Eğitim Kurumlarında Mobbing Uygulamalarına İlişkin Nitel Bir Araştırma

Yıl 2014, Cilt: 4 Sayı: 1, 62 - 80, 10.03.2014

Esen Altunay , Gülşin Oral Münevver Yalçınkaya

https://doi.org/10.19126/suje.37750

Cited By: 48

Öz

Bu araştırmanın amacı, eğitim kurumlarında karşılaşılan mobbing uygulamalarını ve baş etme yöntemlerini ortaya koymaktır.  Bu çalışma, mobbing uygulamaları konusunda gerçekçi bir bakış açısı yakalayıp mobbingi önleme konusunda öneriler sunulmaya çalışmaktadır. Araştırmanın evreni, eğitim kurumlarıdır.  Araştırmanın katılımcıları, farklı eğitim kurumlarında çalışan öğretim elemanlarından oluşmaktadır. Araştırmada, amaçlı örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Çalışma grubunu belirlemede amaçlı örnekleme yöntemlerinden, ölçüte dayalı örnekleme tekniği dikkate alınmıştır. Nitel veri toplama tekniği ele alınan bu araştırmada, yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılmıştır.  Araştırmada veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak geliştirilen görüşme formuna uzman görüşleri doğrultusunda son hali verilmiştir. Bu çalışmada eğitim kurumlarında mobbing uygulamalarına maruz kalan mobbing mağdurlarının durumları belirlenmiş ve  mobbing mağdurlarının karşılaştıkları sorunlar incelenmeye çalışılmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen temel bulgu, mağdurların, mobbing sürecinin temel noktaları açısından benzer bakış açısına sahip olduklarıdır. Ancak alt temalar açısından mobbing mağdurlarının görüşlerinin çeşitlilik gösterdiği görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Mobbing, eğitim kurumları, psikolojik şiddet, mobbing mağduru

Kaynakça

• Agervold, M. (2007). Bullying at Work: a Discussion of Definitions and Prevalence, Based on an Empirical Study, Scandinavian Journal of Psychology. 48, 161–172
• Aquino K. and Byron K. (2002). Dominating Interpersonal Behavior and Perceived Victimization in Groups: Evidende for a Curvilinear Relationship, Journal of Management, 28 (1),69-87.
• Akı, I. (2006). İşyerindeki Stresin Gizli Kaynağı: Zorbalık ve Duygusal Taciz. http://bilgipasajı.com. adresinden erişildi.
• Browne, M. N. and Smith, M. A. (2008). Mobbing In the Workplace: The Latest İllustration of Pervasive Individualism in American Law, Employee Rights and Employment Policy Journal, 12, 131-161
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2009). Örnekleme Yöntemleri Bilimsel Araştırma Yöntemleri Kitabı Sunusu, http://msbay.files.wordpress.com/2009/10/9-hafta-arastirmalarda-ornekleme.pdf adresinden erişildi.
• Cemaloğlu, N. ve Ertürk, A. (2008). Öğretmen ve Okul Müdürlerinin Maruz Kaldıkları Yıldırmanın Yönü. Ahmet Yesevi Üniversitesi Mütevelli Heyet Başkanlığı, Bilig Dergisi. 46, 67-86
• Cemaloğlu, N. ve Kılınç, A. Ç. (2012). İlköğretim Okulu Yöneticilerinin Etik Liderlik Davranışları ile Öğretmenlerin Algıladıkları Örgütsel Güven ve Yıldırma Arasındaki İlişki. Eğitim ve Bilim. 37 (165). 137-151
• Çalışkan, O. (2005). Turizm İşletmelerinde Çalışanlara Yapılan Yıldırma Davranışları. Yayınlanmamış Yükseklisans Tezi. Mersin Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Mersin.
• Çobanoğlu, Ş. (2005). Mobbing; İşyerinde Duygusal Saldırı ve Mücadele Yöntemleri. Timaş Yayınları Psikoloji Dizisi, 34-35
• Einarsen, S. (1999). The Nature and Causes of Bullying at Work. International Journal of Manpower, 20 (1/2), 16-27.
• Eser, O. (2006). Mobbing Kavramının Türkçe Serüveni. http://turkoloji.cu.edu.tr/YENI%20TURK %20DILI/oktay_eser_mobbing_kavrami.pdf adresinden erişildi.
• Koç, M. ve Bulut, H. U. (2009). Ortaöğretim Öğretmenlerinde Mobbing: Cinsiyet Yaş ve Lise Türü Değişkenleri Açısından İncelenmesi. International Online Journal of Educational Sciences, 1 (1), 64 - 80 Kök, S. B. (2006). İş Yaşamında Psiko-Şiddet Sarmalı Olarak Yıldırma Olgusu ve Nedenleri. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 13, 434-448
• Leymann, H. (1996). The Content and Development of Mobbing at Work, Europen Journal of Work and Organizational Psychology, 5 (2), 165-184.
• Leymann, H. (2000). What is PTSD? The Mobbing Encyclopedia. http://www.leymann.se/English/15100E.HTM. adresinden erişildi.
• Mercan, N. (2007). Örgütlerde Mobbing’in Örgüt İklimiyle İlişkisine Yönelik Bir Araştırma Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Dumlupınar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı. Kütahya.
• Ocak, S. (2008). Öğretmenlerin Duygusal Tacize (Mobbinge) İlişkin Algıları (Edirne İli Örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Trakya Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Eğitim Yönetimi, Teftişi, Planlaması ve Ekonomisi Bilim Dalı. Edirne
• O’Moore, M. and etc, (2003). The Rates and Relative Risks of Workplace Bullying in Ireland a Country of High Economic Growth, International Journal Management and Decision Making, 4 (1), 82-95.
• Otrar, M. ve Özen, B. (2009). Rehber Öğretmenlerin Okul Ortamında Algıladıkları Yıldırma Davranışları. İş Ahlakı Dergisi. 2 (3), 97-120, Özturk H., Sökmen S., Yılmaz, F. ve Çilingir, D. (2007). Measuring Mobbing Experiences of Academic Nurses: Development of a Mobbing Scale‟, American Academy of Nurse Practitioner, 439-443
• Samancı, A. Y. (2001) Taciz, depresyon, istifa... (in Turkish). www.radikal.com/tr/2001/01/22/yasam/01tac.shtml adresinden erişildi.
• Tarhan, N. (2004). Psikolojik Savaş; Yıldırma www.ailem.com/templates/news/detail/detail11.asp?id=6801 adresinden erişildi.
• Tigrel, E. Y. ve Kokalan, O. (2009). Academic Mobbing in Turkey. International Journal of Human and Social Sciences. 4 (10). 716-724
• Tınaz, P. (2006). İşyerlerinde Psikolojik Taciz (Mobbing). Beta Basım Yayım: İstanbul.
• Timmerman G. and Bajeme C. (2000). The Impact of Organizational Culture on Perceptions and Experiences of Sexual Harassment, Journal of Vocational Behavior, 57, 188-205.
• Tolan, B. (1981). Çağdaş Toplumun Bunalımı: Anomi ve Yabancılaşma. Ankara: İktisadi ve Ticari İlimleri Akademisi Yayınları.
• Tutar, H. (2004). İşyerinde Psikolojik Şiddet Sarmalı: Nedenleri ve Sonuçları. Yönetim Bilimleri Dergisi. 2 (2), 101-128
• Türnüklü, A. (2000). Eğitim Bilim Araştırmalarında Etkin Olarak Kullanılabilecek Nitel Araştırma Tekniği: Görüşme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 24, 543-559
• Ünver, G., Bümen, N. T. ve Başbay, M. (2010). Ortaöğretim Alan Öğretmenliği Tezsiz Yüksek Lisans Derslerine Öğretim Elemanı Bakışı: Ege Üniversitesi Örneği. Eğitim ve Bilim Dergisi, 155 (35), 63
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2003). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları Yıldırım, A. ve Yıldırım, D. (2006). Mobbing in the Workplace by Peers and Managers: Mobbing Experienced by Nurses Working in Healthcare Facilities in Turkey and its Effect on Nurses, In Clınıcal Nursıng Journal of Clinical Nursing, 1144-1149
• Yılmaz, A., Özler, D. E. ve Mercan, N. (2008). Mobbing ve Örgüt İklimi ile İlişkisine Yönelik Ampirik Bir Araştırma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. 7 (26), 334-357.
• Yılmaz, K. ve Altınkurt, Y. (2011). Göreve Yeni Başlayan Özel Dershane Öğretmenlerinin Kurumlarındaki Çalışma Koşullarına İlişkin Görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11 (2), 635-650. Yücetürk, E. E. (2003). Bilgi Çağında Örgütlerin Görünmeyen Yüzü: Mobbing, http://www.bilgiyonetimi.org. adresinden erişildi.
• Zapf, D. (1999). Organisational, Work, Group Related and Personal Causes of Mobbing/Bullying at Work, International Journal of Manpower, 20 (1/2), 70-85