Modern Pollen Distribution of Abies cilicica Forest (Karlık Dağı / BurdurBucak): Relationship Between Pollen Traps, Moss Samples and Sediment Surface Sample

Yıl 2018, Sayı: 45, 205 - 226, 28.12.2018

Çetin Şenkul

Öz

This study aims to determine the current pollen distribution characteristics of Abies cilicica forest. In the study area (1) determination of modern pollen density of pollen traps, moss samples and surface sediment samples, (2) relationships between modern pollen densities, (3) Ecological requirements (temperature and humidity) of Abies cilicica forest, (4) generating an interpretation key for fossil pollen analysis by evaluating percent pollen value of the Abies cilicica species are within the scope of the stated purpose. European pollen monitoring program methodology was followed to determine modern pollen distribution. Pollen data which is consist of two years traps, three year for moss samples and one year surface sediment samples were obtained. The modern pollen data were compared to each other and also these data correlated with temperature and humidity parameters. According to modern pollen densities the highest density belongs to Pinus (except one sample area) in Tauber pollen traps (2015-2017) and to Abies cilicica, Cedrus libani and Pinus in the moss samples (between 2014-2017). In the case of surface sediment, the highest density value belongs to Pinus. In addition, the modern pollen percentage of Abies cilicica in the study area is between 9,5-40,4% in Tauber pollen traps 18,6-56,3% in moss samples and 13,2% in the surface sediment sample. In this study, a database and robust empirical references were produced based on modern pollen characteristics of Abies cilicica in order to better understand the fossil pollen studies previously done in Southwest Anatolia. 

Anahtar Kelimeler

Abies cilicica (Taurus Fir), Modern Pollen, Karlık Mountain, Burdur-Bucak

Abies cilicica Ormanının (Karlık Dağı/Burdur-Bucak) Güncel Polen Dağılımı: Polen Tuzakları, Kara Yosunu Örnekleri ve Yüzey Sediman Örneği Arasındaki İlişkiler

Öz

Bu çalışma Abies cilicica ormanının güncel polen dağılım özelliklerinin belirlenmesini amaçlamaktadır. Çalışma alanında (1) polen tuzakları, kara yosunu örnekleri ve yüzey sediman örneğine ait güncel polen yoğunluğunun belirlenmesi, (2) güncel polen yoğunlukları arasındaki ilişkiler, (3) Abies cilicica ormanının ekolojik istekleri (sıcaklık ve nemlilik), (4) Abies cilicica türünün yüzde polen değeri ile fosil polen analizleri için yorumlama anahtarı oluşturulması belirtilen amacın kapsamı içerisindedir. Güncel polen dağılımının belirlenmesinde Avrupa Polen İzleme Programı’nın belirlediği metodoloji takip edilmiştir. Tuzaklar için iki yıllık, kara yosunu örnekleri için üç yıllık ve yüzey sediman örneği için bir yıllık güncel polen verisi elde edilmiştir. Elde edilen güncel polen verilerinin hem kendi aralarındaki karşılaştırılması yapılmış hem de sıcaklık ve nemlilik parametreleriyle ilişkilendirilmiştir. Güncel polen yoğunluklarına göre en fazla yoğunluk Tauber polen tuzaklarında (2015-2017 arası) Pinus’a (bir örnek alan dışında), Kara yosunu örneklerinde (2014-2017 yılları arası) Abies cilicica, Cedrus libani ve Pinus’a aittir. Yüzey sediman örneğinde ise en yüksek yoğunluk değeri Pinus’a aittir. Ayrıca çalışma alanında Abies cilicica’nın güncel polen yüzdesi Tauber polen tuzaklarında %9,5-40,4, kara yosunu örneklerinde %18,6-56,3 arasında değişmekte yüzey sediman örneğinde ise %13,2 değerindedir. Bu çalışma ile Güneybatı Anadolu’da daha önce yapılmış fosil polen çalışmalarını daha iyi anlayabilmek için Abies cilicica’nın güncel polen özellikleri özelinde bir veri tabanı ve sağlam ampirik referanslar üretilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Abies cilicica (Toros Göknarı), Güncel Polen, Karlık Dağı, Burdur, Bucak

Kaynakça

• Aytuğ, B., 1967. Konya-Süberde Dolaylarında Neolitik Çağ Florsının İncelenmesi, İstanbul Orman Fakültesi Dergisi, Seri A, Cilt 17, Sayı 2, 98-110.
• Beug, H.J., 1967. Contributions to the Postglacial vegetational history of northern Turkey. Quaternary Palaeoecology 7. pp.349-356.
• Bottema, S., Woldrıng, H., 1984. Late Quaternary Vegetation and Climate of Southwestern Turkey, Part II. Palaeohistoria 26, 123-149.
• Bottema, S., Woldring, H., 1990. Anthropogenic indicators in the pollen record of the Eastern Mediterranean. In: Bottema, S., Entjes-Nieborg, G., Van Zeist, W. (Eds.), Man's Role in the Shaping of the Eastern Mediterranean Landscape. Balkema, Rotterdam, pp. 231-264.
• Birks, H.J.B., 2007. Numerical Analysis Methods, Encyclopedia of Quaternary Science, Elsevier, pp. 2514-2521.
• Davis, P.H., 1965. Flora of Turkey and the East Aegean Islands. Vol. 1, Edinburgh.
• Davis, P.H., Mill, R.R., Tan, K., 1988. Flora of Turkey and the East Aegean Islands. Vol. 10, Supplement, at the University Press, Edinburgh.
• Eastwood, W.J., 1997. The Palaeoecological Record of Holocene Environmental Change in Southwest Turkey, Unpublished Phd Thesis, University Of Wales, Aberystwyth.
• Faegri, K., Iversen, J., 1989. Textbook of Pollen Analysis, Chichester, John Wiley & Sons.
• Giesecke, T., Fontana, S.L., 2008. Revisiting pollen accumulation rates from Swedish lake sediments. Holocene. 18: 293–305.
• Glew, J.R., 1995. Conversion of shallow water gravity coring equipment for deep water Operation, Journal of Paleolimnology 14: 83-88.
• Grimm, E., 2015. Tilia Software. Illinois State Museum, Springfield.
• Güner, A., Özhatay, N., Ekim, T., Başer, K.H.C., 2000. Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Vol. 11, Supplement II, at the University Press, Edinburgh.
• Hicks, S., 1994. Present and past pollen records of Lapland forests, Review of Palaeobotany and Palynology 82: 17-35.
• Hicks, S., Ammann, B., Latalowa, M., Pardoe H., Tinsley, H., 1996. European Pollen Monitoring Programme: Project Description and Guidelines. University of Oulu, 28 pp.
• Hicks, S., Hyvärinen, H., 1999. Pollen influx values measured in different sedimentary environments and their palaeoecological implications, Grana 38, 228-242.
• Hicks, S., 2001. Review Palaeobotany Palynology, 117, 1–29.
• Karlıoğlu, N., 2011. Istranca ve Belgrad Ormanlarında Güncel Polen Dağılımının İncelenmesi, İstanbul Üniversitesi, Orman Mühendisliği Anabilim Dalı, Doktora Tezi, İstanbul.
• Meteoroloji Bülteni, 2016. T.C. Gıda-tarım ve Hayvancılık Bakanlığı. Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Moore, P.D., Webb, J.A., Collinson, M.E., 1991. Pollen Analysis. Second Edition. Oxford: Blackwell Scientific Publications.
• Pidek, I.A., 2004. Preliminary results of pollen trapping in the region of the Roztocze National Park (SE Poland). Annales Univ. M. Curie-Sklodowska sect. B. 49:143–159.
• Reille, M., 1998. Pollen et spores d'Europe et d'Afrique du Nord: supplement 2, Laboratoire d Botanique Historique et Palynologie. Marseille.
• Reille, M., 1999. Pollen et spores d'Europe et d'Afrique du Nord, 2 Edn., Laboratoire de Botanique Historique et alynologie. Marseille.
• Roberts, N., 2014. The Holocene: An Environmental History. Third Edition. Wiley Blackwell.
• Seppa, H., Hicks, S., 2006. Integration of modern and past pollen accumulation rate (PAR) records across arctic tree-line: a method for more precise vegetation reconstructions. Quaternary Science Reviews. 25 (13-14): 1501-1516.
• Seppa, H., 2007. Pollen Analysis Principles, Encyclopedia of Quaternary Science, Elsevier, pp. 2486–2497.
• Stockmarr, J., 1971. Tablets with Spores Used in Absolute Pollen Analysis. Pollen et Spores, 13, 615-21.
• Şenkul, Ç., 2017. Türkiye Fosil Polen Veri Tabanı; Takson Analizi, Türk Coğrafya Kurumu’nun 75. Kuruluş Yılı Uluslararası Kongre Bildiriler Kitabı, 8-10 Kasım 2017, Türk Coğrafya Kurumu Yayını, No:9, s. 693-707, Ankara.
• Şenkul, Ç. ve Doğan, M., 2018. Fosil ve Güncel Polen Analizleri Işığında Mucur Obruk Gölü Çevresinin Paleovejetasyon Değişimleri, Türk Coğrafya Dergisi 70, 19-28.
• Şenkul, Ç., Karlıoğlu-Kılıç, N., Kargıoğlu, M., 2018. Teke Yarımadası Ormanlarında Güncel Polen Dağılımının ve Mikro İklim Koşullarının Belirlenmesi, 2140249 Nolu TÜBİTAK Projesi.
• Tonkov, S., Hicks, S., Brozilova, E., Atanassova, J., 2001. Pollen monitoring in the Rila Mountains, Southwestern Bulgaria: comparisons between pollen traps and surface samples for the period 1993-1999, Review of Palaeobotany and Palynology 117, 167-182.
• van Der Knaap, W.O., Van Leeuwen, J.F.N., Ammann, B., 2001. Seven years of annual pollen influx at the forest limit in the Swiss Alps studied by pollen traps: relations to vegetation and climate. Review of Palaeobotany & Palynology. 117: 31–52.
• van Zeist, W., Woldring, H., Stapert, D., 1975. “Late Quaternary Vegetation and Climate of The Southwestern Turkey”, Paleohistoria 17, 53-143.
• van Zeist, W., Woldring. H., 1978. A postglacial pollen diagram from Lake Van in east Anatolia. Review of Palaeobotany and Palynology 26:249-276.
• van Zeist, W., Bottema, S., 1991. Late Quaternary vegetation of the Near East. In Beihefte zum Tübinger Atlas des Vorderen Orients. Reihe A (Naturwiss) 18. Weisbaden: Reichert.
• Vermoere, M., Smets, E., Waelkens, M., Vanhaverbeke, H., Librecht, I., Paulissen, E., Vanhecke, L., 2000. Late Holocene Environmental Change and the Record of Human Impact at Gravgaz Near Sagalassos, Southwest Turkey. Journal of Archaeological Science, 27 (7). 57-595.
• Vermoere, M., Vanhecke, L., Walkens, M., Smets, E., 2001. Modern pollen studies in the territory of Sagalassos (Soythwest Turkey) and their use in the interpretation of a Late Holocene pollen diagram, Review of Palaeobotany and Palynology 114, 29-56.