Expectations Regarding Old Age in Türkiye

Yıl 2011, Sayı: 27, 103 - 128, 01.12.2011

Mehmet Aközer Cenap Nuhrat Şebnem Say

Öz

Given the long term structural changes in the Turkish family, research has been conducted to assess the present condition of the old and ageing segments of the population, as well as family relations, attitudes, expectations and policies, associated with old age and ageing.Quantitative and qualitative data gathered within the framework of this research on the elder in Turkey covered the following topics: Problems faced by the elder, Life satisfaction of the elder, The scope of support and/or care assistance that the elder receive from their children and immediate family members, Social networks available to the elder, Services that the elder expect from public agencies, Strategies to cope with problems associated with old age, General value judgments associated with meeting the care needs of the elder, Living arrangement preferences of ageing (pre-65 years of age) and old individuals. The research universe comprises individuals at or older than 40 years of age living in urban and rural Turkey.

Anahtar Kelimeler

old age, expectation

Türkiye'de Yaşlılık Dönemine İlişkin Beklentiler Araştırması

Öz

Araştırmanın konusu, Türkiye’de uzun vadede değişen aile yapısı içinde yaşlıların bugünkü durumu, aile ilişkileri, aile bireylerinin yaşlılara ve yaşlılığa ilişkin tutum ve beklentileri ve yaşlılara ilişkin politikaların değerlendirilmesidir.Araştırma kapsamında, Türkiye’de yaşlılara ilişkin olarak aşağıdaki konularda nicel ve nitel veri derlenmiştir: Yaşlıların karşılaştıkları sorunlar, Yaşlıların yaşam doyumları, Yaşlıların çocuklarından ve yakın aile üyelerinden aldıkları desteğin ve/veya bakım yardımının kapsamı, Yaşlıların yararlanabildikleri sosyal ağlar, Yaşlıların kamu kurumlarından hizmet beklentileri, Yaşlılıktan kaynaklanan sorunlarla başetme stratejileri, Genel olarak yaşlıların bakım gereksinimlerinin karşılanması konusundaki değer yargıları, Gerek yaşlılık (65 yaş) öncesindeki bireylerin, gerekse yaşlıların yaşam düzenlemesi tercihleri.Araştırmanın evreni, Türkiye genelinde kırsal ve kentsel alanlarda ikamet eden 40 yaş ve üzeri bireylerdir.

Anahtar Kelimeler

yaşlılık, beklenti

Kaynakça

• Akdemir, N. (2003). Evde bakım. II. Ulusal Geriatri Kongresi Kitabı (ss. 63-65). Antalya: Türk Geriatri Vakfı Yayını.
• Akın, G ve Bektaş, Y. (2007). Geçmişten Günümüze Yaşlının Aile ve Toplumdaki Statüsü. IV. Ulusal Yaşlılık Kongresi Kitabı. Ankara: Yaşlı Sorunları Araştırma Der- neği Yayını.
• Altan, E., Ömer, Z. ve Şişman, Y. (2003). Yaşlılara Yönelik Sosyal Politikalar. Kamu-İş İş Hukuku ve İktisat Dergisi, 7(2), 2-36.
• Aksüllü, N. ve Doğan, S. (2004). Huzurevinde ve evde yaşayan yaşlılarda algılanan sosyal destek etken- leri ile depresyon arasındaki ilişki. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 5(2), 76-84.
• Antonucci, T.C., Ajrouch, K.J. ve Birditt,K. (2006). Social relations in the third age: assessing strengths and challenges using the convoy model. Annual Review of Gerontology & Geriatrics, 26, 193-211.
• Arun, Özgür. (2008). Yaşlı bireyin Türkiye serüveni, kaliteli yaşlanma imkanı üzerine senaryolar. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 313-330.
• Baran, A. G. (2005). Yaşlı ve Aile İlişkileri-Ankara Örneği. Ankara: T.C. Başbakanlık Aile ve Sosyal Araştır- malar Genel Müdürlüğü.
• Bahar G., Bahar, A., Savaş, H. Yaşlılık ve yaşlılara sunulan sosyal hizmetler. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergi- si, 4(12), 85-98.
• Aykan, H. ve Wolf, D.A. (2000). Traditionality, mo- dernity and household composition. Research on Aging, 22(4), 359-421.
• Bahar A., Parlar S. (2007). Yaşlılık ve evde bakım. Fırat Sağlık HizmetleriDergisi, 2(4), 32-39.
• Baran, A. G. Yaşlılığın sosyal statü ve roller bakı- mından analizi. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 1 (1), 14-24.
• Baran, A.G. (2004). Yaşlılık sosyolojisi. Yaşlılık: Di- siplinler Arası Yaklaşım, Sorunlar, Çözümler, 35-57.
• Baran, A. G. (2003). Yaşlılığın anlamı üzerine nitelik- sel araştırma. V. Kalınkara (ed) II.
• Ulusal yaşlılık kongresi, Bildiriler, Ankara: Yaşlı So- runları Araştırma Derneği. 121-139.
• Baran A. G. (2001). Türkiye’de yaşlılık politikaları- nın sosyolojik analizi. V. Kalınkara (ed) I.Ulusal Yaşlılık Kongresi, Ankara: :Yaşlı Sorunları Araştırma Derneği. 256-76.
• Bayık, A., vd. (2003). Aile ortamında yaşayan yaşlı- ların sağlık sorunları, bakım gereksinimleri ve kendileri için hazırlanacak toplum hizmetlerine yönelik beklentile- ri. V. Kalınkara (ed) II. Ulusal yaşlılık kongresi, Bildiriler. Ankara: Yaşlı Sorunları Araştırma Derneği. 152-166.
• Bukov, A., Maas, I. ve Lampert, T. (2002). Social par- ticipation in very old age: Cross- sectional and longitudi- nal findings from BASE. Journal of Gerontology, 57(6), 510-517.
• Caron, C. M. (2005). A Conceptual Framework for Community Interventions in Succesful Aging. Ottawa Üniversitesi.
• Cengiz, K. vd. (2003). Yaşlılık söylemi ve yaş ayrım- cılığı. V. Kalınkara (ed) II. Ulusal yaşlılık kongresi, Bildiri- ler, Ankara: Yaşlı Sorunları Araştırma Derneği. 194-207.
• Çetin, A. (2002). Yaşam kalitesi ve rehabilitasyon. Y. Gökçe Kutsal (Ed.). Geriatri, Hacettepe Üniversitesi Ge- riatrik Bilimler Araştırma ve Uygulama Merkezi. İstanbul: Turgut Yayıncılık.
• Cole, R.T. (1992). The Journey of life. A cultural his- tory of ageing in America. Cambridge: Cambridge Uni- versity Press.
• Danış, Z. M. Yaşlılık, yoksulluk ve yalnızlık. (2008). Şubat 2011’de ulaşıldı. www.gebam.hacettepe.edu.tr/ sosyal_boyut/yaslilik_yoksuluk_yanlizlik.pdf.
• Demers, L., Robichaud, L., Gelinas, I., Noreau, L. ve Desrosiers, J. (2009). Coping strategies and social participation in older adults. Journal of Gerontology, 55, 233-239.
• Dönümcü, Ş. (2006). Yaşlı ve sosyal hizmetler. Tür- kiye Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Dergisi, 52(1), 42-46.
• Duyar, İ. ve Özener, B. (2001). Nüfus sayımı sonuç- larına göre Türkiye’de yaşlı nüfusun değişimi. V. Kalın- kara (ed). I. Ulusal yaşlılık kongresi, Bildiriler, Ankara: Yaşlı Sorunları Araştırma Derneği.
• Eagly, A. H. (1987).Sex differences in social behavi- or: A social-role interpretation. Hillsdale, NJ: Lawrence Eribaum Associates, Inc.
• Halpern, J. (1987). Helping Your Aging Parents. Mc. Graw Hill Book Company: Boston.
• Hancıoğlu, A. ve Ergöçmen, B. (2001). Living Arran- gements of the Elderly at the Onset of Population Age- ing: The Case of Turkey. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Nüfus Araştırmaları Enstitüsü.
• İmamoğlu, E. O. (1987). An Interdependence Model of Human Development. Ç. Kağıtçıbaşı (ed.), Growth and Progress in Cross-cultural Psychology (ss. 104- 112). Lisse, Hollanda: Swets & Zeitlinger.
• Kalınkara, V. (Ed.). (2004). Yaşlılık: Disiplinler Arası Yaklaşım, Sorunlar, Çözümler. Denizli: Odak Yayınları.
• Kalaycıoglu, S. ve Rittersberger Tılıç, H. (2001). Yaşlı ve genç kuşaklar arasında sosyal, kültürel, ekono- mik bağların ailenin refah düzeyine etkisi. Yaşlı Sorunla- rı Araştırma Dergisi, 1(2), 65-75.
• Kalaycıoğlu, Sibel. (2003). Yaşlılar ve Yaşlı Yakınları Açısından Yaşam Biçimi Tercihleri. Ankara: Türkiye Bi- limler Akademisi.
• Koç, İsmet vd. (2008). Türkiye’nin Demografik Dönü- şümü: Doğurganlık, Aile Planlaması, Anne Çocuk Sağ- lığı ve Beş Yaş Altı Ölümlerdeki Değişimler, 1968-2008. Ankara: Hacettepe Nüfus Etütleri Enstitüsü.
• Lowenstein, A. ve Ogg, J. (2005). Old Age and Au- tonomy: The Role of Service Systems and Intergene- rational Family Solidarity. Final Report. Hayfa: Hayfa Üniversitesi.
• National Research Council. (2001). Preparing For An Aging World: The Case For Cross National Resear- ch. Washington, DC: National Academy Press.
• Öz, F. (1999). Yaşlılıkta psiko-sosyal özellikler. Sos- yal Hizmetler Dergisi, 1(9), 19-27.
• Prof. Dr. Velittin Kalınkara (Ed.), I. Ulusal Yaşlılık Kongresi Kitabı (ss. 117-194). Ankara: Yaşlı Sorunları Araştırma Derneği Yayını.
• Şener, A. ve Terzioğlu, G. (2003). Emeklilikte boş zaman faaliyetlerinin yaşam doyumu üzerindeki etki- sinin incelenmesi. Prof. Dr. Velittin Kalınkara. (Ed.), II. Ulusal Yaşlılık Kongresi Kitabı (ss. 391-406). Denizli: Yaşlı Sorunları Araştırma Derneği Yayını.
• Tezcan, M. (1982) Toplumsal Değişme ve Yaşlılık. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 15(2), 169- 177.
• Tufan, İ. (2007). Birinci Türkiye Yaşlılık Raporu. An- talya: Gero Yayınevi.
• T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu Primsiz Ödemeler Ge- nel Müdürlüğü. (2009). 2022 Sayılı Kanun Kapsamında Aylık Alan Özürlü ve Yaşlı Kullanıcı Değerlendirmesi Ra- poru. Ankara.