Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Gözünden Sınıflarındaki Suriyeli Öğrenciler

Yıl 2019, Cilt: 9 Sayı: 2, 383 - 407, 15.08.2019

Türkan Çelik

https://doi.org/10.19126/suje.549624

Cited By: 2

Öz

Bu çalışmada geçici barınma merkezleri dışında yaşayan Suriyeli
öğrencilerin bulunduğu sınıflarda görev yapan Sosyal bilgiler öğretmenlerinin
yaşadıkları sorunlar ve bu sorunlara ilişkin çözüm önerilerinin belirlenmesi
amaçlanmaktadır. Araştırmada nitel araştırma desenlerinden durum çalışması
temel alınmıştır. Toplamda 26 sosyal bilgiler öğretmeni ile yüz yüze görüşmeler
yapılmıştır. Veriler içerik analizi yöntemi ile çözümlenmiştir. Araştırma
sonucunda sorunlara yönelik beş tema ve bu sorunların çözümlerine yönelik ise
yine beş tema oluşmuştur. Sosyal bilgiler öğretmenlerinin yaşadıkları sorunlara
yönelik temalarda en fazla vurgulanan bulgular; Türkçe bilmemek, derse
ilgisizlik ve başarısızlık, dersin içeriğinde yer alan milli konuları kendine
uzak bulma, Arap kültürü ile Türk kültürü arasında bocalama, kendini yaşadığı
çevreye ait hissetmeme/adapte olamama şeklindeki sorunlar olmuştur. Sosyal
bilgiler öğretmenlerinin yaşadıkları sorunlara yönelik çözüm önerilerinde ise;
uyum eğitiminin verilmesi, yaşadığı yeri sahiplenme duygusunun kazandırılması,
yurttaşlık eğitimi, akran desteği, eğitim-öğretim sürecinin zenginleştirilmesi,
ailelere sosyal destek verilmesi, öğrencilerle empati kurulması ve herkesin bu
süreçte sabırlı olması gerektiğine yönelik öneriler sunulmuştur. Ayrıca bu
araştırma sonuçlarından hareketle yeni araştırmalar için öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Sosyal bilgiler öğretmenleri, Suriyeli öğrenciler, öğretmen görüşü, sosyal bilgiler dersi

The Syrian Students in the Classes of Social Studies Teachers from Their Perspective

Öz

The aim of the study is to determine the problems experienced by the
Social Studies teachers teaching in classes with Syrian students not living in
the temporary refuge centre and the solution recommendations to these problems.
The research is based on case study being one of the qualitative patterns. 26
Social Studies teachers in total were interviewed face to face. The data were
analysed with the content analysis method. Five themes regarding the problems
and five themes regarding the solutions of these problems were developed at the
end of the study. The mostly emphasized findings in the themes concerning the
problems that the Social Studies teachers experienced were problems such as not
knowing Turkish, indifference to the class and failure, not being able to
familiarize with the topics of the course, wavering between Arabic culture and
Turkish culture and not being able to feel that they belong in the place they
live/ non-assimilation. As for the problems that the Social Studies teachers
experience, the solution recommendations were; providing adaptation training,
bringing in the feeling of embracing where one lives, civic education, peer
support, enriching the educational process, giving social support to families,
showing empathy towards students and everyone to be patient within this
process. There were also suggestions for new researches based on the results of
this study.

Anahtar Kelimeler

Social Studies teachers, Syrian students, teacher opinion, Social Studies lesson.

Kaynakça

• Adams, L. D. ve Kirova, A. (2006). Global migration and education: schools, children and families. Londra: Routledge.Aksoy, Z. (2012). Uluslararası göç ve kültürlerarası iletişim. Journal of International Social Research. 5(20).Amaç, Z., & Yaşar, M. R. (2017, Ekim). Temporary education centers for Syrian asylum seekers: Opportunities and challenges [Öz]. International Symposium on the Middle East in 500 years from Mercidabık to Present Konferansında sunulan bildiri, Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Kilis. http://basinyayin.kilis.edu.tr/duyuru_dosyalari/Mercidab%C4%B1k%20Sempozyumu%20Bildiri%20Kitap%2026-27%20Ekim%202017.pdf. Erişim tarihi: 22.03.2019.Amaç, Z., & Yaşar, M. R. (2018). İlk ve ortaokullardaki Suriyeli öğrencilerin eğitimi: Türkiye’de yapılan akademik çalışmalar üzerine sistematik bir inceleme. The Journal of Academic Social Science, 85, 417-434. doi: 10.16992/ASOS.14519Arnot, M., Pinson, H. ve Candappa, M. (2009). Compassion, caring and justice: teachers’ strategies to maintain moral integrity in the face of national hostility to the “non-citizen”. Educational Review. 61 (3), 249 264.Biçer, N., & Kılıç, B. S. (2017). Suriyeli öğrencilere Türkçe öğretmek için kullanılan ders kitaplarının öğretmen görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 5(4), 649-663.Boyden, J., de Berry, J. Feeny, T. ve Hart, J. (2002). Children affected by armed conflict in South Asia: A review of trends and issues identified through secondary research. Unicef Regional Office of South AsiaBulut, S., Kanat Sosyal, Ö. ve Gülçiçek, D. (2018). Suriyeli Öğrencilerin Türkçe Öğretmeni Olmak: Suriyeli Öğrencilerin Eğitiminde Karşılaşılan Sorunlar. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 7(2), 1210-1238.Crépeau, F. (2013). The rights of all children in the context of international migration, International Organization for Migration (IOM). http://publications.iom.int/system/files/pdf/children_on_the_move_15may.pdf. Erişim tarihi: 20.03.2019.Creswell, J. W. (2015). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (M. Bütün & S. B. Demir, Çev.) Ankara: Siyasal kitabevi.Creswell, J. W., Hanson, W. E., Clark-Plano, V. L., & Morales, A. (2007). Qualitative research designs: Selection and implementation. The counseling psychologist, 35(2), 236-264.ÇOÇA (2015). Suriyeli çocukların Türkiye devlet okullarındaki durumu: politika ve uygulama önerileri. İstanbul Bilgi Üniversitesi Çocuk Çalışmaları Birimi. http://cocuk.bilgi.edu.tr/wp-content/uploads/2015/09/Suriyeli-Cocuklar-Egitim-Sistemi-Politika-Notu.pdf, Erişim tarihi: 18.03.2019.Emin, M. N. (2016). Türkiye’deki Suriyeli çocukların eğitimi: Temel eğitim politikaları. (Analiz, Sayı: 153) Siyaset, Ekonomi Ve Toplum Araştırmaları Vakfı (SETA). İstanbul: Turkuvaz Matbaacılık Yayıncılık A.Ş.Erdem, C. (2017). Sınıfında Mülteci Öğrenci Bulunan Sınıf Öğretmenlerinin Yaşadıkları Öğretimsel Sorunlar ve Çözüme Dair Önerileri. Medeniyet Eğitim Araştırmaları Dergisi. 1(1),26-42.Frater-Mathieson, K. (2004) Refugee trauma, loss and grief, in: R. H. and D. Moore (Eds.) Educational Interventions for Refugee Children (pp. 12–31). London: Routledge FalmerGün, M., Baldık, Y. (2017). Türkiye’de Kamp Dışında Misafir Edilen Suriyeli Sığınmacı Gençlere Yönelik Eğitim Hizmetleri (Kayserı Örneği). Route Educational and Social Science Journal, 4(2), 287-299Holloway, S. & Valentine, G. (2000). Sociology and the new social studies of childhood. Sociology, 34, 770–771.Human Rights Watch.(2015) “Geleceğimi Hayal Etmeye Çalıştığımda Hiçbir Şey Göremiyorum” Türkiye'deki Suriyeli Mülteci Çocukların Eğitime Erişiminin Önündeki Engeller – Kayıp Nesil Olmalarını Önlemek, https://www.hrw.org/tr/report/2015/11/09/283247 Erişim Tarihi: 18.03.2019.İlgar, Ş., Doğan, H., Yıldırım, E.(2017). Suriyeli Üniversite Öğrencilerinin Eğitim ve Uyum Sorunlarına İlişkin Genel Yaklaşımları (Kilis 7 Aralık üniversitesi Örneği).Researcher: Socıal Scıence Studıes (RSSS) 5(2), 378-394.Kağnıcı, D. Y. (2017). Suriyeli mülteci çocukların kültürel uyum sürecinde okul psikolojik danışmanlarına düşen rol ve sorumluluklar. İlköğretim Online, 16(4), 1768-1776. doi:10.17051/ilkonline.2017.342990Kaya, İbrahim ve Esra Yılmaz Eren. “Türkiye’deki Suriyelilerin Hukuki Durumu: Arada Kalanların Hakları ve Yükümlülükleri”. SETA, Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı, İstanbul, 2015Keskinkılıç Kara, S. B., & Şentürk Tüysüzer, B. (2017). Sığınmacı öğrencilerin eğitimi sürecinde yaşanan sorunlara ilişkin yönetici, öğretmen ve veli görüşleri. Akademik Sosyal Araştırma Dergisi, 6(44), 236 250.Kihtir, A. (2003). Avrupa Birliği’nin eğitim politikası (Yayınlanmamış doktora tezi). İstanbul Üniversitesi, İstanbul.Kiremit, R.F., Akpınar, Ü., & Tüfekçi Akcan, A. (2018). Suriyeli öğrencilerin okula uyumları hakkında öğretmen görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 26(6), 2139-2149. doi: 10.24106/kefdergi.428598Levet, F. & Çayak, S. (2017). Türkiye’deki Suriyeli Öğrencilerin Eğitimine Yönelik Okul Yöneticilerinin Görüşleri, Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi,14-1 (27), 21-46MEB,2018,Sosyal Bilgiler Öğretim Programı. (http://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/201812103847686SOSYAL%20B%C4%B0LG%C4%B0LER%20%C3%96%C4%9ERET%C4%B0M%20PROGRAMI%20.pdf). Erişim Tarihi: 05.03. 2019.Merriam, S. B. (2015). Nitel araştırma: desen ve uygulama için bir rehber. S. Turan (Çev.) Ankara: Nobel yayıncılık.Miles, B. M. ve Huberman A. M., (2015). Nitel veri analizi: (S. Akbaba Altun & A. Ersoy, Çev.) 2. Baskı Ankara: Pegem Akademi.Miller, J. (2009). Teaching refugee learners with interrupted education in science: vocabulary, literacy and pedagogy. International Journal of Science Education. 31(4), 571-592.Milli Eğitim Bakanlığı. (2017). Sınıfında Yabancı Uyruklu Öğrenci Bulunan Öğretmenler İçin El Kitabı. S. Aktekin (Ed.). Ankara: MEB Yayınları, 2017.Özer, Y. Y., Komsuoğlu, A., Ateşok, Z. Ö., (2016). Türkiye’deki Suriyeli Çocukların Eğitimi: Sorunlar ve Çözüm Önerileri, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4 (37),76-110Özkarslı, F. (2014). “Suriye’den Türkiye’ye göç ve Suriyelilerin enformel istihdamı” (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Artuklu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mardin).Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (M. Bütün & S. B. Demir, Çev.) Ankara: Pegem Akademi.Rah, Y., Choi, S. ve Nguyen, T. S. T. (2009). Building bridges between refugee parents and schools. International Journal of Leadership in Education. 12(4), 347-365.Rossi, A. (2008). The impact of migration on children in developing countries. Youth migration conference. 24-26 Nisan 2008. Bellagio: İtalya.Saracaloğlu, C. (2014). Göçün eğitime ve eğitim yönetimine etkileri (Turgutlu örneği) (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Okan Üniversitesi, İstanbul.Sarıtaş, E., Şahin, Ü., & Çatalbaş, G. (2016). İlkokullarda yabancı uyruklu öğrencilerle karşılaşılan sorunlar. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 25(1), 208-229.Söhn, J. & Özcan, V. (2006). The educational attainment of Turkish migrants in Germany. Turkish Studies, 7(1), 101–124.Szente, J., Hoot, J. ve Taylor, D. (2006). Responding to speacial needs of refugee children: Practical ideas for teachers. Early Childhood Education Journal, 34(1).Şahin, M., & Doğan, Y. (2018). Suriyeli öğrencilerin bulunduğu sınıflarda Fen Bilimleri öğretiminde karşılaşılan sorunlar: Nitel bir çalışma. Uluslararası Eğitim Araştırmacıları Dergisi, 1(1), 13-33.Şeker, B. D. & Aslan Z. (2017). Eğitim sürecinde mülteci çocuklar: sosyopsikolojik bir değerlendirme. Kuramsal Eğitim Bilimi Dergisi, 8(1), 86-105.T.C. İçişleri Bakanlığı, Göç İdaresi Genel Müdürlüğü(GİGM). (2019). Yıllara göre geçici koruma kapsamındaki Suriyeliler. http://www.goc.gov.tr/icerik3/gecici-koruma_363_378_4713 Erişim tarihi: 26.10.2019Topkaya, Y., Akdağ, H., (2016). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Suriyeli Sığınmacılar Hakkındaki Görüşleri (Kilis 7 Aralık Üniversitesi Örneği). Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1): 767-786.Unicef Araştırma Ofisi, 2019. http://www.unicef-irc.org/knowledge-pages/Migration-and-children/. (Erişim Tarihi: 18.03.2019).URL-1: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı. Kültür Nedir? (2019). http://www.kultur.gov.tr/TR-96255/turk-kulturu.html Erişim tarihi: 01.04.2019.Yabancılar ve uluslararası koruma kanunu (2013). İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü. http://www.goc.gov.tr/files/files/goc_kanun.pdf Erişim tarihi: 20. 03. 2019.Yaşar, M. R., & Amaç, Z. (2018). Teaching Syrian students in Turkish schools: Experiences of teachers. Sustainable Multilingualism, 13, 232-244. doi:10.2478/sm-2018-0019 Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.