Bazı Organoselenyum Bileşiklerin Sentezi ve Antioksidan Özelliklerinin Araştırılması

Yıl 2010, Cilt: 2 Sayı: 35, 53 - 58, 01.12.2010

Kamuran Kurbanlı

Öz

Bu çalışmada, organoselenyum bileşikler olarak 1-(fenilseleno)-3-siklohekzilamino-2 propanol (FSSP), 1-(p-metoksifenilseleno)-3-morfolino-2-propanol (p-MFSMP), 1-(p-bromofenilseleno)-3-morfolino-2-propanol (p-BFSMP) ve onların klorhidratları sentezlenmiş, hayvanlar üzerinde yapılan denemelerde lipid peroksidasyonu ve antioksidan aktivite (AOA) düzeyleri üzerine olan etkileri araştırılmıştır. Bunun için ağırlığı 25g olan 80 adet kobay, her birinde 10 adet olmak üzere 8 gruba ayrıldı. Sentezlenen organoselenyum bileşikler farelerin deri altına 40, 80, 120, 160, 200, 240, 320 mg/kg dozlarda verildi. Verilen bu dozlarda 24, 48 ve 72 saatlerde ölen hayvanların miktarı belirlendi. Sentezlenen organoselenyum bileşiklerden her birinin belirli toksik etkiye sahip olduğu, LD50 değerlerinin 160 mg/kg, LD100 değerlerinin 200-240 mg/kg olduğu ,en az toksik dozun 80 mg/kg olduğu belirlendi. Elde edilen sonuçlara göre sentezlenen organoselenyum bileşiklerin antioksidatif etkinliğe sahip olduğu ve bu bileşiklerin klorhidratlarının antioksidan aktivitelerinin FSSP > p- MFSMP > p- BFSMP gibi sıralandığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Antioksidan, lipid peroksidasyon, organoselenyum bileşikler

The Synthesis of Some Organoselenium Compounds and Investigation of Their Antioxidant Properties

Öz

In this study, the polyfunctional organoselenium compounds such as 1- phenylseleno-3-cyclohexylamine-2-propanole(FSSP), 1-(p-methoxyphenylseleno)-3- morpholine-2-propanole (MFSMP), 1-(p-brominephenylseleno)-3-morpholine-2- propanole (BFSMP) and its chlorohydrats were synthesized, their toxic dose levels and lipid peroxidation and antioxidant activity (AOA) effects on animals were evaluated. For this purpose, 7 dose levels beginning with 40 mg/kg and following as 80 mg/kg, 120 mg/kg, 160 mg/kg, 200 mg/kg, 240 mg/kg, 320 mg/kg experimented under skin of the 8 groups each containing 10 guinea pigs which are 25 gr weight. After 24, 48 and 72 hours following administration of the chemicals, the numbers of dead and alive animals were recorded and morthalities were calculated. It was determined that all of the synthesized chlorohydrats organoselenium compounds has some toxic effect and LD50 value is 160 mg/kg, LD100 value is 200-240 mg/kg. The lowest morthality was in 80 mg/kg given group, whereas the highest morthality was found in 210 mg/kg group. Antioxidant activity of chlorohydrats organoselenium compounds was determined as following rank: FSSP > p- MFSMP > p- BFSMP

Anahtar Kelimeler

Antioxidant, lipid peroxidation, Organoselenium compounds

Kaynakça

• Yalçın S. Antioksidanlar. Klinik Gelişim II 342-6 (1998).
• Rangan U, Bulkley GB. Prospects for treatment of free radical-mediated tissue injury. Br Med Bull,49(3):700-18 (1993).
• Lee SR, Im KJ, Suh S, Jung JG. Protective effect of green tea polyphenol (-) epigallo- catechin gallete and other antioxidants on lipid peroxidation in gebril brain homogenates. Phytother Res, 17(3):206-9 (2003).
• St. Clair D, Zhao Y, Chaiswing L, Oberley T. Modulation of skin tumorigenesis by SOD, Biomed Pharmacother 59:209(4)-14(2005).
• Ermakov VV. Kovalskiy VV. Biologiçeskoye znaçeniye selena, “ Nauka”, Moskova, (1974).
• Kudrin AN. O nekotorıkh napravleniyakh v izuçenii soedineniy selena, Farmakologiya i toksikologiya selena, Meditsina, Moskova, N 3, 1-108 (1967).
• Suvorov NN, Şaşakov VS. Khimiya i farmakologiya sredstv profilaktiki radiatsionnıkh porajeniy, M., Atomizdat, 167 (1975).
• Buler K, Pirson D. Organic synthesis, M. Mir, 529-530 (1973).
• Suqunome H, Kmezawa S., Sposob poluçeniya 2- khloroselenofena, Sunth.Commun.” 3, N 3, 213- 218 (1973).
• Kurbanlı SB, Mişiyev RD. Novıy Sposob poluçeniya 2- khloroselenofena, Pat. 756800, USSR, Moskova (1980).
• Kurbanli SB, Ahmedov IM. Sposob poluçeniya 1- (arilseleno)-2,3-epoksipropana, Pat.527422, USSR, Moskova (1977).