Bileşik Kanallarda En Uygun Kesit

Yıl 2009, Cilt: 2 Sayı: 1, 49 - 54, 01.03.2009

Mesut Çimen Kemal Saplıoğlu

Öz

Sulama, ulaşım ve hidroelektrik amaçları için inşa edilen açık kanalların hidrolik

yönden en uygun bir şekilde tasarlanması önemlidir. Bu sayede, istenilen proje debisi

kanaldan kolayca geçirilebilmekte ve en az inşa maliyeti elde edilebilmektedir. Hidrolik

yönden en uygun kesit şekli yarım daire kesittir. Buna karşın, pratik olarak bu kesitin

inşası zor olduğundan trapez kesitler ya da trapez kesite benzer bileşik kesitler sıkça

uygulanır. Bu çalışmada, yarım daire kesit temel alınarak çeşitli bileşik kesitler elde

edilmiştir. Bu amaçla, yarım daire kesit çeşitli eş alanlı ve eş ıslak çevreli parçalara

ayrılarak hidrolik yönden en uygun bileşik kesitler elde edilmiştir. Üçgen, trapez ve çok

kenarlı bileşik kesitlerin hidrolik yönden en uygun kesitlerini ifade eden enkesit alanı

ve ıslak çevre bağıntıları için genel ifadeler verilmiştir. Bu bağıntılar, amaca uygun

olarak kolay bir şekilde değerlendirilmiş ve hidrolik yönden uygun çeşitli kesitlerin alan

ve ıslak çevre bağıntıları uygulayıcılara kolaylık olması bakımından bir tablo halinde

sunulmuştur. 10 kenarlı bir çokgenin yarısını oluşturan 5 eşkenarlı bileşik kanal kesiti,

diğer kesitlere göre inşa kolaylığı ve maliyet yönlerinden daha uygun olması nedenleriyle

bu çalışmada en uygun kesit olarak teklif edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

En Uygun Kesit, Kanal, Hidrolik, Maliyet, Tasarım, Manning Denklemi

Kaynakça

• Aksoy, B., and Altan-Sakarya, A.B., (2006). Optimal lined channel design, Canadian Journal of Civil Engineering, 33, 5, 535–545.
• Anwar, A.A., and de Vries, T.T., (2003). Hydraulically efficient power law channels, Journal of Irrigation and Drainage Engineering, 129, 1, 18–26.
• Bhattacharjya, R.K., (2006). Optimal design of open channel section incorporating critical flow condition, Journal of Irrigation and Drainage Engineering, 132, 5, 513–518.
• Bhattacharjya, R.K., and Satish, M.G., (2007). Optimal design of a stable trapezoidal channel section using hybrid optimization techniques, Journal of Irrigation and Drainage Engineering, 133, 4, 323-329.
• Chahar, B.R., (2005). Optimal design of a parabolic channel section, Journal of Irrigation and Drainage Engineering, 131, 6, 546–554.
• Das, A., (2000). Optimal channel cross section with composite roughness, Journal of Irrigation and Drainage Engineering, 126, 1, 68–72.
• Das, A., (2007). Optimal design of channel having horizontal bottom and parabolic sides, Journal of Irrigation and Drainage Engineering, 133, 2, 192-197.
• Froehlich, D.C., (1994). Width and depth-constrained best trapezoidal section, Journal of Irrigation and Drainage Engineering, 120, 4, 828–835.
• Froehlich, D.C., (2008). Most hydraulically efficient standard lined canal sections, Journal of Irrigation and Drainage Engineering, 134, 4, 462-470.
• Guo, C.Y., and Hughes, W.C., (1984). Optimal channel cross section with free board, Journal of Irrigation and Drainage Engineering, 110, 3, 304–314.
• Jain, A., Bhattacharjya, R.K., and Sanaga, S., (2004). Optimal design of composite channels using genetic algorithm, Journal of Irrigation and Drainage Engineering, 130, 4, 286–295.
• Loganathan, G.V., (1991). Optimal design of parabolic canals, Journal of Irrigation and Drainage Engineering, 117, 5, 716–735.
• Mironenko, A.P., Willardson, L.S., and Jenab, A.S., (1984). Parabolic canal design and analysis, Journal of Irrigation and Drainage Engineering, 110, 2, 241–246.
• Swamee, P.K., (1995). Optimal irrigation canal sections, Journal of Irrigation and Drainage Engineering, 121, 6, 467–469.
• Swamee, P.K., Mishra, G.C., and Chahar, B.R., (2000a). Comprehensive design of minimum cost irrigation canal sections, Journal of Irrigation and Drainage Engineering, 126, 5, 322–327.
• Swamee, P.K., Mishra, G.C., and Chahar, B.R., (2000b). Minimum cost design of lined canal sections, Water Resources Management, 14, 1, 1–12.
• Swamee, P.K., Mishra, G.C., and Chahar, B.R., (2001). Design of minimum earthwork cost canal sections, Water Resources Management, 15, 1, 17–30.