm: Metalaşmış ‘Şeylerin’ Egemenliği. Mülkiye Dergisi, 44 (2), 261-285.