AİLE EĞİTİM PROGRAMI (AEP) VE EBEVEYNLİK BECERİLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİLERİN YARARLANICILARIN GÖZÜNDEN İNCELENMESİ: KONTROL GRUPLU BİR ÇALIŞMA

Yıl 2022, Cilt: 22 Sayı: 54, 11 - 42, 17.03.2022

Öznur Şen Karadağ , Tarık Tuncay

https://doi.org/10.21560/spcd.vi.897645

Cited By: 3

Öz

Bu araştırma Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığınca düzenlenen Aile Eğitim Programı’nın (AEP) yararlanıcılarda pozitif ebeveyn-çocuk ilişkisi kurma ve ebeveynlik becerilerini geliştirmeyle olan ilişkisini incelemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmada kontrol gruplu nicel desen kullanılmıştır. Katılımcılar Karabük ilinde AEP’e katılan 77 kişiden oluşan uygulama grubu ve bu eğitime katılmamış 100 kişiden oluşan kontrol grubunu içermektedir.
Uygulama ve kontrol grubunun sosyo-demografik özelliklerinin birbiriyle benzer olduğu, ebeveyn bilgi formu ve Çocuk-Anababa İlişki Ölçeği kullanılarak yapılan karşılaştırmada, uygulama grubunun kontrol grubuna göre çocuğun gelişim dönemleriyle ilgili daha fazla bilgi sahibi olduğu, daha az olumsuz disiplin yöntemleri kullandığı, daha demokratik tutumlar benimsediği ve daha olumlu bir ebeveyn-çocuk ilişkisi kurduğu görülmüştür. Bu araştırma yoluyla ulaşılan sonuçlar doğrultusunda; aile eğitim programının yaygınlaşarak daha çok kişiye ulaşılması, ebeveynlik becerilerinin geliştirilmesinde ve çocukların riskli davranışlarının azaltılmasında katkılar sağlanacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

ebeveynlik becerileri, aile eğitim programı, ailelerle sosyal hizmet, pozitif ebeveynlik

EXAMINING THE RELATIONSHIP BETWEEN THE FAMILY TRAINING PROGRAM AND PARENTAL SKILLS FROM THE EYES OF THE RECIPIENTS: A CONTROL-GROUP STUDY

Öz

This study was conducted to examine the effects of the family training program organized by the Ministry of Family, and Social Services on positive parent-child relationships and parenting skills. A quantitative control-grouped design was used. Participants consisted of 77 individuals who attended the family training program in Karabük and 100 people for a control group who did not participate in this training. Findings indicate that the sociodemographic characteristics of the implementation and control groups were similar to each other. In the comparison made using the parent information form and the Child-Parent Relationship Scale, the implementation group had more information about the child's developmental stages than the control group, used non-harmful discipline methods. Also, ıt has been observed that they adopt democratic attitudes and establishes a more positive parent-child relationship. Information obtained as a result of this research is thought that expanding the family education program and reaching more people will make significant contributions to developing parenting skills and reducing the risky behaviours of children.

Anahtar Kelimeler

parenting skills, family education program, family social work, positive parenting

Kaynakça

• Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı. (2019, 01 01). Aile Eğitim Programı. Aile Eğitim Programı: https://www.aep.gov.tr/ adresinden alındı
• AÇEV. (2008). Güneydoğu Anadolu Anne Destek Programı Değerlendirme Araştırması Raporu. İstanbul: AÇEV.
• AÇEV. (2009). Aile Eğitim Programları. Çocuk İstismarını ve İhmalini Önleme Kongresi. Ankara: AÇEV.
• AÇEV. (2016). Kırsal Alanda Yaşayan Çocuklar İçin Eşit Bir Başlangıç Projesi. İstanbul: AÇEV.
• AÇEV. (2019, 12 15). BADEP. Anne-Çocuk Eğitim Vakfı-Baba Destek Programı: https://www.acev.org/ne-yapiyoruz/anne-babalar-icin/baba-destek-programi/ adresinden alındı
• AÇEV. (2019). 'Eşitlik İçin Babalar da Burada'Projesi Final Dış Değerlendirme Raporu. İstanbul: AÇEV. ilgilibabalik.acev.org adresinden alındı
• Akgün, E., & Yeşilyaprak, B. (2010). Anne-Çocuk ilişkisini Oyunla Geliştirme Eğitim Programının Etkililiği. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 43(2), 123-147.
• Akgün, E., & Yeşilyaprak, B. (2010). Çocuk Anababa İlişki Ölçeği Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(24), 44-53.
• Akkök, F., & Sucuoğlu, B. (1988). Aile rehberliğinin yuvaya yeni başlayan çocukların sosyal becerilerinin gelişimine etkisi. Eğitim ve Bilim Dergisi, 68(12).
• Argon, T., & Kıyıcı, C. (2012). İlköğretim kurumlarında ailelerin eğitim sürecine katılmalarına yönelik öğretmen görüşleri. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 19, 80-95.
• Başoğul, C., Lök, N., & Öncel, S. (2017). Çocukların Aile İçi Şiddetten Korunmasında Ailelere Yönelik Girişimler. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 9(2), 123-135. doi:10.18863/pgy.281334
• Collins, D., Jordan, C., & Coleman, H. (2012). An introduction to family social work-fourth edition. Belmont: Brooks/Cole.
• Çamur Duyan, G. (2000). Aile işlevleri ve ailenin sosyal demografik ve ekonomik nitelikleri ve yaşam döngüsü arasındaki ilişkiler. . Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Duyan, V. (2010). Sosyal Hizmet- Temelleri, Yaklaşımları, Müdahale Yöntemleri. Ankara: SHUDER.
• Duyan, V., Özgür Sayar, Ö., & Özbulut, M. (2008). Sosyal Hizmeti Tanımak ve Anlamak-Sosyal Hizmet Uzmanları ve Sosyal Hizmet Alanında Çalışanlar İçin Bir Rehber. Ankara: Öncü Basımevi.
• Erkan, S. (2013). Aile ve Aile Eğitimi İle İlgili Temel Kavramlar. Z. F. Temel içinde, Aile Eğitimi ve Erken Çocukluk Eğitiminde Aile Katılım Çalışmaları (s. 3-43). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Ersay, E. (2013). Aile Eğitimi Programlarının Planlanması, Uygulanması ve Değerlendirilmesi. Z. F. Temel içinde, Aile Eğitimi ve Erken Çocukluk Eğitiminde Aile Katılım Çalışmaları (s. 274-324). Ankara : Anı Yayıncılık.
• Eryorulmaz, A. (1993). Kurumsal okul öncesi eğitiminde ailenin rolü. 9. Ya-Pa Okul Öncesi Eğitimi Yaygınlaştırılması Semineri (s. 90-95). Ankara: Ya-Pa Yayınları.
• Gençtürk, A., & Memiş, A. (2010). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Öz-Yeterlik Algıları ve İş Doyumlarının Demografik Faktörler Açısından İncelenmesi. Elementary Education Online, 3(9), 1037-1054.
• Gordon, D. (2000). Parent Training via CDROM: Using technology to disseminate effective prevention practices. Journal of primary prevention(21), 227-251.
• Gordon, T. (1996). E.A.T. Etkili Anne baba eğitiminde uygulamalar. (E. Aksoy, Çev.) İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Hamner, T., & Turner, P. (1996). Instructor's Manual for Parenting in Contemporary Society, Third Edition. Allyn&Bacon.
• Jacobson, A., & Hirschy, S. (2000). Care knowledge for parent educators and proffesionals who work with families. Denton: University of North Texas, Center for Parent Education. http://parenteducation.unt.edu/care-knowledge-attitudes-and-skills adresinden alındı
• James, J., & Ponzetti, J. (2016). Evidence-based Parenting Education- A Global Perspective. New York and London: Routledge.
• Karasar, N. (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Eğitim Yayıncılık.
• Kılıç, Ç. (2010, Haziran). Aile Eğitim ;Programları ve Türkiye'deki Örnekleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Dergisi, 10(1), 99-111.
• Kumpfer, K. L., Magalhaes, C., & Ahearn Greene, J. (2016). Strengthening Families Program. J. James, & J. Ponzetti içinde, Evidence-based Parenting Education: A Global Perspective (s. 277-292). New York and London: Routledge.
• Kumpfer, K. L., Pinyuchon, M., Baharudin, R. B., Kannikar, N., & Xie, J. (2016). Parenting education in the Asian Pacific region. J. James, & J. Ponzetti içinde, Evidence-based parenting education- A global pespective (s. 105-122). New York and London: Routledge.
• Mendel, W., Tomasello, N., & Nochajski, T. (2012). Building Evidence for a Prevention-Focused Education Program Targeting Parents of Infants and Toddlers. Journal of Family Social Work(15), 272-287.
• Na, J., & Chia, S. (2008). Impact of online resources on informal learnes: Parent perception of their parenting skills. Computer and Education, 51, 173-186.
• Öğretir, A. D., & Demiriz, S. (2009). The Effect of the Mother Home-visit Education Program on Mother's Attitudes and Emphaty Levels. Ankara Universty Journal of Faculty of Educational Sciences, 42(1), 421-433.
• Özaslan, H., & Gültekin Akduman, G. (2018). Ailelerin Mahremiyet Eğitimine İlişkin Görüşlerinin İncelenmesi. SETSCI Conference Index in System, 3, 1363-1369.
• Payne, M. (2016). Modern Social Work Theory-4th edition. New York: Oxford University Press.
• Pruett, K., Pruett, M. K., Pape Cowan, C., & Cowan, P. (2016). Supporting Father Involvement Project- A Value-added Co-parenting Program. J. James, & J. Ponzetti içinde, Evidence-based Parenting Education- A Global Perspective (s. 176-191). New York and London: Routledge.
• Pushak, R., & Gordon, D. (2016). Parenting Wisely- using ınnovative media for parent education. J. James, & J. Ponzetti içinde, Evidence-based parenting education- A global perspective (s. 161-191). New York and London: Routledge.
• Riley, D. (2020, 12 31). Some Principles for Designing Effective Parenting Education/ Support Programs. Wisconsin Family Impact Seminars: http://wisfamilyimpact.org/wp-content/uploads/2014/10/s_wifis03c02.pdf adresinden alındı
• Rizo, C. F., Macy, R. J., Ermentrout, D. M., & Johns, N. B. (2011). A Review of Family Interventions for Intimate Partner Violance with a Child Focus of Child Component. Agress Violent Behaviour(16), 141-166.
• Sanders, M., & Turner, K. M. (2016). Triple P- Positive Parenting Program. J. James, & J. Ponzetti içinde, Evidence-based Parenting Education: A Global Perspective (s. 225-243). New York and London : Routledge.
• Scholassman, S. (1978). Before home start: notes toward a history of parent education in America. Harvard Educational Review, 46, 436-467.
• Sheafor, B., & Horejsi, C. (2012). Sosyal hizmet uygulaması- temel teknikler ve ilkeler. Ankara: Nika Yayınevi.
• Smith, S. (1995). Family theory and multicultural family studies. B. Ingoldsby, & S. Smith içinde, Families in multicultural perspective (s. 5-35). New York: The Guildford Press.
• Sündüs, A. (2019). Aile eğitim programının aile işlevleri üzerindeki etkisinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Aile Eğitimi ve Danışmanlığı Anabilim Dalı.
• Şimşek, B. (2017). 7-19 Yaş Aile Eğitim Programının Aile Tutumlarına Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Aile Eğitimi ve Danışmanlığı Ana Bilim Dalı .
• Temel, Z. F. (2003). Aile Eğitim Modeli- Dünya'da ve Türkiye'deki Uygulamalar. İstanbul: AÇEV Yayınları.
• Temel, Z., Aksoy, A., & Kurtulmuş, Z. (2013). Erken Çocukluk Eğitiminde Aile Katılım Çalışmaları. Z. F. Temel içinde, Aile Eğitimi ve Erken Çocukluk Eğitiminde Aile Katılım Çalışmaları (s. 328-360). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Thompson, N. (2013). Kuram ve Uygulamada Sosyal Hizmeti Anlamak. Ankara: Dipnot Yayınları.
• Todd, G., Bowne, J. B., Yoshikawa, H., Schindler, H. S., Duncan, G. J., Magnusan, K., & Shonkoff, J. P. (2016). The Added Impact of Parenting Education in Early Childhood Education Programs: A Meta Analyses. Children and Youth Services Review, 2-39. doi:10.1016/j.childyouth.2016.09.018
• Tomlinson, B., & Andina, S. (2015). Parenting Education in Indenosia. Washington: The World Bank. doi.org/10.1596/978-1-4648-0621-6 adresinden alındı
• Tuncay, T. (2019, 01 05). Aile Hakkında Düşünmek. Tarık Tuncay: https://www.tariktuncay.org/blank adresinden alındı
• Ural, O. (2013). Dünden Bugüne Aile Eğitimi. Z. F. Temel içinde, Aile Eğitimi ve Erken Çocukluk Eğitiminde Aile Katılım Çalışmaları (s. 50-67). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Webster-Stratton, C. (2016). The Incredible Years Parent Programs- methods and principles that support program fidelity. J. James, & J. Ponzetti içinde, Evidence-based parent education: A global perspective (s. 143-160). New York and London: Routledge.
• Webster-Stratton, C., & Reid, M. (2017). The Incredible Years parents, teachers and children training series : A multifaceted treatment approach for young children with conduct problems. J. Weisz, & A. Kazdin içinde, Evidence-based psychotherapies for children and adolescents, 3rd edition (s. 122-141). New York: Guildford Publications.
• Wind, E., & Brown, J. (1987). Promoting effective parenting: A study of two methods in Kingston, Jamaica. Child Welfare: Journal of Policy, Practice, and Program, 66(6), 507-516.
• Yıldırım, M. (2018). Çocukta Davranış Problemlerine Yönelik Modüler Aile Eğitim Programının Geliştirilmesi. Doktora Tezi. Mersin: Mersin Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı.