Antalya Bölgesinde Gözlenmiş Yıllık Maksimum Yağışların İstatistiksel Analizi

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 2, 16 - 23, 25.09.2020

İhtişam Bozkurt Balcı Mesut Çimen

Öz

Akdeniz iklim kuşağında bulunan ve tarımsal üretimde en yüksek paya sahip olan Antalya ili yağışlarında meydana gelen düzensizlikler başta seralar ve meyve bahçeleri olmak üzere milyonlarca lira hasara ve hatta can ve mal kayıplarına secep olmaktadır. Yağışlardaki bu düzensizlikler, tarımsal faaliyetlerin yanı sıra, planlanan su yapıları, şehir drenaj şebekeleri ile çeşitli yol ve hidrolik yapılar üzerinde olumsuz etkilere neden olmaktadır. Muhtemel taşkınların büyüklüğü ve onun kontrolü açısından ekstrem yağışların değerlendirilmesi ve taşkınların büyüklükleri ile meydana gelme frekanslarının güvenilir bir biçimde tahmin edilmesi gerekmektedir. Çalışmada, çeşitli yinelenme sürelerindeki yağış yüksekliklerinin tahmininde hidroloji alanında sıklıkla kullanılan 6 olasılık dağılım fonksiyonu (Normal, 2 ve 3 parametreli Log-normal, Gumbel, Pearson Tip-3 ve Log-Pearson Tip-3) kullanılmış ve bu dağılımların sonuçlarının uygunluğu, uyum doğruluğu yöntemlerinden biri olan Kolmogorov-Smirnov (K-S) testi ile kontrol edilmiştir. Böylece, Antalya ili ve bölgesindeki her bir meteoroloji istasyonuna ait çeşitli tekerrür sürelerindeki yağış miktarları belirlenmiş ve bölgeye ait genel bir değerlendirme yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yağış, Şiddet, Süre, Frekans, Antalya

Kaynakça

• Albostan, A., & Onoz, B. (2015). Wavelet application approach on the chaotic analysis of daily river discharge. Journal of the Faculty of Engineering and Architecture of Gazi University, 30(1), 39-48.
• Anli, A. S., Apaydin, H., & Öztürk, F. (2009). Regional frequency analysis of the annual maximum precipitation observed in Trabzon Province. Tarim Bilimleri Dergisi, 15(3), 240-248.
• ANLI, A. S. Y., & ÖZTÜRK, F. T. D. Ankara’da meydana gelen yağmurların L moment yöntemleri ile bölgesel frekans analizi (Doctoral dissertation, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarımsal Yapılar ve Sulama Anabilim Dalı).
• AŞIKOĞLU, Ö. L. (2017). Frekans analizinde alternatif bir parametre tahmin metodu. Selçuk Üniversitesi Mühendislik, Bilim ve Teknoloji Dergisi, 5(4), 445-459.
• Bayazıt, M., & Oğuz, B. (2005). Mühendisler İçin İstatistik, Birsen Yayınevi. İstanbul, 198ss.
• Benjamin, J. R., & Cornell, C. A. Probability, Statistics, and Decision for Civil Engineers. McGraw-Hill, New York, 1970.
• Chow, V. T., Maidment, D. R., & Mays, L. W. (1988). Applied Hydrology McGraw-Hill Book Company. New York.
• Okman, C. (1994). Hidroloji.
• SAPLIOĞLU, K., & ÇİMEN, M. (2010). YAPAY SİNİR AĞLARINI KULLANARAK GÜNLÜK YAĞIŞ MİKTARININ TAHMİNİ. Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 1(1), 14-21.
• Sarı, C., & Koçak, İ. (2010). Antalya’nın Genel Coğrafya Özellikleri. Atılgan AK, editör. Dünden Bugüne Antalya. Antalya: TC Antalya Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayınları, 45-64.
• Şen, Z. (2002). İstatistik veri işleme yöntemleri:(hidroloji ve meteoroloji). Su Vakfı Yayınları.
• Yavuz, K. (2018). Türkiye’deki Standart Süreli Yağışlar İçin Şiddet-Süre-Tekerrür Periyodu İlişkisinin Uygun Olasılık Dağılım Fonksiyonunun Belirlenmesi Ve Formülüze Edilmesi. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, 58s, Kayseri.