LGS SORULARININ PISA FEN OKURYAZARLIĞI BOYUTLARI AÇISINDAN İNCELENMESİ

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 1, 31 - 54, 31.01.2022

Selin Tuna Munise Seckın-kapucu

Öz

Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) 2017 yılında Temel Eğitimden Ortaöğretime Geçiş Sınavını (TEOG) kaldırarak yerine Liselere Geçiş Sınavını (LGS) getirmiştir. Bu araştırmada son dört yılda öğrencilere uygulanan çıkmış LGS sorularının içeriğinin analiz edilerek PISA fen okuryazarlık boyutları bakımından değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Bu bağlamda söz konusu çalışma nitel araştırma paradigmasına uygun bir araştırmadır. Araştırma verileri doküman analizi yöntemi benimsenerek incelenmiş olup çalışmanın veri kaynağını Milli Eğitim Bakanlığı’nın web sitesinde yer alan çıkmış sınav soruları oluşturmaktadır. Veri analizinde içerik analizi kullanılmıştır. MEB’in son dört yılda yayınladığı LGS’de çıkmış soruların içerikleri PISA fen okuryazarlığı boyutları açısından incelendiğinde içerik bilgisine ve olayları bilimsel açıklama yeterlilik alanına ilişkin sorulara 2017-2018 ve 2019-2020, yerel (ulusal) bağlama ilişkin sorulara 2019-2020 ve 2020-2021, fiziksel sistemler içerik alanına ilişkin sorulara 2017-2018 ve 2018-2019 yıllarında daha çok rastlanmıştır. Bununla birlikte yıllara göre incelenen soruların bilişsel düzey açısından daha çok orta düzeyde olduğu görülmüştür. Son olarak Türk Eğitim Sistemi’nde yapılan sınav değişikliği ile uluslararası düzeyde çeşitli becerileri ölçen bir sınava yönelik başarının artması hedeflenirken buna yönelik geliştirici önlemlerin neler olabileceği öneriler kısmında aktarılmıştır.

Anahtar Kelimeler

PISA, LGS, Fen Okuryazarlığı, Doküman Analizi

Analysis of High School Entrance Exam (LGS) Questions in Terms Of PISA Scientific Literacy

Öz

The Ministry of National Education (MEB) abolished the Transition Examination from Basic Education to Secondary Education (TEOG) in 2017 and replaced it with the High School Entrance Examination (LGS). In this study, it is aimed to analyze the content of LGS questions applied to students in the last four years and to evaluate them in terms of PISA science literacy dimensions. In this context, the study in question is suitable for the qualitative research paradigm. Content analysis was used in data analysis. When the contents of the questions in the LGS, published by the Ministry of National Education in the last four years, are examined in terms of PISA science literacy dimensions, the questions related to content knowledge and scientific explanation of events are examined in 2017-2018 and 2019-2020, the questions related to the local (national) context in 2019-2020 and 2020-2020, questions related to physical systems content area were encountered more in 2017-2018 and 2018-2019 years. However, it was seen that the questions examined by years were mostly at a medium level in terms of cognitive level. Finally, with the change in the exam in the Turkish Education System, it is aimed to increase the success of an exam that measures various skills at the international level, and what can be improved measures for this are explained in the suggestions section.

Anahtar Kelimeler

PISA, High School Entrance Exam (LGS), Science Literacy, Document Analysis

Kaynakça

• Aksoy, G. & Taskın, G. (2019). Öğretim programlarının değişmesini etkileyen faktörlerin, sosyal bilgiler ve fen bilimleri dersi müfredatlarını etkileme boyutu [The influence of the factors that affecting the change of curriculum on social studies and science curriculum]. Milli Eğitim Dergisi, 48(224), 75-99.
• Albayrak, A. (2009). PISA 2006 sınavı sonuçlarına göre Türkiye'deki öğrencilerin fen başarılarını etkileyen bazı faktörler[ According to the PISA 2006 results, some factors that affect the success of science of Turkish students]. Unpublished Master's Thesis. Hacettepe University.
• Aytekin, G. K., & Tertemiz, N. (2018). PISA sonuçlarının (2003-2015) eğitim sistemi ve ekonomik göstergeler kapsamında incelenmesi: Türkiye ve Güney Kore Örneği. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(1), 103-128.
• Berberoglu, G., Çalıskan, M., & Karslı, N. (2019). Türkiye’de PISA fen okuryazarlık puanlarını yordayan değişkenler [Variables Predicting PISA Scientific Literacy Scores in Turkey]. International Journal of Science and Education, 2(2), 38-49.
• Bozdagan, K., & Yildirim, M. (2020). Ortaokul öğrencilerinin uluslararası sınavlardaki durumlarına yönelik öğretmen görüşlerinin incelenmesi: Türkiye örneği [Investigation of teachers' opinions on status of secondary school students in international assessment: The case of Turkey]. International Journal of Humanities and Education (IJHE), 6(14), 491-515.
• Cansiz, N., & Cansiz, M. (2019). Evaluating Turkish science curriculum with PISA scientific literacy framework. Turkish Journal of Education, 8(3), 217-236.
• Corbin, J. & Strauss, A. (2008). Basics of qualitative research: Techniques and procedures for developing grounded theory (3rd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Cumaoglu, Z. T., & Ozdemir Simsek, P. (2020). Uluslararası sınavlarda fen bilimleri derslerinden alınan sonuçların iyileştirilmesine yönelik fen bilimleri öğretmen görüşleri [Science teacher opinions towards the improvement of science courses scores for international examinations]. Hacettepe University Journal of Education, 35(4), 949-970.
• Cakır, Z. (2019). TEOG, LGS ve PISA Fen Bilimleri Sorularının Analizi ve Karşılaştırılması [TEOG, LGS and PISA science questions analysis and comparison]. Unpublished Master's Thesis. Uşak University.
• Gokdemir, H. (2020). Fen Bilimleri Öğretmen Adaylarının PISA Fen Okuryazarlığı Yeterliklerinin Araştırılması [Investigation of pre-service science teachers' Pisa scientific literacy competencies]. Unpublished Master's Thesis. Hacettepe University.
• Guba, E. G., & Lincoln, Y. S. (1982). Epistemological and methodological bases of naturalistic inquiry. Educational Communication and Technology Journal, 30(4), 233-252.
• Gurlen, E., Demirkaya, A. S., & Dogan, N. (2019). Uzmanların PISA ve TIMSS sınavlarının eğitim politika ve programlarına etkisine ilişkin görüşleri [Experts opinions on the impacts of PISA and TIMMS exams on educational policies and curriculums]. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 52, 287-319.
• Ileritürk, D., Celik Ercoskun, N., & Kıncal, R.Y. (2017). Farklı ülkelerin PISA 2012 problem çözme becerileri sonuçlarının karşılaştırılması [A comparison of PISA 2012 problem solving skills results of different countries]. The Journal of Academic Social Science, 5(43), 406-422.
• Iseri, A. (2019). Uluslararası PISA yeterlikleri ve Türkiye öğretim programları kazanımları [International PISA competencies and the curriculum outcomes in Turkey]. Mersin University Journal of the Faculty of Education, 15(2), 392-418.
• Karakoc Alatli, B. (2020). Öğrencilerin fen okuryazarlığı performanslarının aşamalı doğrusal modelleme ile incelenmesi: PISA 2015 Türkiye ve Singapur karşılaştırması [Investigation of factors associated with science literacy performance of students by hierarchical linear modeling: PISA 2015 comparison of Turkey and Singapore]. Educatıon and Science, 45(202), 17-49.
• Kasikci, Y., Bolat, A., Degirmenci, S., & Karamustafaoglu, S. (2015). İkinci dönem TEOG sınavı fen ve teknoloji sorularının bazı kriterlere göre değerlendirilmesi [The evaluation of science and technology questions in the second semester TEOG examination according to some criterias]. Journal of Research in Education and Teaching, 4(1), 225-232.
• Kizilay, E. (2019). 2015 Yılı TEOG ve PISA Sınavları Fen Bilimleri Sorularının Öğretim İlkeleri Bağlamında Değerlendirilmesi [Comparation of science questions of national (TEOG) and international (PISA) exams held in 2015 in context of teaching principles]. Unpublished Master's Thesis. Marmara University.
• Labuschagne, A. (2003, March). Qualitative research - Airy fairy or fundamental? The Qualitative Report, 8(1), 100-103. Retrieved [2.11.2021], from http://www.nova.edu/ssss/QR/QR8-1/.html
• Miles, M. B., & Huberman, A.M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook (2nd ed.). Newbury Park, CA: Sage.
• OECD, (2016). PISA 2015 Results (Volume I): Excellence and equity in education, PISA, OECD Publishing, Paris, http://dx.doi. org/10.1787/9789264266490-en.
• Gurria, A. (2016). PISA 2015 results in focus. PISA in Focus, 67, 1-15.
• OECD (2019a). PISA 2018 Assessment and Analytical Framework. Paris: OECD Publishing. doi:https://doi.org/10.1787/b25efab8-en
• Okumus, S., & Yetkil, K. (2020). Ortaokul öğrencilerinin sorgulama becerilerinin değerlendirilmesi [Evaluation of inquiry skills of secondary school students]. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(30), 508-527.
• Sezer, A. (2018). Fen Bilimleri Dersi Sınav Soruları ve Merkezi Sınav Sorularının Yenilenmiş Bloom Taksonomisi, TIMSS ve PISA Açısından Analizi (Kırıkkale İli Örneği) [Analysis of science examination questions and central exam questions according to the revised BLOOM taxonomy, TIMMS and PISA (Kirikkale provience example)]. Unpublished Master's Thesis. Kırıkkale University.
• MEB (2018). Fen bilimleri dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Milli Eğitim Bakanlığı Ölçme Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü. (2021). Sınavla Öğrenci Alacak Ortaöğretim Kurumlarına İlişkin Merkezi Sınav’a Yönelik Nisan Ayı Örnek Soruları Yayımlandı.https://odsgm.meb.gov.tr/www/sinavla-ogrenci-alacak-ortaogretim-kurumlarina-iliskin-merkez-sinava-yonelik-nisan-ayi-ornek-sorulari-yayimlandi/icerik/632.
• Milli Eğitim Bakanlığı Ölçme Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü. (2018). LiselereGeçişSistemi.http://www.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2018_12/17094056_2018_lgs_rapor.pdf.
• Milli Eğitim Bakanlığı Ölçme Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü. (2019). İzlemeAraştırmaları.http://www.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2019_12/03105347_PISA_2018_Turkiye_On_Raporu.pdf.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2019). PISA 2018 Türkiye Ön Değerlendirme Raporu. Eğitim Analiz ve Değerlendirme Raporları Serisi No:10.
• Unal, M. (2019). PISA sınavlarının özelliklerinin fen bilimleri öğretmenlerinin hazırlamış oldukları sınav soruları ile karşılaştırılması: PISA kültürünü yaygınlaştırma model önerisi[Investigate the character of PISA science questions with teacher questions for exams: A model proposal for expansion of PISA culture]. Unpublished Master's Thesis. Uludağ University.
• Ustun, U., Ozdemir, E., Cansiz, M., & Cansiz, N. (2020). Türkiye’deki öğrencilerin fen okuryazarlığını etkileyen faktörler nelerdir? PISA 2015 verisine dayalı bir hiyerarşik doğrusal modelleme çalışması [What are the factors affecting Turkish Students’ science literacy? A hierarchical linear modelling study using PISA 2015 data]. H. U. Journal of Education, 35(3), 720-732.
• Weissbach, H. (2018). Almanya ve Türkiye’nin PISA 2000-2015 sonuçlarındaki değişimin incelenmesi ve PISA sonrası Almanya’daki eğitim reformları [An investigation into the change in PISA 2000-2015 results of Germany and Turkey and the education reforms in Germany since PISA]. Unpublished Master's Thesis. Hacettepe University.
• Yildirim, A., & Simsek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (Genişletilmiş̧ 10. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.