WHO IS MINDING THE YOUNG CHILDREN OF WORKING WOMEN IN TÜRKİYE

Yıl 2023, Cilt: 23 Sayı: 58, 93 - 128, 21.03.2023

Zeynep Ugur Emre Yıldız Raziye Yüksel Doğan

https://doi.org/10.21560/spcd.vi.1101779

Cited By: 1

Öz

Early childhood education is emphasized for the purposes of increasing women's employment, ensuring work-life balance for parents, and children’s development by receiving quality education in Turkey's development plans and by various international organizations. In this study, we aim to examine the child care alternatives used in Turkey, especially to study the characteristics of the families who use institutional care and nanny. For this purpose, individual-level data obtained from the 4 waves of the Demographic and Health Survey between 2003-2018, which has a representative sample of women living in Turkey, were used. Roughly 60% of childcare is provided by three women: mother, maternal grandmother, paternal grandmother.The results show that the institutional care provided in nurseries and kindergartens is not used by the majority of working women. As of 2018, institutional care is used only for 12% of of working women with 0-5 aged children. However, it should be noted that there has been an increase in the use of institutional care over time. Factors that increase the probability of institutional care preference are the age of the child, the wealth index of the family and the education level of the mother, and the mother’s work status as an unpaid family worker and the total number of individuals in the household affects the institutional care negatively. When these factors are taken into account, the coefficients of the regions have become statistically insignificant to a large extent. This can be interpreted as institutional care preferences cannot be attributed to cultural differences between regions, rather reflect economic and educational background of women.

Anahtar Kelimeler

Child Care, Women, Institutional Care, Türkiye

TÜRKİYE’DE ÇALIŞAN KADINLARIN KÜÇÜK ÇOCUKLARINA KİM BAKIYOR?

Öz

Türkiye’nin kalkınma planlarında ve çeşitli uluslararası kuruluşlar tarafından küçük çocukların erken çocukluk döneminde kayıtlı bakım hizmeti almasının gerekliliği; kadın istihdamının arttırılması, ebeveynlerin iş-yaşam dengesinin sağlanması ve çocukların daha nitelikli erken çocukluk eğitimi alması gibi amaçlarla vurgulanmaktadır. Bu araştırmanın amacı Türkiye’deki çocuk bakım alternatiflerinin ebeveynler tarafından tercihini etkileyen faktörlerin belirlenmesi, özellikle kurumsal bakım ve evde çocuk bakım hizmetleri yoluyla bakılan çocukların oranlarının zaman içinde nasıl bir değişim gösterdiğinin incelenmesidir. Bu amaçla, çalışmada Türkiye’de yaşayan kadınları temsil eden bir örnekleme sahip olan Türkiye Nüfus ve Sağlık araştırmasının 2003-2018 yılları arasında yapılmış 4 dalgasının fert düzeyindeki verileri kullanılmıştır. Çocuk bakım tercihlerini açıklamak için çok kategorili lojit regresyon modeli kullanılmıştır. Araştırma sonuçları çalışan annelerin çocuk bakımını kabaca (~%60) 3 kadının sağladığını göstermektedir. Bunlar; anne, anneanne ve babaannedir. Mevcut çalışmanın sonuçları kreşler ve anaokullarında sağlanan kurumsal bakımın, çalışan kadınların çoğunluğu tarafından tercih edilmediği veya edilemediğini göstermektedir. 2018 yılı itibariyle 0-5 yaş arası çocuğa sahip olan çalışan kadınların sadece %12’sinin kurumsal bakımı tercih ettikleri görülmektedir. Bununla birlikte zaman içinde kurumsal bakımın tercih edilme oranlarında artış olduğu da dikkat çekmektedir. Kurumsal bakım tercih olasılığını artıran faktörler çocuğun yaşı, ailenin ekonomik durumu ve annenin eğitim düzeyidir. Annenin ücretsiz aile işçisi olarak çalışması ve hanedeki toplam birey sayısı kurumsal bakım tercihini olumsuz yönde etkilemektedir. Bu faktörler regresyon modelinde hesaba katıldığında bölgelerin katsayıları büyük ölçüde istatistiksel olarak anlamsız hale gelmiştir. Bu sonuç kurumsal bakım tercihlerinin bölgeler arasındaki kültürel farklılıklar ile açıklanamayacağını; bakım tercihini belirleyen unsurların annenin ekonomik kaynakları ve eğitimi ile ilişkilendirilebileceğini düşündürmektedir

Anahtar Kelimeler

Çocuk Bakımı, Kadın İstihdamı, Kurumsal Bakım, Türkiye

Kaynakça

• ASPB. (2015a). 2015 yılı İdare Faaliyet Raporu, Erişim tarihi: 12.04.2022, https://www.aile.gov.tr/Uploads/sgb/uploads/pages/arge-raporlar/2015-yili-idare-faaliyet-raporu.pdf.
• ASPB. (2015b). Özel Kreş ve Gündüz Bakımevleri ile Özel Çocuk Kulüplerinin Kuruluş ve İşleyiş Esasları Hakkında Yönetmelik, Erişim tarihi: 12.04.2022, https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2015/04/20150430-4.htm.
• Ayoğul, H. ve Baraz, A. B. (2020). Kadın Çalışanların Kariyer Engelleri: Eskişehir'de Bir Araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 44, 13-27.
• Bee, H. ve Boyd, D. (2009). Çocuk Gelişimi Psikolojisi (O. Gündüz, Çev.) İstanbul: Kaknüs Yayıncılık.
• Blau, D. M. and Robins, P. K. (1988). Child-Care Costs and Family Labor Supply. The Review of Economics and Statistics, 70(3), 374-381.
• Bradley, R. H. and Vandell, D. L. (2007). Child care and the well-being of children. Archives of Pediatrics & Adolescent Medicine, 161(7), 669-676.
• Brilli, Y., Del Boca, D. and Pronzato, C. D. (2016). Does Child Care Availability Play A Role In Maternal Employment and Children’s Development? Evidence From Italy. Review of Economics of The Household, 14(1), 27-51.
• Buriel, R. and Hurtado-Ortiz, M. T. (2000). Child Care Practices and Preferences of Native-And Foreign-Born Latina Mothers and Euro-American Mothers. Hispanic Journal of Behavioral Sciences, 22(3), 314-331.
• Calman, L. and Tarr-Whelan, L. (2005) Early Childhood Education for All: A Wise Investment. New York: Lega Momentum.
• Capizzano, J. and Adams, G. (2003). Children In Low-Income Families Are Less Likely To Be In Center-Based Child Care. Urban Institute, 16, Erişim tarihi:12.04.2022,https://www.urban.org/sites/default/files/publication/57566/310923-Children-in-Low-Income-Families-Are-Less-Likely-to-Be-in-Center-Based-Child-Care.PDF.
• Cassirer, N. and Addati, L. (2007). Expanding Women’s Employment Opportunities: Informal Economy Workers and The Need For Childcare. Conditions of Work and Employment Programme, ILO, Geneva.
• Chaudry, A., Henly, J. and Meyers, M. (2010). ACF-OPRE White Paper. Conceptual Frameworks for Child Care Decision-Making, Erişim tarihi: 12.04.2022, https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED517547.pdf.
• Cunha, F. and Heckman, J. (2007). The Technology of Skill Formation. American Economic Review, 97(2), 31-47.
• Delpiano, J. C. and Simonsen, M. (2012). The Toll of Fertility on Mother's Wellbeing. Journal of Health Economics, 752-766.
• Doyle, O., Harmon, C. P., Heckman, J. J. and Tremblay, R. E. (2009). Investing In Early Human Development: Timing and Economic Efficiency. Economics & Human Biology, 7(1), 1-6.
• Dünya Bankası. (2015). Türkiye’de Çocuk Bakım Hizmetlerinde Arz ve Talep Durumu, Erişim Tarihi: 12.04.2022, https://www.worldbank.org/tr/country/turkey/publication/supply-and-demand-child-care-services-turkey-a-mixed-methods-study.
• Early, D. M. and Burchinal, M. R. (2001). Early Childhood Care: Relations With Family Characteristics and Preferred Care Characteristics. Early Childhood Research Quarterly, 16(4), 475-497.
• Enoch, J. (2012). There's No Place Like the Childcare Center: A Feminist Analysis of in the World War II Era. Rhetoric Review, 31(4), 422-442.
• Ermisch, J. F. (1989). Purchased Child Care, Optimal Family Size And Mother's Employment Theory And Econometric Analysis. Journal of Population Economics, 2(2), 79-102.
• EQLS (2018). European Quality of Life Survey /Cost difficulty in childcare use. Erişim tarihi: 10.03.2022, https://www.eurofound.europa.eu/data/european-quality-of-life-survey
• European Commission (2008). Implementation of the Barcelona Objectives Concerning Childcare Facilities For Pre-School-Age Children, Erişim Tarihi: 12.04.2022, https://eurlex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=COM%3A2008%3A0638%3AFIN%3AEN%3APDF.
• European Commission (2013). The Development of Childcare Facilities for Young Children in Europe with a View to Sustainable and Inclusive Growth, Erişim Tarihi: 12.04.2022, https://ec.europa.eu/info/sites/info/files/130531_barcelona_en_0.pdf.
• European Commission (2018). Barcelona Objectives, Erişim Tarihi: 12.04.2022, https://ec.europa.eu/info/sites/default/files/bcn_objectives-report2018_web_en.pdf.
• EUROSTAT (2020). EU Statistics on Income and Living Conditions, Erişim Tarihi: 12.04.2022, https://www.eui.eu/Research/Library/ResearchGuides/Economics/Statistics/DataPortal/EU-SILC.
• Fuller, B., Holloway, S. D., Rambaud, M. and Eggers-Pierola, C. (1996). How Do Mothers Choose Child Care? Alternative Cultural Models in Poor Neighborhoods. Sociology of Education, 69 (2), 83-104.
• García, J. L., Heckman, J. J., Leaf, D. E. and Prados, M. J. (2017). The Life-Cycle Benefits of An Influential Early Childhood Program, Erişim Tarihi: 12.04.2022, https://ftp.iza.org/dp10456.pdf.
• Güneş, C., Birecikli, Ş. Ü. ve Yıldırım, Z. (2017). Çalışan Kadının Çocuk Bakım Tercihi: Havuzlanmış Verilerle Kesikli Tercih Modellerinin Karşılaştırılması. SGD-Sosyal Güvenlik Dergisi, 7(1), 123-144.
• Hansen, K., Joshi, H. and Verropoulou, G. (2006). Childcare and Mothers’ Employment: Approaching The Millennium. National Institute Economic Review, 195(1), 84-102.
• Heckman, J. J. (1974). Effects of Child-Care Programs On Women's Work Effort. Journal of Political Economy, 82(2), S136-S163.
• Heckman, J. J. (2006). Skill Formation and The Economics of Investing in Disadvantaged Children. Science (New York, N.Y.), 312(5782), 1900-1902. https://doi.org/10.1126/science.1128898.
• Huston, A. C., Chang, Y. E. and Gennetian, L. (2002). Family and Individual Predictors of Child Care Use by Low-Income Families in Different Policy Contexts. Early Childhood Research Quarterly, 17(4), 441-469. https://doi.org/10.1016/S0885-2006(02)00185-0.
• Hacettepe Üniverisitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü (2004). 2003 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü, Devlet Planlama Teşkilatı ve Avrupa Birliği, Ankara, Türkiye.
• Hacettepe Üniverisitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü (2009). 2008 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü, Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı ve TÜBİTAK, Ankara, Türkiye.
• Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü (2014). 2013 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması. T.C. Kalkınma Bakanlığı ve TÜBİTAK, Ankara, Türkiye.
• Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Hacettepe Üniverisitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü (2019). 2018 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı ve TÜBİTAK, Ankara, Türkiye.
• İlkkaracan, İ. (2012). Why So Few Women in The Labor Market in Turkey? Feminist Economics, 18(1), 1-37.
• Johnson, A. D., Padilla, C. M. and Votruba-Drzal, E. (2017). Predictors of Public Early Care and Education Use Among Children of Low-Income Immigrants. Children and Youth Services Review, 73, 24-36.
• Joshi, H. and Davies, H. (1992). Day Care in Europe and Mothers' Forgone Earnings. International Labour Review, 131(6), 561.
• Kabeer, N. (2008). Paid Work, Women's Empowerment and Gender Justice: Critical Pathways of Social Change, Erişim Tarihi: 12.04.2022, http://eprints.lse.ac.uk/53077/1/Kabeer_Paid-work_Published.pdf
• Kagitcibasi, C., Sunar, D., Bekman, S., Baydar, N. ve Cemalcilar, Z. (2009). Continuing Effects of Early Enrichment in Adult Life: The Turkish Early Enrichment Project 22 Years Later. Journal of Applied Developmental Psychology, 30(6), 764-779.
• Kakıcı, H., Emeç, H. ve Üçdoğruk, Ş. (2007). Türkiye’de Çalışan Kadınların Çocuk Bakım Tercihleri. Ekoist: Journal of Econometrics and Statistics, (5), 20-40.
• Kandiyoti, D. (1988). Bargaining with Patriarchy. Gender & Society, 2(3), 274-290.
• Karoly, L. A., Kilburn, M. R. and Cannon, J. S. (2006). Early Childhood Interventions: Proven Results, Future Promise. Santa Monica: Rand Corporation.
• Katras, M. J., Zuiker, V. S. and Bauer, J. W. (2004). Private Safety Net: Childcare Resources from the Perspective of Rural Low-Income Families. Family Relations, 53(2), 201–209.
• Kim, J. and Fram, M. S. (2009). Profiles of Choice: Parents’ Patterns of Priority in Child Care Decision-Making. Early Childhood Research Quarterly, 24(1), 77-91.
• Kohler, H. P., Behrman, J. R. and Skytthe, A. (2005). Partner + Children = Happiness? The Effects of Partnerships and Fertility on Well-Being. Population and Development Review, 31(3), 407–445.
• Liang, X., Fuller, B. and Singer, J. D. (2000). Ethnic Differences in Child Care Selection: The Influence of Family Structure, Parental Practices, and Home Language. Early Childhood Research Quarterly, 15(3), 357-384.
• Madra, A. (2017). Türkiye'de Erken Çocukluk Bakımı ve Okul Öncesi Eğitime Katılım: Bilgi Notu. İstanbul: Anne Çocuk Eğitim Vakfı.
• Mahon, R. (2010). After Neo-liberalism? The OECD, the World Bank and the Child. Global Social Policy, 10(2), 172-192.
• Margolis, R. and Myrskylä, M. (2011). A global perspective on happiness and fertility. Population and Development Review, 37(1), 29-56.
• McFadden, D. (1980). Econometric models for probabilistic choice among products. Journal of Business, S13-S29.
• McFadden, D. (1987). Regression-based specification tests for the multinomial logit model. Journal of econometrics, 34(1-2), 63-82.
• MEB. (2014). Millî Eğitim Bakanlığı Okul Öncesi Eğitim ve İlköğretim Kurumları Yönetmeliği, Erişim Tarihi: 12.04.2022, https://www.mevzuat.gov.tr/File/GeneratePdf mevzuatNo=19942&mevzuatTur=KurumVeKurulusYonetmeligi&mevzuatTertip=5
• MEB. (2018). 2023 Eğitim Vizyonu, Erişim Tarihi: 12.04.2022, https://2023vizyonu.meb.gov.tr/doc/2023_EGITIM_VIZYONU.pdf
• National Research Council. (2005). Beyond the Market: Designing Nonmarket Accounts for The United States. National Academies Press. https://doi.org/10.17226/11181.
• NICHD. (1997). The Effects of Infant Child Care on Infant-Mother Attachment Security: Results of the NICHD Study of Early Child Care. Child Development, 68(5), 860-879.
• OECD. (2017). Bir Bakışta Eğitim, Erişim Tarihi: 12.04.2022, https://www.oecd.org/education/skills-beyond-school/EAG2017CN-Turkey-Turkish.pdf.
• Özdevecioğlu, M. ve Doruk, N. Ç. (2009). Organizasyonlarda İş-Aile ve Aile İş Çatışmalarının Çalışanlarin İş ve Yaşam Tatminleri Üzerindeki Etkisi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (33), 69-99.
• Peyton, V., Jacobs, A., O’brien, M. and Roy, C. (2001). Reasons for Choosing Child Care: Associations with Family Factors, Quality, and Satisfaction. Early Childhood Research Quarterly, 16(2), 191-208.
• Planty, M., Hussar, W., Snyder, T., Provasnik, S., Kena, G., Dinkes, R., KewalRamani, A. and Kemp, J. (2008). The Condition of Education 2008, Erişim Tarihi: 12.04.2022, https://nces.ed.gov/pubs2008/2008031.pdf.
• Ranganathan, P., Aggarwal, R. and Pramesh, C. (2015). Common Pitfalls in Statistical Analysis: Odds Versus Risk. Perspectives In Clinical Research, 6(4), 222.
• Samman, E., Presler-Marshall, E., Jones, N., Bhatkal, T., Melamed, C., Stavropoulou, M. and Wallace, J. (2016). Women’s Work: Mothers, Children And The Global Childcare Crisis. London: Overseas Development Institute.
• Santrock, J. W. (2014). Yaşam Boyu Gelişim (G. Yüksel, Çev.) Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Sayıl, M., Güre, A., Uçanok, Z. and Pungello, E. P. (2009). Çalışan ve İlk Kez Anne Olan Kadınların Bebeklerinin Bakımı ve İşe Geri Dönme Süreci: İleriye Dönük Çoklu Etkiler. Türk Psikoloji Dergisi, 24(64), 1-14.
• Schochet, L. and Malik, R. (2017). 2 Million Parents Forced to Make Career Sacrifices Due to Problems with Child Care, Erişim Tarihi: 12.04.2022, https://www.americanprogress.org/issues/early-childhood/news/2017/09/13/438838/2-million-parents-forced-make-career-sacrifices-due-problems-child-care/
• Strateji ve Bütçe Başkanlığı. (2018). 22. Ailenin ve Dinamik Nüfus Yapısının Korunması Programı, Erişim Tarihi: 12.04.2022, https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2018/10/22AileninveDinamik_Nufus_Yapisinin_Korunmasi_ProgramiBASKI.pdf Strateji Ve Bütçe Başkanlığı.
• Strateji ve Bütçe Başkanlığı. (2019). On Birinci Kalkınma Planı (2019-2023), Erişim Tarihi: 12.04.2022, https://www.sbb.gov.tr/wpcontent/uploads/2019/07/OnbirinciKalkinmaPlani.pdf
• Todd, P. (2013). How To Improve Women’s Employability And Quality Of Work In Developing And Transition Economies, Erişim Tarihi: 12.04.2022, https://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.739.4002&rep=rep1&type=pdf
• Twenge, J. M., Campbell, W. K. and Foster, C. A. (2003). Parenthood And Marital Satisfaction: A Meta-Analytic Review. Journal of Marriage and Family, 574-583.
• Uğur, S. B. (2018). Büyük Ebeveyn ve Torun Ilişkileri: Çocuk Bakım Pratikleri Üzerine Bir Araştırma. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Akdeniz Üniversitesi SBE, Antalya.
• Uğur, Z. B. (2018). Çocuk Sahibi Olmak İnsanları Mutlu Ediyor Mu? Türkiye'den Bulgular. Nüfusbilim Dergisi, 40, 83-104.
• Ugur, Z. B. (2020). Does Having Children Bring Life Satisfaction in Europe? Journal of Happiness Studies, 21(4), 1385-1406.
• UNDP. (2015). SDG 4 Target 4.2, Erişim Tarihi: 12.04.2022, https://sdg4education2030.org/the-goal UNESCO. (2021). Early childhood care and education, Erişim Tarihi: 12.04.2022, https://en.unesco.org/themes/early-childhood-care-and-education
• Yunus, S.M. (2005). Childcare Practices in Three Asian Countries. International Journal Of Early Childhood, 37, 39-56.