A Building in A City, A City in A Building

Yıl 2013, Cilt: 22 Sayı: 2, 91 - 109, 09.09.2014

Ayşe Sağsöz Selda Al

Öz

Historical buildings and environments, which reflect the economic, social, cultural, politic etc. character of societies, constitute the symbolic values of the societies to which they belong. Sustainability of social and cultural values is imperiled by destruction of these works, which bring the past into the present. While historical buildings and environments refer the past, on the other hand they make possible cities be learned easily by providing urban perceptibility and legibility. In the content of the study, the assertion is that; “features that make legible cities also make legible buildings, too”. From this point of view, urban design structure and city legibility of an historical building, which was transformed to an architecture faculty in Delft Technological University in city of Delft/Holland, were researched to prove that a building can accommodate a city. Study include analyzes of this transformed historical building and conclusions of these analyzes. Analyzes are based on image of the city elements which are revealed by Kevin Lynch and needed for city legibility.

Anahtar Kelimeler

-

Kent İçinde Bir Yapı, Yapı İçinde Bir Kent

Öz

Toplumların, geçmişteki ekonomik, sosyal, kültürel, politik vb. özelliklerini yansıtan tarihi yapılar ve çevreler ait oldukları toplumların simgesel değerlerini de oluşturmaktadırlar. Geçmişi günümüze taşıyan bu eserlerin yok edilmesiyle sosyal ve kültürel değerlerin sürdürülebilirliği tehlikeye girmektedir. Oysa tarihi yapılar ve çevreler geçmişe referans olurken, günümüz kentlerinin algılanmaları ve okunabilirliklerini sağlayarak kullanıcıların yaşadıkları kentlere uyumlarına yardımcı olmaktadırlar. Çalışmada “kentlerin okunabilirliğini sağlayan özellikler, aynı zamanda yapıların da okunabilirliğini sağlayabilirler” savından yola çıkarak, Hollanda’nın Delft Kenti’nde bulunan Delft Teknik Üniversitesi’ndeki tarihi bir yapının mimarlık fakültesine dönüşüm sürecinde izlenen kentsel tasarım yaklaşımına bağlı olarak kentsel okunabilirliği araştırılıp bir kentin bir yapı içinde kurgulanabileceği ortaya konmuştur. Çalışma; işlevsel dönüşüm uygulanmış tarihi yapının, Kevin Lynch’in ortaya koyduğu bir kentin okunabilirliği için barındırması gereken kent imaj öğelerine bağlı olarak, analizini ve ortaya çıkan sonuçları içermektedir.

Anahtar Kelimeler

Tarihi yapı, tarihi çevre, algılanabilirlik, okunabilirlik, kent imaj öğeleri

Kaynakça

• Ahunbay, Z. (1996), Tarihi Çevre Koruma ve Restorasyon, Birinci Basım, İstanbul: YEM Yayın.
• Akın, N. S. (1988), Türkiye’de Tarihi Çevreyi Koruma-Örnekler ve Sorunlar, Mimarlık Dergisi, 230, 6-11.
• Anonim (1996), Kent ve Kültürü, İstanbul: COGITO/ Yaz. Yapı Ve Kredi Yayınları (YKY), Sayı:8.
• Başaran, İ. (2008), Kent, Kentleşme ve Kentlileşme, Kent ve Yerel Yönetim, 1. Baskı, İstanbul: Okutan Yayıncılık,
• Benevolo, L. (1995), Avrupa Tarihinde Kentler, N.Nirven (Çev.), İstanbul: Afa Yayınları.
• Kaya, E. (2003), Kentleşme ve Kentlileşme, İstanbul: İlke Yayıncılık.
• Kızılçelik, S. ve Erjem, Y. (1994), Açıklamalı Sosyoloji Terimleri Sözlüğü, Ankara: Attila Yayınları.
• Lynch, K. (2010), Kent İmgesi, İ. Başaran (Çev.), İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları (Orijinal çalışma basım tarihi 1960).
• Madran, E. (1994), Ulusal Koruma Planlaması Semineri II Üzerine, Mimarlık Dergisi, 256, 62-63.
• Meacham, B., Park , H., Engelhardt , M., Kirk , A., Kodur, V., van Straalen, I., Maljaars J., van Weeren, K., de Feijter, R. and Both, K. (2010), Fire and Collapse, Faculty of Architecture Building, Delft University of Technology: Data Collection and Preliminary Analysis. Proc. of the 8 th International Conference on Performance-Based Codes and Fire Safety Design Methods, Lund University, Sweden, June 16-18.
• Özdemir, İ. ve Kurak, F. (2005), İç Mekanda Sınır Öğeleri: Postmodern ve Minimal Mekanlar, TOL Mimarlık Kültürü Dergisi, 81-86.
• Özdemir, İ. (1994), Mimari Mekan Değerlendirmesinde Mekan Örgütlenmesi Kavramı, Konutta Yaşama Mekanları, Doktora Tezi, KTÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık Anabilim Dalı, Trabzon.
• Sağsöz, A., Sarı, r. M., Şen, D. E., Kahya, N. C. ve Özgen, S. (2012), SMGM Ders
• Notları , Trabzon: TMMOB Mimarlar Odası.
• Şentürer, A. (1995), Mimaride Estetik Olgusu, İstanbul: İ.T.Ü., Mimarlık Fakültesi Baskı Atölyesi.
• Thorns, D.C. (2004), Kentlerin Dönüşümü, İstanbul: Soyak Yayınları.
• Toprak, Z. (2001), Kent Yönetimi ve Politikası, İzmir: Anadolu Matbaacılık.
• URL-1: https://intranet.tudelft.nl//fileadmin/UD/MenC/Support/ Internet /TUWebsite /TUDelft_ /doc/Buitenterrein_april.pdf, Erişim: 17 Aralık 2012.
• Faculteiten/BK/BKCity/ plattegrond
• URL-2: http://managingtheuniversitycampus.files.wordpress.com/2011/03/march-2013- the-making-of-bk-city-adh.pdf, Erişim: 17 Aralık 2012.
• Velioğlu, A. (1992), Tarihi Çevre İçinde Mimari Tasarım ve Süreci Üzerine Bir Araştırma, Doktora Tezi, KTÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık Anabilim Dalı, Trabzon.
• Velioğlu, A., ve Öztürk, K. (1993), Tarihi Çevrelerde Mimari Değerler ve Tasarım Üzerine Bazı Ölçütler, Yapı Dergisi, 138, s. 38. EKLER 1 2
• Şekil 1. Yanan TU Delft Mimarlık Fakültesi yapısının planı (1); Yapının dış görünümü
• (2) (Meacham ve diğerleri, 2010)
• Şekil 2. Yanan TU Delft Mimarlık Fakültesi yapısının kesiti (Meacham ve diğerleri,
• Şekil 3. Delft Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesinin tarihi binası (Al, 2012)
• Şekil 4. Fakültenin Zemin kat planı ve dış mekan organizasyonu (URL 1, 2012)
• Şekil 5. Fakültenin işlevsel açıdan bölgeleri
• Şekil 6. 1 numaralı bölgeyi oluşturan ana giriş holü ve elemanları (Al, 2012)
• Şekil 7. 2 numaralı bölgeyi oluşturan güney cam evi/ maket atölyesi (Al, 2012)
• Şekil 8. 3 numaralı bölgeyi oluşturan Restaurant Ketelhuis (Al, 2012)
• Şekil 9. 4 numaralı bölgeyi oluşturan turuncu oda (Al, 2012)
• Şekil 10. 5–5’ numaralı bölgeleri oluşturan lisans ve lisansüstü stüdyoları (Al, 2012) 1 2
• Şekil 11. Stüdyolardaki kişisel depolama alanları (1) ve ders dışı özel oturma mekanları (2) (Al, 2012)
• Şekil 12. 5–5’ numaralı bölgeleri oluşturan akademisyen ofisleri (Al, 2012) ?
• Şekil 13. Yapının sokaklarını/yollarını oluşturan dolaşım alanları (Al, 2012)
• Şekil 14. Dolaşım alanlarında yer alan sosyal ve çalışma mekanları (Al, 2012)
• Şekil 15. Yapının çelik strüktürlü, kırmızı “odak noktası” merdiveni (Al, 2012)
• Şekil 16. Yapıda odak noktası oluşturan Espresso Bar Sterk (URL 2, 2012)
• Şekil 17. Yönlendirici işaretler (Al, 2012)
• Şekil 18. Kütüphaneye giden koridordaki işaret öğeleri (Al, 2012)
• Şekil 19. Kütüphaneye kimlik katan danışma masası (Al, 2012)
• Şekil 20. TU Delft Mimarlık Fakültesinin plan düzlemindeki kent imaj öğeleri