Öğretmenlerin Örgütsel Adalet Algıları ve Örgütsel Sessizlik Düzeyleri Arasındaki İlişki

Yıl 2015, Cilt: 5 Sayı: 2, 140 - 157, 20.08.2015

Yavuz Ünlü Mehmet Ali Hamedoğlu Erkan Yaman

https://doi.org/10.19126/suje.62579

Cited By: 15

Öz

Bu çalışmanın amacı öğretmenlerin örgütsel adalet algıları ve örgütsel sessizlik düzeyleri arasındaki ilişkiyi belirlemektir. Araştırma 2014-2015 yıllarında Balıkesir ili Bandırma ilçesinde görev yapan 350 öğretmeni kapsamaktadır. Araştırmada Niehoff ve Moorman (1993) tarafından geliştirilen ve Gürpınar (2006) tarafından tarafından Türkçeye uyarlanan örgütsel adalet ölçeği ve Van Dyne, Ang ve Botero (2003) tarafından geliştirilen ve Taşkıran (2011) tarafından uyarlanan örgütsel sessizlik ölçeği kullanılmıştır. Araştırma ilişkisel tarama modelinde gerçekleştirilmiştir. Ölçme aracından elde edilen verilerin çözümlenmesinde SPSS 20.0 paket programı kullanılmıştır. Araştırma sonuçları, öğretmenlerin dağıtımsal, işlemsel ve etkileşimsel adalet algıları ile savunmacı sessizlik düzeyleri arasında negatif yönlü, korumacı ve kabullenici sessizlik düzeyleri ile pozitif yönlü bir ilişki olduğunu göstermiştir. Araştırma bulgularına dayalı olarak okul yöneticilerinin adil, demokratik ve sessizliği önleyici bir yönetim tarzı benimsemeleri önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Örgütsel Adalet, Örgütsel Sessizlik, Öğretmen

Kaynakça

• Aküzüm, C. (2014). The effect of perceived organizational justice on teachers’ silence: A Practice in Primary Education Institutions. International J. Soc. Sci. & Education, 5(1), 96-107.
• Alexander, S. ve Ruderman, M, (1987). The role of procedural and distributive justice in organizational behaviour, Social Justice Research, 1, 177-198.
• Bendersky, C. (2005). Organizational influence on disputants. The handbook of dispute resolution. Moffitt M. L. ve Bordane R. C., (Ed.). USA: Jossey-Bass Publ.
• Bies, R. J., Moag, J. S. (1986). Interactional justice, communication criteria for fairness. In, M. H. Bazer-man, R. Sheppard, and B. Sheppard (Eds.). Research in negotiations in organizations. 1, 43-55.
• Bies, R. J., Shapiro, D. L. (1987). Interactional fairness judgments, The influence of causal accounts. Social Justice Research, 1:199-218.
• Bos, K. V. (2001). Fundamental research by means of labaratory experiments is essential for a better understanding of organizational justice. J. Vocational Behaviour. 58, 254-259
• Brinsfield, C., T. (2009). Employee Silence: Investigation of dimensionality, development of measures, and examination of related factors. Dissertation, Ohio State University, USA.
• Brinsfield, C. T., Edwards, M. E., ve Greenberg, J. (2009). Voice and silence in organizations: Historical re-view and current conceptualizations. UK: Emerald Group Publishing Limited.
• Brockner, J., Siegel, P., (1996), Understanding the interaction between procedural and distributive justice: The role of trust, trust in organizations: Frontiers of theory and research,. London: Sage Publications.
• Çakıcı, A., (2007). Örgütlerde sessizlik: Sessizliğin teorik temelleri ve dinamikleri, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitisü Dergisi, 16 (1), 145-162.
• Çelik, O. T. 82011). İlköğretim Okulu Yöneticilerinin ve Öğretmenlerinin Örgütsel Adalet Algıları ile İş Doyum-ları Arasındaki İlişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi.
• Dabbagh, P., Esfahani, A.N., ve Shahin, A. (2012). Studying relationship between perceived organizational justice and organizational salience, Institute of Interdisciplinary Business Research, 3(10), 468-478.
• Doğan, A. (2008). İlköğretim Kurumlarında Örgütsel Adaletin Örgütsel Bağlılık Üzerine Etkisi (Elazığ İli Örne-ği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Fırat Üniversitesi.
• Dyne, L. V., Ang, S. ve Botero, I. C. (2003). Conceptualizing Employee Silence and Employee Voice as Multidimensional Constructs. Journal of Management Studies, 40 (6), 1359-1392.
• Durak, İ. (2012). Korku kültürü ve örgütsel sessizlik. Bursa: Ekin.
• Erdogan, B., Kraimer, M. L., ve Liden, R. C. (2001). Procedural justice as a twodimensional construct: an examination in the performance appraisal context. Journal of Applied Behavioral Science, 37, 205–222.
• Ertürk, E. (2011). İlköğretim ve Ortaöğretim Okullarındaki Örgütsel Adalet Algısı ile Öğretmenlerin Örgütsel Adanmışlıkları Arasındaki İlişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Lezi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi.
• Folger, R. G., ve Cropanzano, R. (1998). Organizational justice and human resource management (Vol. 7). London: Sage Publications.
• Greenberg, J. (1987), A Taxonomy of organizational justice theories, Academy of Management Review, 12, 9-22.
• Greenberg, J. (1990a), Looking fair versus being fair: Managing impressions of organizational justice, Research in Organizational Behavior, 12 (1) 11-157.
• Greenberg, J. (1990b), Organizational justice: Yesterday, today, tomorrow. Journal of Management, 16:399-432.
• Gürpınar, G. (2006). An Empirical Study of Relationships Among Organizational Justice, Organizational Com-mitment, Leader-Member Exchange, and Turnover Intention. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Hirschman, A. O. (1970). Exit, voice, and loyalty: Responses to decline in firms, organizations, and states. Harvard University Press,25.
• İmamoğlu, G. (2011). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Örgütsel Bağlılık Düzeyleri ve Örgütsel Adalet Algıla-rı Arasındaki İlişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Johannesen, R. L. (1974). The functions of silence: A plea for communication research. Western Journal of Communication (includes Communication Reports), 38(1), 25-35.
• Kahveci, G. (2010). İlköğretim Okullarında Örgütsel Sessizlik ile Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişki. Yayım-lanmamış Yüksek Lisans Tezi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Karacaoğlu, K. ve Cingöz, A. (2008). Örgütsel sessizlik. Özdevecioğlu, M. ve Karadal, H. (Ed.). Örgütsel davranışta seçme konular: Organizasyonların karanlık yönleri ve verimlilik azaltıcı davranışlar içinde. Ankara: İlke Yayınevi. 155-167.
• Karaman, P. (2009). Örgütsel Adalet Algısı ile Tükenmişlik Arasındaki İlişkinin İncelenmesine Yönelik Öğret-menler Üzerinde Bir Uygulama. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Yıldız Teknik Üniversitesi.
• Karasar, N. (2006). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayınları
• Konovsky M. A. (2000).Understanding procedural justice and its impact on business organizations. Journal Of Management 26(3), 489-511
• Moorman, R.H. (1991). Relationship between organizational justice and organizational citizenship behavior: Do fairness perceptions influence employee citizenship?.Journal of Applied Psychology, 76, 845-855.
• Morrison, E.W. and Milliken, F.J. (2000). Organizational silence: A barrier to change and development in a pluralistic world. Academy of Management Review, 25 (4), 706-725.
• Milliken, F. J. Ve Morrison, E. W. (2003). Shades of silence: Emerging themes and future directions for research on silence in organizations. Journal of Management Studies, 40(6), 1563-1568.
• Niehoff, B.P. ve Moorman, R.H. (1993). Justice as a mediator of the relationship between methods of monitoring and organizational citizenship behavior, The Academy of Management Journal, 36(3), 527-556.
• Özdemir, L. ve Uğur, S. S. (2013). Çalışanların “örgütsel ses ve sessizlik” algılamalarının demografik nitelikler açısından değerlendirilmesi: Kamu ve özel sektörde bir araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 27 (1), 257-281.
• Özel Tangirala, S. ve Ramanujam, R. (2008). Employee silence on critical work issues: The cross-level effects of procedural justice climate. Personnel Psychology, 61 (1), 37-68.
• Pinder, C.C. and Harlos, K.P. (2001). Employee silence: Quiescence and acquiescence as responses to perceived injustice. Research in Personel and Human Research Management,20, 331-369.
• Polat, S. (2007). Ortaöğretim Öğretmenlerinin Örgütsel Adalet Algıları, Örgütsel Güven Düzeyleri İle Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Arasındaki İlişki. Basılmamış Doktora Tezi. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Premaux, S.F. and Bedeian, A.G. (2003). Breaking the silence: The moderating effects of self- monitoring in predicting speaking up in the workplace. Journal of Management Studies, 40 (6), 1537-1562.
• Ryan, K. D. and Oestreich, D.K. (1991). Drivingfear out ofthe workplace: How to overcome the invisible barriers to quality, productivity and innovation. San Francisco: Jossey-Bass.
• Taşkıran, E. (2011). Liderlik ve örgütsel sessizlik arasındaki etkileşim-örgütsel adaletin rolü. İstanbul: Beta
• Van Dyne, L., Ang, S., ve Botero, I.C. (2003). Conceptualizing employee silence and employee voice as multidimensional constructs. Journal of Management Studies, 40(6), 1359-1372.
• Yanık, C. (2012). Örgütsel Sessizlik ile Güven Arasındaki İlişki ve Eğitim Örgütlerinde Bir Araştırma. Yayım-lanmamış Yüksek Lisans Tezi. Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yaman, E. (2007). Üniversitelerde Bir Eğitim Yönetimi Sorunu Olarak Öğretim Elemanının Maruz Kaldığı İnformal Cezalar: Nitel Bir Araştırma. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Yaman, E. (2008). Üniversiteler ve etik: Baskılar ya da psikolojik şiddet. İş Ahlâkı,1, 81-98.
• Yaman, E. (2009). Yönetim Psikolojisi Açısından İşyerinde Psikoşiddet. Ankara: Nobel.
• Yaman, E. (2010). Perception of faculty members exposed to mobbing about the organizational culture and climate. Educational Sciences: Theory & Practice, 10(1), 547-578.
• Yaman, E., Vidinlioğlu, Ö., ve Çitemel, N. (2010). İşyerinde psikoşiddet, motivasyon ve huzur: Öğret-menler çok şey mi bekliyor? Psikoşiddet mağduru öğretmenler üzerine. Uluslararası İnsan Bilimleri, 7(1), 1136- 1151.
• Yaman, E., Ruçlar, K. (2014). Örgüt kültürünün yordayıcısı olarak üniversitelerde örgütsel sessizlik. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi,1(4),36-50
• Yürür, S. (2009). Örgütsel adalet. Çalışma yaşamında davranış. Kocaeli: Umuttepe Yayınları.