Honaz Dağı (Denizli) ve Çevresinde Doğal Yayılış Gösteren Bazı Otsu Bitki Türlerinin Süs Bitkisi Olarak Kullanım Olanağı Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2018, Cilt: 44 Sayı: 1, 31 - 49, 30.04.2018

Ayşe Özdemir Mehmet Çiçek

Öz

Doğal
bitki türlerinin süs amaçlı kullanımlarını Mezopotamya, Mısır, Roma, Maya,
İslam, Türk-İslam, Rönesans, Yeni ve Yakın Çağ uygarlıklarının tümünde görmek
mümkündür. Günümüzde de bitki yetiştiriciliği çalışmaları kapsamında Türkiye
florasının sahip olduğu zengin bitki çeşitliliğinin iyi değerlendirilmesi
gerekmektedir. Bu noktada doğal bitkilerin işlevsel ve estetik özellikleri
doğrultusunda süs bitkisi olarak kullanılması ekolojik, estetik, fonksiyonel ve
ekonomik açıdan avantajlar sağlayacaktır. Bu çalışmada, Honaz Dağı ve
çevresinin florasında doğal olarak yetişen otsu bitki türlerin kültüre alınarak
süs bitkisi olarak kullanım olanaklarının belirlenmesi amaçlanmaktadır. Bu
doğrultuda, Honaz Dağı ve çevresinin arazi çalışmalarından toplanan bitki örneğinin
değerlendirilmesi sonucu fonksiyonel ve estetik açıdan önem taşıyan 8 familyaya
ait 12 tür belirlenmiştir. Belirlenen türlerden süs bitkisi olarak kullanım
olanağı gösteren bitkilerin habitusu, ekolojik istekleri yönelik bilgiler ve
süs bitkisi olarak kullanım alanlarına yönelik bilgiler verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Honaz dağı, Süs bitkisi, Doğal bitki, Koruma-kullanma

A Study on the Usage Possibility of Some Herbaceous Plant Species Naturally Growing in Denizli-Honaz Mountain and its Environment as Ornamental Plant

Öz

It is
possible to see the use of ornamental purposes of natural plant species
throughout Mesopotamia, Egypt, Rome, Maya, Islam, Turkish-Islamic, Renaissance,
New and Near-Age civilizations. Nowadays, within the scope of plant breeding
studies, the rich plant diversity of Turkey should be evaulated well. At this
point, the use of natural plants as ornamental plants in the direction of their
functional and aesthetic characteristics will provide ecological, aesthetic,
functional and economic advantages. In this study, it is aimed to determine the
usage possibilities of herbaceous plant species that grow naturally in Honaz
Mountain and its surroundings by taking the culture as an ornamental plant. In
this direction, 12 species belonging to 8 families, which are important from
the functional and aesthetic point of view, have been determined from the
evaluation of the plant samples collected from the field studies of Honaz
Mountain and its surroundings. The habitus of the plants which are able to use
as ornamental plants from the determined species, information about the
ecological desires and the usage areas as ornamental plants are given.

Anahtar Kelimeler

Honaz Mountain, Ornamental plant, Natural plant, Conservation and utilization

Kaynakça

• Acar C (2001). Trabzon Yöresi Değirmendere Ve Solaklı Havzaları Yol Şevlerinde Yetişen Yer Örtücü Bitkiler. Kafkas Üniversitesi Artvin Orman Fakültesi Dergisi, 1, 43-53.
• Anonim (2016). T.C. Denizli Valiliği, İl Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, Denizli İli 2015 Yılı Çevre Durum Raporu, 163s., Denizli.
• Bekci B, Var M, Taşkan G (2013). Bitkilendirme Tasarım Kriterleri Bağlamında Doğal Türlerin Kentsel Boşluk Alanlarında Değerlendirilmesi: Bartın, Türkiye. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 14(1),113-125.
• Davis PH, Mill RR, Tan K (1988). Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Volume 10 (Supplement). Edinburgh University Press, Edinburgh, 590s.
• Davis PH. (ed), 1965-1985. Flora of Turkey and The Aegean Islands, Volume 1-9. Edinburgh University Press, Edinburgh.
• Ekici B (2010). Bartın Kenti ve Yakın Çevresinde Yetişen Bazı Doğal Bitkilerin Kentsel Mekânlarda Kullanım Olanakları. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 2, 110-126.
• Eroğlu E, Kesim GA, Müderrisoğlu H (2005). Düzce Kenti Açık ve Yeşil Alanlarındaki Bitkilerin Tespiti ve Bazı Bitkisel Tasarım İlkeleri Yönünden Değerlendirilmesi. Tarım Bilimleri Dergisi, 11(3), 270-277.
• Gül A, Özçelik H, Uzun, Ö F (2012). Isparta Yöresindeki Bazı Doğal Yer Örtücü Bitkilerin Adaptasyonu ve Özellikleri. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 16(2), 133-145.
• Güner A, Özhatay N, Ekim T, Başer KHC (eds) (2000). Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Volume 11 (Supplument II). Edinburgh University Press, Edinburgh, 656s.
• Karaşah B, Var M (2012). Trabzon ve Bazı İlçelerinde Kent Dokusundaki Bitkilendirme Tasarımlarının Ölçü–Form Açısından İrdelenmesi. Bartın Orman Fakültesi Dergisi,14, 1-11.
• Kaya AS, Karagüzel Ö, Aydinşakir K, Kazaz S, Özçelik A (2012). Türkiye’de Doğal Olarak Yetişen Bazı Gypsophila (Gypsophila sp.) Türlerinin Süs Bitkisi Olarak Kullanım Olanakları. Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Derim Dergisi, 29(1), 37-47.
• Koçan N (2010). Peyzaj Planlama ve Tasarım Çalışmalarında Kuşburnu (Rosa canina L.) Bitkisinin Değerlendirilmesi. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 14(4), 33-37.
• Özer S, Yılmaz H, Kaya Y (2009). Determination of The Diversity of Grassy and Woody Plant Species in Sarıkamış/Turkey District and Evaluation of Their Usability in Planning and Design Attempts. Biological Diversity and Conservation, 2(3), 75-81.
• Robinson N (1992). The Planting Design Handbook. Gower Publishing Company, Ltd., Aldershot, Hampshire, UK, 287s.
• Tanrıverdi F (1975). Peyzaj Mimarisi, Bahçe Sanatının Temel Prensipleri ve Uygulama Metodları. Sevinç Matbaası, Ankara, 366s.
• Turgut H (2009). Erzurum’daki Bazı Sulak Alan Bitkilerinin Tespiti ve Bu Bitkilerin Peyzaj Mimarlığında Kullanım Olanakları. Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 206s, Erzurum.
• Turgut H, Atabeyoğlu Ö, Yılmaz H, Irmak MA (2012). Evaluating Different Planting Design Compositions for Visual Landscape Quality in Street Planting. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 13(1), 49-66.
• Turgut H, Karaşah B, Erdoğan A, Yaman YK, Eminağaoğlu Ö (2013). Artvin İli Çevresinde Bulunan Bazı Doğal Bitkilerin Süs Bitkisi olarak Kullanılabilirliğinin Belirlenmesi. 5. Süs Bitkileri Kongresi, 6-9 Mayıs, Yalova, 134-142.
• Yılmaz H, Karahan F (1999). Alpin Bitkilerin Korunması ve Yararlanma Olanakları, Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 30(1), 95-103.
• Yılmaz H, Kelkit A, Bulut Y, Yılmaz S (1996). Erzurum Yöresi Doğal Çayır-Mera ve Yayla Vejetasyonlarında Yetişen Otsu ve Odunsu Bitki Türlerinin Peyzaj Mimarlığındaki Önemi. Türkiye 3. Çayır-Mera ve Yem Bitkileri Kongresi, 17-19 Haziran, Erzurum, 212-218.