Okul Öncesi Dönemde Kronolojik Düşünme: Bir Durum Çalışması

Yıl 2016, Cilt: 6 Sayı: 3, 129 - 145, 27.12.2016

Kibar Aktın , Dursun Dilek

https://doi.org/10.19126/suje.281329

Cited By: 5

Öz

Bu çalışmada erken çocukluk dönemi kronolojik düşünme becerilerini ortaya koymak ve çocukların bu becerileri nasıl işe koştuklarını sorgulamak amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2012-2013 eğitim-öğretim yılında anaokuluna devam eden 4,5-6 yaş arası 12 çocuk oluşturmuştur. Araştırma nitel bir çalışma olup durum çalışması deseni kullanılmıştır. Araştırmanın verilerini görsel zaman çizelgesi dokümanları ve zaman çizelgesi üzerine çocuklarla yapılan görüşme kayıtları oluşturmaktadır. Veriler betimsel ve içerik analizi tekniğine uygun olarak çözümlenmiştir. Araştırmadan elde edilen sonuçlar 4,5 ile 6 yaş arası çocukların kronolojik sıralamada ortalamanın üzerinde bir başarı gösterdiklerini ortaya koymuştur. Çocukların kronolojik düşünmede, genel olarak en uzak zamana ait materyalleri belirlemede neden sonuç ilişkisi içerisinde malzemenin özelliğine ve rengine dayalı olarak ve yer yer sezgisel ve/veya çağrışımsal düşünerek çıkarımda bulundukları; daha yakın zamana ait materyalleri belirlemede ise geçmiş zamana ait gezip gördükleri mekânı ve yaşlı insanları referans aldıkları; en yakın zamana ait materyalleri kronolojik sıralarken de neden sonuç ilişkisi içerisinde malzemenin özelliği ile ya da kendi günlük yaşam alanı içerisinde deneyimledikleriyle ilişkilendirdikleri görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Erken çocukluk eğitimi, tarih eğitimi, kronolojik düşünme, kronolojik sıralama

Chronological Thinking at Preschool Period: A Case Study

Öz

This study aims to explore early childhood chronological thinking skills and to inquire how children use these skills. Sample of the study consisted of 12 children aged 4,5-6 who attended preschool in the academic year of 2012-2013. This is a qualitative research that use case study design.  Research data consisted of visual timeline documents that children created and interview recordings of children about the timeline. Data were analyzed using descriptive and content analyses. It is  found that children aged between 4.5 and 6 showed success in the chronological sequences above the average.  In general,it was observed that when children used chronological thinking, they  made inferences partly through thinking intuitively and/or associatively based on properties and colors of the materials to determine the materials that belong to the most distant time in relation to “cause and effect” ; when determining materials that belong to the more recent past, they used historical places that they visited and older people as references; when arranging the materials that belong to the most recent time in a chronological order, they associated this order with the properties of the materials or their own daily experiences in relation to “cause and effect”.

Anahtar Kelimeler

Early childhood education, history education, chronological thinking, chronological sequences

Kaynakça

• Aktın, K. ve Dilek, G. (2014). Tarih/Sosyal Bilgiler Öğretim Programlarında Okul Öncesi Dönemde Tarih Öğretimi: ABD Örneği. Uluslarası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 5(16), 36-56.
• Alleman, J. and Brophy, J. (2003). History is Alive: Teaching Young Children About Changes Over Time. The Social Studies, 94(3), 107-110.
• Berndt, J.T. and Wood. D.J. (1974). The Development of Time Concepts Through Conflict Based on a Primitive Duration Capacity. Society for Research in Child Development, 45(3), 825-828.
• Briod, M. (1986). The Young Child’s Sense of Time and The Clock. Phenomelogy Pedagogy, 4(1), 8-19.
• Çoşkun-Keskin, S. (2016). Erken Çocukluk Döneminde Sosyal Bilgiler Eğitimi ve Sosyo-Kültürel Eğitim. Dursun Dilek (Ed.). Sosyal Bilgiler Eğitimi İçinde (S.353-371). Ankara: Pegem.
• Çulha-Özbaş, B. ve Aslan, E. (2008). Çocuklarla Birlikte Tarihsel Düşünme: 12-14 Yaş Grubu Öğrencilerin Tarihsel Kanıta Yönelik Görüşlerini Belirlemek İçin Kaynak Çalışması Geliştirme Etkinliklerinin Değerlendirilmesi. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 24: 105-112.
• Dilek, D. (2007). Tarih Derslerinde Öğrenme ve Düşünce Gelişimi (3. Baskı). Ankara: Nobel.
• Drake, F.D. and Nelson, L.R. (2005). Engagement İn Teaching History Theory And Practices For Middle And Secondary Teachers. New Jersey: Pearson Merill Prentice Hall.
• Egan, K. (1982). Teaching History to Young Children. The Phi Delta Kappan, 63 (7), 439-441.
• Friedman, W.J. (1991). The Development of Children's Memory for The Time of Past Events. Child Development, 62(1), 139-155.
• Friedman, W. J. (1977). The Development of Children's Understanding of Cyclic Aspects of Time. Child Development, 48 (4), 1593-1599.
• Güven, Y. (TB). Erken Çocukluk Döneminde Sezgisel Düşünme ve Matematik. 2 Ağustos 2016 tarihinde infobank.fedu.odtu.edu.tr/ufbmek-5/b_kitabi/PDF/OkulOncesi/t263d.pdf adresinden erişilmiştir.
• Hacısalihoğlu-Karadeniz, M. (2013). Çocukların ‘Zamanın Farkında Olma’ Becerisini Kavrayabilme Sürecinde Okul Öncesi Eğitim Etkinliklerinin Etkililiği. Uluslararası Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 5(20), 244-266
• Hoerl, C. and Mccormack, T. (N.D). Time in Cognitive Development. Forthcoming in Craig Callender (Ed.): The Oxford Handbook on Time, Oxford University Press . Retrieved From Http://Www.History.Org.Uk/Resources/Primary_Resource_1743_141.Html
• Kol, S. (2012). Bilgisayar Destekli Öğretimin (BDÖ) Altı Yaş Çocuklarına Zaman ve Mekân Kavramlarını Kazandırmaya Etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Levin, I., Israeli, E. and Darom, E. (1978), The Development of Time Concepts in Young Children: The Relations Between Duration and Succession. Child Development, 49(3), 755-764.
• Levin, I. and Gilat, I. (1983). A Developmental Analysis of Early Time Concepts: The Equivalence and Additivity of The Effect of Interfering Cues on Duration Comparisons of Young Children. Child Development, (54)1, 78-83.
• MEB (2013). Okul Öncesi Eğitim Programı Tegm.Meb.Gov.Tr/Dosya/Okuloncesi/Ooproram.Pdf adresinden 2 Nisan 2016 tarihinde erişilmiştir.
• Mcrainey, L., Russick, J. (2010). Connecting Kids To History With Museum Exhibitions. Lef Coast Press, United States America.
• Miles, M.B. and Huberman, A.M. (1994). Qualitative Data Analysis (2nd edition). Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• Seefeldt, C., Castle, S. ve Falconer, R. C. (2015). Okul Öncesi/İlkokul Çocukları İçin Sosyal Bilgiler Öğretimi. Sevgi Çoskun-Keskin (Çev. Ed.). Ankara: Nobel Yayınevi.
• Seggie, F.N. ve Bayburt, Y. (2015). Nitel Araştırma Yöntem Teknik, Analiz Ve Yaklaşımları. Ankara: Anı.
• Sönmez, V. ve Alacapınar, F.G. (2014). Örneklendirilmiş Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Anı.
• Vukelich, R., Thorndon, S.J. (1990). Children’s Understanding of Historical Time: İmplications for İnstruction. Childhood Education, 67(1), 22–25.
• Yıldırım, A., Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. (7.Bs.). Ankara: Seçkin.
• Zembat, R., Özdemir-Beceren, B., Şengül, T. ve Ünsal, F.Ö. (2013). 6 Year Old Pre-School Children’s Perception of “Past”. Issues on Education And Research. 3, 299-311.
• Zembat, R., Ünsal, F. Ö., Yazıcı, F., Küçükoğlu, E. K., Yıldız, T. Ö. ve Tunçeli, H. İ. (2014). My Own Past: An Example of Famıly Involvement Project Applıed to Improve 48 – 54 Months Old Chıldren’s Perceptıon of The Past. International Journal on New Trends in Education and Their Implications, 5(1), 209-215.