Prelude to a Theory of Homo Absurdus: Variations on Themes from Thorstein Veblen and Jean Baudrillard

Yıl 2013, Sayı: 29, 123 - 134, 01.06.2013

Alan W Dyer Mehmet Emin Balcı

Öz

HOMO ABSURDUS KURAMI İÇİN BİR BAŞLANGIÇ: THORSTEİN VEBLEN’DEN VE JEAN BAUDRİLLARD’A DEĞİŞEN TEMALAR

Öz

Homo absurdus, ekonomik yaşamın gerek Ortodoks gerek Marxist yorumların başat karakterinden büyük ölçüde farklılaşan bir ekonomik karaktere gönderme yapar. Saçmalığın (absurdus ) toplumsal ve psikolojik nitelikleri Thorstein Veblen’in iş kültürüne yönelik varoluşsal ve ironik yorumunda görülebilir. Bu makale özellikle Veblen’in endüstriyel ve parasal pratikler arasındaki bir dikotomiyle sonuçlanan bir çaresizlik türünü ve bu kültür içindeki saçmalık deneyiminin ana yapısını tanımlamak ve incelemekte ironiyi nasıl kullandığını göstermeyi amaçlamaktadır. Jean Baudrillard’ın “Üretimin Aynası”nda Marxizm’e getirdiği eleştiriler Veblen’in yaklaşımına yönelik çağdaş ilginin bir örneği olarak tartışılmıştır. Absurdus, teorik kullanımının ötesinde bunalımın yarattığı durumlardan kaçma eğilimine yönelik tedavisel bir cevap olarak tanımlanabilir. 1. Giriş Bu çalışma, özelliklerini Thorstein Veblen’in çalışmalarından ve Jean Baudrillard’ın Marxizm yorumundan çıkarsadığım yeni bir ekonomik tipin psikolojik ve toplumsal sınırlarını incelemektedir. Bu tipi Veblen’in iş kültürü analizlerinde saklı varoluşsal eğilimlerinden hareketle homo absurdus olarak adlandırdım. Söz konusu ismi seçmemde ekonominin bu yeni kahramanı ile, ortodoks ve Marxist iktisadın kahramanları olan, sırasıyla homo economicus ve homo revoltus arasındaki keskin ayrım oldukça belirleyici olmuştur. Daha açık bir şekilde ifade edersek, her iki kahraman da farklı birer şahsiyet sergilemektedir: economicus, rasyonel ve hazcı bir şahsiyete, revoltus teolojik ve devrimci bir şahsiyete sahipken, absurdus saçma ve ironik bir bilince sahiptir

Kaynakça

• Aaron, D. 1951. Men of Good Hope, New York, Oxford University Press
• Barrett, W. 1962. Irrational Man, New York, Anchor Books
• Baudrillard, J. 1975. The Mirror of Production, St Louis, Missouri, Telos (Üretim’in Aynası, terc. Oğuz Adanır, Dokuz Eylül Yayınları, 1998 )
• Baudrillard, J. 1981. For a Critique of the Political Economy of the Sign, St Louis, Missouri, Telos (Gösterge Ekonomipolitiği Hakkında Bir Eleştiri, terc. Oğuz Adanır- Ali Bilgin, Boğaziçi Üniversitesi Yayınları, 2009)
• Becker, E. 1973. The Denial of Death, New York, The Free Press
• Brown, N. O. 1959. Life Against Death, Middletown, Conn., Wesleyan University Press (Ölüme Karşı Hayat, terc. Abdullah Yılmaz, Ayrıntı Yayınları, 1996)
• Camus, A. 1964. The Rebel, New York, Vintage
• Cavell, S. 1981. The Senses of Walden, An Expanded Edition, Chicago, University of Chicago Press
• Cavell, S. 1962. The availability of Wittgenstein's later philosophy, The Philosophical Review, no.71,67-93
• Dyer, A. W. 1995. 'Peirce, Veblen, Cavell, and Ordinary Language Economies', 1995’de Amerikan Felsefesi’nin Gelişimi Toplantısında sunulan bildiri, Bentley College, Waltham, Mass., 2-4 March Hanna, T. 1962. The Lyrical Existentialists. New York, Atheneum
• Marx, K. 1967. Capital, Engels, F. (ed.), New York, International Publishers
• Nietzsche, Friedrich. 1976. Twilight of the Idols, in Kaufman, W. (ed.), The Portable Neitzsche, New York, Penguin (Putların Alacakaranlığı, terc. İsmet Zeki Eyüboğlu, Say Yayınları, 2002)
• Polanyi, K. 1944. The Great Transformation, New York, Rinehart (Büyük Dönüşüm, terc. Ayşe Buğra, İletişim Yayınları, 2010)
• Rank, O. 1958. Psychology and social change, Beyond Psychology, New York, Dover
• Smith, A. 1976. An Inquiry into the Nature and Causes of the Wealth of Nations, Edwin Cannan (ed.), Chicago, University of Chicago Press (Milletlerin Zenginliği, terc. Haldun Derin, Türkiye İş Bankası Yayınları, 2012)
• Tucker, R. 1972. Philosophy and Myth in Karl Marx, 2nd edn, Cambridge, Cambridge University Press
• Veblen, T. 1919A. Industrial and pecuniary employments, The Place of Science in Modern Civilisation, New York, Huebsch
• Veblen, T. 1919B. The limitations of marginal utility, The Place of Science in Modern Civilisation, New York, Huebsch
• Veblen, T. 1919C. The preconceptions of economic science, The Place of Science in Modem Civilisation, New York, Huebsch
• Veblen, T. 1919D. Some neglected points in the theory of socialism, The Place of Science in Modern Civilisation, New York, Huebsch
• Veblen, T. 1964A. Mr. Cummings's strictures on 'the theory of the leisure class', in Leon
• Ardzrooni (ed.), Essays in Our Changing Order, New York, Augustus M. Kelley
• Veblen, T. 1964B. The Instinct of Workmanship, reprint, New York, Augustus M. Kelley
• Veblen, T. 1965. The Higher Learning in America, reprint, New York, Augustus M. Kelley
• Veblen, T. 1975A. The Theory of Business Enterprise, reprint, New York, Augustus M. Kelley
• Veblen, T. 1975B. The Theory of the Leisure Class, reprint, New York, Augustus M. Kelley (Aylak Sınıfın Teorisi, terc. Zeynep Gültekin-Cumhur Atay, Babil Yayınları, 2005)