Venedik Denizcilik Tarihi Müzesi’nde Sergilenen Osmanlı Eserlerine Dair Değerlendirme

Yıl 2019, Cilt: 28 Sayı: 1, 67 - 91, 03.05.2019

Mustafa Gürbüz Beydiz

https://doi.org/10.29135/std.479417

Öz

Museo Storico Navale di Venezia (Venedik Denizcilik Tarihi Müzesi), İtalya’da faaliyet gösteren köklü bir denizcilik müzesidir. Barındırdığı ünik eserler denizcilik tarihini ve kültürünü aydınlatmaktadır. Bu eserler arasında Osmanlılar dönemine ait bazı örnekler de bulunmaktadır. Denizcilik alanında bir döneme damgasını vuran Venedikli gemi ustalarının özellikle 16. yüzyılda inşa ettikleri kadırgalar Akdeniz başta olmak üzere çeşitli denizlerde boy göstermiştir. Osmanlıların da aynı çağda denizcilikte ileri bir devlet olması Venedik ile münasebetlerin oldukça yoğun geçmesine neden olmuştur. Her iki devlet arasındaki askeri, siyasi, ticari ve kültürel ilişkiler iki devletin arşiv kayıtlarında belgelendiği gibi müzelerinde de somut eserlerle sergilenmektedir. Museo Storico Navale di Venezia’da sergilenen Osmanlılara ait en erken tarihli eser 1571 İnebahtı Deniz Savaşı’nda Haçlı Donanması tarafından ele geçirilen sancaktır. En geç tarihli eserler ise Birinci Dünya Savaşı’nda İtalyanlar tarafından batırılan Osmanlı gemilerine ait isim levhalarıdır. Bunun yanında İstanbul’da görevli olan Venedik elçisinin yaptırdığı kayık müzede Osmanlı deniz kültürünün zarafetini yansıtmaktadır. Tipolojik açıdan İstanbul Deniz Müzesi’nde sergilenen örneklerle benzerlik göstermesi kayığı özel kılmaktadır. Ayrıca, yine İstanbul yapımı olan kayık aynalıklarında, İstanbul’da sergilenen benzerlerinden farklı olarak, yapan ustanın ismi yazılıdır.

Anahtar Kelimeler

İtalya, Venedik, Osmanlı Mirası, müze, denizcilik tarihi

Destekleyen Kurum

2219-TÜBİTAK Doktora Sonrası Araştırma Burs Programı

Evaluation on Ottoman Works of Arts Exhibited in Museo Storico Navale di Venezia

Öz

Museo Storico Navale di Venezia is an essential navigation museum that is active in Italy. Unique work of arts inside it brightens the history and culture of maritime. Among these work of arts, there are some examples belong to the Ottoman era. Galleys that are built by the Venetian shipmasters who left their marks in a period in the field of navigation on 16th century, showed its flag in The Mediterranean sea being in the first place, various seas. Ottomans being a leading nation on navigation caused them to have intense relationships with Venice. Martial, political, commercial and cultural relationships are both documented in archival records and exhibited in concrete work of arts in museums of two states. The oldest work of art belongs to the Ottoman in Museo Storico Navale di Venezia, is a flag which is captured by Crusader fleet on 1571 at the Battle of Leponto and Newest work of arts are nameplates of our ships sunk by Italians at World War I. Besides those, caique that had been made by Venice ambassador who is entrusted at Istanbul, represents Ottoman of sea culture. What makes this caique special by both its style and typology is its similarities between it and the examples exhibited in Istanbul Naval Museum. Also, in contrast to the caique stern-boards of the examples that are made in Istanbul, on this caiques stern-boards, name of the craftsmen who constructed it is written.

Anahtar Kelimeler

Ottoman Heritage, Italy, Venice, museum, maritime history

Kaynakça

• Ağaç S. Ve Sakarya M. (2015). Hayat Ağacı Sembolizmi, Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi UKSAD, 2015/1, 1-14
• Arık R. (1988). Batılılaşma Dönemi Anadolu Tasvir Sanatı, Ankara
• Barışta H. Ö. (2009). Osmanlı İmparatorluğu Dönemi İstanbul Cami ve Türbelerinden Ağaç İşleri, Ankara
• Bellavitis G. (1983). L’Arsenale Di Venezia, Storia Di Una Grande Struttura Urbana, Venezia
• Cantay G. (Güz 2008). Türk Süsleme Sanatında Meyve, Turkish Studies, Volume 3/5, 32-64
• Calzolaio F. (2003). Una Piramide Rovesciata Per I’Arsenale di Venezia, An Overturned Pyramid For The Arsenale of Venice, Santa Marina
• Dümen E. (1993). Denizde Yıllar Boyu Anadolu Türkleri, 1081-1922 (Onsekizinci Yüzyıl), Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Basımevi, İstanbul
• Faraqhi S. (2001). Osmanlı Zanaatkârları, (Çev. Zülal Kılıç), Kitap Yayınevi, İstanbul
• Fumagalli G. (1995). Chi L’Ha Detto?, Milano
• Kuban D. (2007). Osmanlı Mimarisi, İstanbul
• Patacı O. Ö. (Ocak-Şubat 2017). Ampir Üslûbu’nda Bir Sultan Cami: Nusretiye, Akademik Bakış Dergisi, S.59, 169-207
• Pedani M. P. (2014). Ottoman Ships and Venetian Craftsmen in the 16ͭʰ Century, Seapower, Technology and Trade, Studies in Turkish Maritime History, (Ed. Dejanirah Couto, Feza Günergün, Maria Pia Pedani), İstanbul
• Peressutti S. (2014-2015). Il Museo Storico Navale di Venezia: Storia Delle Collezioni, Università Ca Foscari, Tesi di Laurera, Venezia
• Sonman T. (2003). Princesses of the Waterway, İstanbul
• Yakarçelik N. D. (Haziran 2018), Deniz Müzesi’nde Sergilenen Tarihi Kadırga, Vakıflar Dergisi, S.49, Ankara, 169-185