Çukur Han in Pergamum

Yıl 2012, Cilt: 21 Sayı: 1, 70 - 85, 15.07.2013

Bozkurt Ersoy

Öz

Pergamum, especially the 15 years of the transition Principality to Empire, the Ottoman Period was the scene of intense activity in the development and 16.yüzyıllarda, have survived until today, as well as the documents identified mosques, madrasas, bazaars, caravanserais, baths, public fountain, the fountain is certain structures, such as. This period, the number of taxpayers and hence population growth and density, depending on the winning commercial life and in a way which is constructed in the public space, which functions as one of the commercial buildings in the pit Han. Structure of the cover systems, such as the architectural elements of portico gelememiş Although today most of the remaining tracks still healthy enough to make restitution. This study identified the current situation and identify Pit Khan founded on the proposal aims to restitution

Anahtar Kelimeler

-

Bergama Çukur Han

Öz

 

Bergama’nın, Osmanlı Döneminin Beylikten İmparatorluğa geçiş yıllarında özellikle 15. ve 16.yüzyıllarda yoğun bir imar faaliyetine sahne olduğu, gerek günümüze gelebilen, gerekse belgelerden tespit edilen cami, medrese, bedesten, han, hamam, sebil, çeşme gibi yapılardan belli olmaktadır. Bu dönemdeki vergi mükelleflerinin sayısı ve buna bağlı nüfus artışı ile yoğunluk kazanan ticaret hayatına bağlı olarak Bergama’da inşa edilen ve bir anlamda kamusal alan işlevi de gören ticaret yapılarından biri de Çukur Han’dır. Yapının örtü sistemleri, revakı gibi önemli mimari unsurlarından çoğunun günümüze gelememiş olmasına karşın kalan izler yine de sağlıklı bir restitüsyon yapmaya yeterlidir. Bu çalışma Çukur Han’ın bugünkü durumunu tespit ve bu tespit üzerine kurulan restitüsyon önerisi amacını gütmektedir

Anahtar Kelimeler

Bergama, Çukur Han, Şehir-içi hanları

Kaynakça

• ALTINIŞIK, N., Bergama’da Eski Türk Yapıları, İzmir (tarihsiz).
• AYVERDİ, E.H., Osmanlı Mimarisinin İlk Devri, 630-805 (1330-1402), Cilt: I, İstanbul 1966.
• AYVERDİ, E.H., Osmanlı Mimarisinde Çelebi ve II.Sultan Murad Devri, 806- 855 (1403-1451), cilt:II, İstanbul 1972.
• BAŞ, A., Beylikler Dönemi Hanları, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Basılmamış doktora tezi), Konya 1989.
• BAYATLI, O., Bergama Tarihinde Türk İslam Eserleri, İstanbul 1956.
• BAYATLI, O., Bergama’da Karaosman Oğulları, İzmir 1957.
• CEZAR, M., Typical Commercial Buildings of the Ottoman Classical Period and the Ottoman Construction System, İstanbul, 1983
• ÇADIRCI, M., Tanzimat Döneminde Anadolu Kentleri’nin Sosyal ve Ekonomik Yapıları, Ankara 1991.
• ÇAKIRLAR, E., “Edirne Rüstem Paşa Kervansarayı”, Rölöve ve Restorasyon Dergisi, 1(1), Ankara 1974, 129-144.ss.
• DOĞER, E., İlk İskanlardan Yunan İşgaline Kadar Menemen (ya da Tarhaniyat) Tarihi, İzmir 1998.
• ERSOY, B., “Bergama’da Parmaklı ve Lonca Mescitleri”, Arkeoloji-Sanat Tarihi Dergisi, II, İzmir 1983, 38-49.ss.
• ERSOY, B., “Bergama Ulu Camii”, Arkeoloji-Sanat Tarihi Dergisi, IV, İzmir 1988, 57-66.ss.
• ERSOY, B.Ersoy, “Bergama’da Kurşunlu ve Şadırvanlı Camileri”, Vakıflar Dergisi, XX, Ankara 1988, 95-104.ss.
• ERSOY, B., Bergama Camii ve Mescitleri, Ankara 1989.
• ERSOY, B., “Ankara Çengel Han”, Kültür ve Sanat, 3(11), 1991, 56-59.ss.
• ERSOY, B., “Ankara Hasan Paşa Hanı (Sulu Han)”, Ankara Dergisi, 1(3), 1992, 39-52.ss.
• ERSOY, B., “Osmanlı Şehir-içi Hanları, Plan Tasarımı ile Cephe ve Malzeme Özellikleri”, Sanat Tarihi Dergisi, VII, İzmir 1994, 75-97.ss.
• FAROQGİ, S., Osmanlı’da Kentler ve Kentliler, 2.baskı, İstanbul 1944.
• GÜREŞSEVER (CANTAY), G., Anadolu’da Osmanlı Kervansaraylarının Gelişimi, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, basılmamış doktora tezi, İstanbul 1975.
• İbn Battûta Seyehatnamesi, 1.cilt, Çev. A.S.Aykut, İstanbul 2000, 426-428.ss.
• KUYULU, İ., Kara Osman-oğlu Ailesine Ait Mimari Eserler, Ankara 1992.
• NAGATA, Y., Tarihte Âyânlar,Karaosmanoğulları Üzerinde Bir İnceleme, Ankara 1997.
• ORHONLU, C., Osmanlı İmparatorluğunda Derbend Teşkilatı, İstanbul 1967.
• ORHONLU, C., Osmanlı İmparatorluğunda Şehircilik ve Ulaşım Üzerine Araştırmalar, Der. Salih Özbaran, İzmir 1984.
• ÖNEY, G., Ankara’da Türk Devri Dini ve Sosyal Yapıları, Ankara 1971, 137- 139.ss.
• TÜZÜNER, M. V., İzmir İli Dahilindeki Türk Devri Ticaret Yapıları, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, basılmamış yüksek lisans tezi, İzmir 1993.
• VON BERCHEM, M., Die Muslimischen Inschriften von Pergamon, Berlin 1912.
• YÜKSEL, İ.A., Osmanlı Mimarisinde II.Bâyezid Yavuz Selim Devri (86- 926/1481-1520), V, İstanbul 1983.