Yan Savak Akımında Sediment Taşınımının Deneysel İncelenmesi

Yıl 2019, Cilt: 4 Sayı: 1, 1 - 11, 25.03.2019

Mustafa Tunc Muhammet Emin Emiroğlu

Öz

Mevcut çalışmada bir açık kanala yerleştirilen
yan savaktan savaklanma durumunda, kohezyonsuz malzemeli bir kanalda meydana
gelen sediment taşınımının araştırılması amaçlanmıştır. Mevcut deneysel
çalışmada, farklı akım şartlarında kum tabandan itibaren 7, 12 ve 16 cm kret
yüksekliğine sahip; 25, 32.5 ve 40 cm açıklığındaki labirent yan savaklar için,
hareketli taban oyulması durumunda akım şiddetine bağlı olarak savaklanan
sediment debisi ve sediment taşınımı incelenmiştir. Hareketli taban durumunda,
kısa sürede taban dalgaları oluşup, taban sürekli olarak hareket halinde
olduğundan katı madde taşınımı oldukça yüksek seviyede meydana gelmiş ve
savaklanan sediment miktarı akım şiddetinin artışıyla sürekli olarak artmıştır.
Ana kanal boyunca, topografyanın ardı ardına tepe ve oyulma oluşturarak
değiştiği gözlenmiştir. Ayrıca, bazı kısımlarda kum dalgacıklarının, bazı
kısımlarda da eşiklerin oluştuğu gözlenmiştir. Taşınan taban malzemesi
debisinin; kret yüksekliğinin azalmasıyla, savak açıklığının artmasıyla ve akım
şiddetinin artmasıyla arttığı gözlenmiştir. Çünkü bu durumlarda, yanal akımın
arttığı gözlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Akım şiddeti, Hareketli taban, Sediment taşınımı, Taban malzemesi, Yan savak

Kaynakça

• Prof. Dr. Mehmet Cihan AYDIN, [e-mail]ç. Dr. Ö. Faruk DURSUN, [e-mail] Doç. Dr. Nihat KAYA, [e-mail]