Abandoned Rural Architectural Heritage: Ödemiş - Karadoğan Village

Yıl 2019, Cilt: 28 Sayı: 1, 119 - 137, 03.05.2019

Ayşen Boğaziçi Yakut

https://doi.org/10.29135/std.491078

Öz

Rural settlements are regions that have unique architecture and reflect the characteristics of the region in which they are located. The rural settlements including many architectural heritages are abandoned due to the changing living conditions. It is necessary to value and to prevent the destruction of our rural architectural heritage which is an unrenewable value and endangered by the immigration. In this study, Karadoğan Village (Now, it is named as Karadoğan Neighborhood) which has traditional house and village texture, at the same time gives immigrate and is in danger due to nature conditions, is taken as a sample. Its historical development, traditional architecture, traditional building types and construction techniques, features of plan and facade are examined in the study. In addition, two examples of civil architecture have been analyzed in detail. The scope of the study is to document the Karadoğan village and raise awareness of the preservation of architectural heritage in abandoned rural settlements.

Anahtar Kelimeler

migration, Karadoğan, rural architecture, village, architectural conservation

Terk Edilmekte Olan Kırsal Mimari Miras: Ödemiş - Karadoğan Köyü

Öz

Kırsal yerleşimler bulundukları bölgenin özelliklerini yansıtan ve kendine özgü mimarisi bulunan bölgelerdir. Birçok mimari mirası içerisinde bulunduran kırsal yerleşimler zamanla değişen yaşam koşulları sebebiyle terkedilmektedirler. Yenilenemez bir değer olan ve verdiği göçlerle yok olma tehlikesi taşıyan kırsal mimari mirasımıza hakettiği değerin verilmesi ve yok olmasının önlenmesi gerekmektedir. Bu çalışmada, geleneksel konut ve köy dokusunun görüldüğü, aynı zamanda göç veren ve doğa şartları karşısında yok olma tehlikesi taşıyan İzmir ili Ödemiş ilçesinde bulunan Karadoğan Köyü (yeni adıyla Karadoğan Mahallesi) örneklem olarak ele alınmıştır. Çalışmada genel olarak köyün tarihsel gelişimi, geleneksel mimarisi, geleneksel yapı türleri ve yapım teknikleri, plan ve cephe özellikleri incelenmiştir. Ayrıca, iki sivil mimari örneği detaylı olarak analiz edilmiştir. Bu çalışma ile Karadoğan köyünün belgelenmesi ve terkedilmekte olan kırsal yerleşimlerdeki mimari mirasın korunması konusundaki farkındalığın arttırılması amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Karadoğan, göç, kırsal mimari, köy, mimari koruma

Kaynakça

• Dural, H. (2004). Ödemiş Tarihi, İzmir: Ödemiş Belediyesi Kültür Yayınları.
• Eres, Z. (2006). Türkiye’de Geleneksel Köy Mimarisini Koruma Olasılıkları, Ege Mimarlık, (92), 8-13.
• Güler, K. (2016). Türkiye’de Nüfusunu Yitiren Kırsal Yerleşimlerin Korunması İçin Bir Yöntem Önerisi: Ödemiş-Lübbey Köyü Örneği, İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi.
• İzmir İl Özel İdaresi Ve İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü (İYTE). (2012), İzmir Kırsal Alan Yerleşim ve Konut Envanteri- Kırsal Yerleşimler. İzmir.
• Yavuz, B. G. (1998). Ödemiş’in Tarihi. İzmir: Ödemiş Belediyesi Yayını.
• Google Earth, Karadoğan Köyü, Erişim adresi: https://earth.google.com/web/ (Erişim Tarihi: Aralık 2017)
• ICOMOS, (1964), Venedik Tüzüğü, Erişim adresi: http://www.icomos.org.tr/Dosyalar/ICOMOSTR_tr0243603001536681730.pdf (Erişim Tarihi: Mart 2019)
• Ödemiş Belediyesi, Mahallelerimiz, Erişim adresi: https://www.odemis.bel.tr/odemis/mahallelerimiz.html (Erişim Tarihi: Aralık 2017)
• Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü, Parsel Sorgulama, Erişim adresi: https://parselsorgu.tkgm.gov.tr/ (Erişim Tarihi: Mart 2019)
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Nüfus ve Demografi, Yıllara ve cinsiyete göre il/ilçe merkezleri ve belde/köyler nüfusu, 1927-2017, Erişim adresi: http://www.tuik.gov.tr/UstMenu.do?metod=temelist (Erişim Tarihi: Aralık 2017)
• UNESCO, (2012), Erişim adresi:http://www.unesco.org.tr/Pages/125/122/UNESCO-D%C3%BCnya-Miras%C4%B1-Listesi (Erişim Tarihi: Mart 2019)