Tekrarlayan Olumsuz Öz-Derin Düşünce Ölçeği Türkçe Formu: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Year 2015, Volume: 5 Issue: 1, 70 - 80, 30.04.2015

Hakan Sarıçam , Ahmet Akın

https://doi.org/10.19126/suje.03911

Cited By: 1

Abstract

Bu araştırmanın amacı Elliot & Coker (2008) tarafından geliştirilen Tekrarlayan Olumsuz Öz-Derin Düşünce Ölçeğini Türkçeye uyarlamak ve ölçeğin geçerlik ve güvenirlik analizlerini yapmaktır. Araştırmaya iki ayrı üniversiteden (286 ­+ 287) toplam 573 üniversite öğrencisi katılmıştır. Ölçeğin psikometrik özellikleri, test-tekrar test, iç tutarlık, açıklayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi ve ölçüt geçerliği yöntemleriyle incelenmiştir. Ölçüt bağıntılı geçerlik için Tekrarlayan Olumsuz Öz-Derin Düşünce Ölçeği ile birlikte Öz-Düşünüm Ölçeği kullanılmıştır. KMO örneklem uygunluk katsayısı .82, Barlett testi χ² değeri 665,102 (p< .001, sd= 36) bulunmuştur. Ölçeğin yapı geçerliği için uygulanan doğrulayıcı faktör analizinde orijinal formla tutarlı olarak 10 maddenin tek boyutlu modelinin uyum indeksi değerleri (χ²= 53,97, sd= 31, p= .006,  RMSEA= .051, CFI= .99, GFI= .96, IFI= .99, NFI= .97, SRMR= .039) olarak hesaplanmıştır. Ölçeğin faktör yükleri .44 ile .78 arasında sıralanmakta olup; Cronbach alfa iç tutarlık katsayı .86 olarak bulunmuştur. Ölçüt geçerliği çalışmasında Tekrarlayan Olumsuz Öz-Derin Düşünce ile öz-düşünüm arasında pozitif (r= .65) ilişki olduğu görülmüştür. Test-tekrar test korelasyon katsayısı .76 olarak bulunmuş; ayrıca ölçeğin düzeltilmiş madde-toplam korelasyonlarının .35 ile .69  arasında sıralandığı görülmüştür. Bu sonuçlara dayanarak Tekrarlayan Olumsuz Öz-Derin Düşünce Ölçeğinin psikoloji, psikiyatri ve eğitim alanında kullanılabilecek, geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu söylenebilir.

Keywords

Tekrarlayan Olumsuz Öz-Derin Düşünce, geçerlik, güvenirlik, faktör analizi

References

• Akın, A., Satici, S. A., Kayıs, A. R., Çitemel, N., & Usta, F. (2012, July). A Turkish Version of Self-Reflection Scale. Paper presented at the 33rd International Conference of the Stress and Anxiety Research Society (STAR), July, 2-4, Palma de Mallorca, Spain.
• Baykul, Y. (2000). Eğitimde ve psikolojide ölçme: Klasik test teorisi ve uygulaması. Ankara: ÖSYM Yayınları.
• Büyüköztürk, Ş., Akgün, Ö., Kahveci, Ö., & Demirel, F. (2004). Güdülenme ve Öğrenme Stratejileri Öl- çeği’nin Türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 4(2), 207-239.
• Conway, M., Csank, P. A. R., Holm, S. L., & Blake, C. K. (2000). On assessing individual differences in rumination on sadness. Journal of Personality Assessment, 75, 404-425.
• Elliot, I., & Coker, S. (2008). Independent self-construal, self-reflection, and self-rumination: A path mo- del for predicting happiness. Australian Journal of Psychology, 60(3), 127-134.
• Ercan, İ., & Kan, İ. (2004). Ölçeklerde güvenirlik ve geçerlik. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 30(3), 211-216.
• Erkuş, A. (2012). Psikolojide ölçme ve ölçek geliştirme-I. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Hu, L. T., & Bnetler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structural analysis: Conven- tional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling, 6, 1-55.
• Jöreskog, K., & Sörbom, D. (1996). LISREL 8: User’s Reference Guide. Chicago, IL: Scientific Software International Inc.
• Kashdan, T. B., & Roberts, J. E. (2007). Social anxiety, depressive symptoms, and post-event rumination: Affective consequences and social contextual influences. Journal of Anxiety Disorders, 21, 284-301.
• Lyubomirsky, S., Tucker, K. L., Caldwell, N.D., & diğerleri. (1999). Why ruminators are poor problem solvers: Clues from the phenomenology of dysphoric rumination. Journal of Personality and Social Psychology, 77, 1041-1060.
• Lyubomirsky, S., Caldwell, N. D., & Nolen-Hoeksema, S. (1998). Effects of ruminative and distracting responses to depressed mood on retrieval of autobiographical memories. Journal of Personality and Social Psychology, 75, 166-177.
• Martin, L. L., & Tesser, A. (1996). Some ruminative thoughts. In: R. S. Wyer (ed.), Advances in social cogni- tion. (pp.1-47). Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum.
• Papageiorgio, C., & Wells, A. (2003). An empirical test of a clinical metacognitive model of rumination and depression. Cognitive Therapy and Research, 27, 261-273.
• Papageiorgio, C., & Wells, A. (2004). Nature, functions and beliefs about depressive rumination: In Pa- pageiorgio, C, Wells A (editors). Depressive rumination nature, theory and treatment. West Sussex: John Wiley and sons Ltd.
• Rush, A. J., & Thase, M. E. (1999). Psychotherapies for depressive disorders: A review: In M. Maj, N. Sartorius (Eds.), Depressive disorders (WPA Series in Evidence and Experience in Psychiatry). New York: Wiley.
• Sarıçam, H. (2014a). Çözüm odaklı kısa süreli yaklaşıma dayalı bir müdahale programının ruminasyon üzerinde etkisi. (Doktora tezi). Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
• Sarıçam, H. (2014b). Öz-derin düşünce. İçinde Akın, A., & Akın, Ü. (Eds), Çözüm odaklı kısa süreli grupla psikolojik danışma uygulamaları. Ankara, Nobel Akademi Yayınları.
• Satici, S. A., & Akın, A. (2012). A Turkish adaptation study of Self-Rumination Scale. Paper presented at the 33rd International Conference of the Stress and Anxiety Research Society (STAR), 2-4 July, Palma de Mallorca, Spain.
• Siegle, G. J., Moore, P. M., & Thase, M. E. (2004). Rumination: One construct, many features in healthy individuals, depressed individuals, and individuals with lupus. Cognitive Therapy and Research, 28(5), 645-668.
• Sümer, N. (2000). Yapısal eşitlik modelleri: Temel kavramlar ve örnek uygulamalar. Türk Psikoloji Yazıla- rı, 3(6), 49-74.
• Şimşek, Ö. F. (2007). Yapısal eşitlik modellemesine giriş: Temel ilkeler ve Lisrel uygulamaları. Ekinoks Yayınla- rı, Ankara.
• Trapnell, P. D., & Campbell, J. D. (1999). Private self-consciousness and the five-factor model of persona- lity: Distinguishing rumination from reflection. Journal of Personality and Social Psychology, 76, 284- 304.
• Treynor, W., Gonzalez, R., & Nolen-Hoeksema, S. (2003). Rumination reconsidered: A psychometric analysis. Cognitive Therapy and Research, 27, 247-259.
• Watkins, R. (2008). Constructive and unconstructive repetitive thought. Psychological Bulletin, 134(2), 163-206.