Tribe, Kinship And Social Solidarity: The Way Of Governing The Traditional Life

Yıl 2009, Sayı: 18, 99 - 112, 01.09.2009

Yrd. Doç. Dr. Şevket Ökten

Öz

The Southeastern part of Turkey is a region where marriages are commonly arranged between cousins, a way of marriage which is common in Middle Eastern societies and Turkey. The kinship which is still a persistent pattern of relationship in many spheres of life in the regions is a structure keeping the individuals together and a way of social solidarity. The communities in the region are mostly based on either real or imagined kinship in which the rules related to the family and marriage are mostly influenced by the tradition. In patriarchical tribal set in which kinship interaction is too important, solidarity encourages marriages within the tribe. It is clear that there are several local and social factors together with power relations and financial ones supporting this custom.

Anahtar Kelimeler

Kinship, blood relation, organization of genealogy, solidarity

Aşiret, Akrabalık ve Sosyal Dayanışma: Geleneksel Hayatı Yönetme Biçimi

Öz

Büyük bir bölümünü kuzenler arası evliliğin oluşturduğu akraba evlilikleri, Ortadoğu toplumlarında ve Türkiye’de yaygın olarak Güneydoğu Anadolu bölgesinde görülmektedir. Aşiret bağının birçok alanda etkili olmaya devam ettiği bölgede, akrabalık; bireyleri kuşatan geniş bir tutunum düzeneği ve sosyal dayanışmanın temel bağlamıdır. Toplulukların, büyük oranda gerçek ya da hayali “kanbağı”na dayalı akrabalıklar üzerine kurulduğu bölgede geleneksel yapının etkilediği alanların başında aile ve evliliğe ilişkin kurallar gelmektedir. Akrabalığın çok önemli olduğu ve babasoylu dayanışma ilkesi temelinde örgütlenmiş olan aşiret düzeninde, dayanışma soy içi evliliği teşvik etmekte olup, bu tercihin başında amca çocuklarının evliliği gelmektedir. Bölgede yoğun olarak görülen bu evliliğin teşvik edilmesinde, siyasal, ekonomik, toplumsal ve yöresel birden fazla faktörün rol oynadığı ortaya çıkmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kanbağı, akrabalık, soy örgütlenmesi, dayanışma

Kaynakça

• ALTUNTEK, Serpil, Van Yöresinde Akraba Evliliği, An- kara, Kültür Bakanlığı, Halk Kültürlerini Araştırma ve Geliştirme Genel Müdürlüğü,1993.
• ALTUNTEK, Serpil “Türkiye Üzerine Yapılmış Evlilik ve Akrabalık Araştırmalarının Bir Değerlendirmesi”, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, Cilt:18. Sayı:2, 2001, 17-28,
• ALTUNTEK, Serpil, “Bone and Flesh, Seed and Soil: Patrinily by Father’s Brother’s Dougher Marrige”, Etnoloji, vo.45, no:1, Winter, The University of Pittsburg USA, 2006, 59-70.
• BARAN, Aylin vd., Şanlıurfa-Harran Ovalarında Tarla İçi ve Köy Geliştirme Projesi Sosyal Değer- lendirme Raporu, Ankara, GAP İdaresi, 1998.
• BUDAK, T. vd., “Kan Yakını Evliliklerin Diyarbakır Toplu- mundaki Sıklığı ve Bazı Etkiler Üzerine Araştır- malar”, Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergi- si, Diyarbakır, XXII, 3-4, 1985: 149-160.
• TİMUR, Serim, Türkiye’de Aile Yapısı, Hacettepe Üni- versitesi Yayınları, Ankara, 1972.
• VAN BRUİNESSEN, Martin, Ağa Şeyh Devlet (Çev: Banu Yalkut), İstanbul, İletişim Yayınları, 2003.
• WELLS Calvin, İnsan ve Dünyası, (Çev: B. Güvenç), İstanbul, Remzi Yayınevi, 1984.
• TILLION, Germaine, Harem ve Kuzenler, (Çev: Ş. Te- keli-N. Sirman), İstanbul, Metis Yayınları, 2006.