Elektromanyetik Teknik Kullanılarak Toprak Tuzluluğunun Belirlenmesi

Yıl 2012, Sayı: 2 - Yıl: 2012 Sayı: 2, 61 - 63, 01.07.2012

Harun Kaman Ahmet Kurunç Mahmut Çetin Namık Kemal Sönmez

Öz

Geleneksel yöntemlerde arazi ve laboratuar çalışmaları uzun ve yorucu bir süreç aldığından özellikle büyük arazilerde bu yöntemlerle
toprak tuzluluğunu hızlı ve pratik bir şekilde belirleyip çözüm üretmek oldukça güçtür. Son yıllarda toprak tuzluluğunu kolay ve hızlı bir
şekilde belirlemeye yarayan elektromanyetik indüksiyon tekniği ile çalışan EM38 aleti geliştirilmiştir. Bu çalışmada, geleneksel yöntemle
belirlenen toprak tuzluluk ile EM38 aletiyle ölçülen tuzluluk arasındaki ilişki araştırılmıştır. Çalışma, Antalya Köprüçay sulama sahasının
güneyinde yürütülmüştür. Çalışma alanında, toprak örnekleri ve EM38 okumaları için rastgele dağılımlı 22 nokta seçilmiş ve bu
noktalarda EM38 aleti ile yatay- (ECa1) ve düşey-konumda (ECa2) okumalar yapılarak izafi elektriksel iletkenlik belirlenmiştir. Daha
sonra aynı noktalardan 0-0.30, 0.30-0.60, 0.60-1.00, 1.00-1.30, 1.30-1.60 ve 1.60-2.00 m aralıklarda olmak üzere 6 katman halinde toprak
örnekleri alınmıştır. Geleneksel yöntemler kullanılarak her bir toprak örneğinin tuzluluk değeri (ECe, dS/m) laboratuarda belirlenmiştir.
Ortalama toprak tuzluluğu 0-1 m derinlikte ECe1=5.40 dS/m ve 0-2 m derinlikte ise ECe2=6.48 dS/m bulunmuştur. Ortalama izafi
elektriksel iletkenlik ise 0-1 m derinlikte ECa1=1.62 dS/m ve 0-2 m derinlikte ise ECa2=2.32 dS/m ölçülmüştür. ECe ve ECa arasındaki
doğrusal ilişki oldukça yüksek bulunmuş ve eğim 1’e yakın çıkmıştır. Geliştirilen kalibrasyon denklemi, araştırma alanının herhangi bir
noktasındaki tuzluluğun hızlı bir şekilde belirlenebileceğini göstermiştir. Sonuç olarak, elektromanyetik tekniğinin toprak tuzluluğunun
belirlenmesinde oldukça başarılı bir yöntem olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

EM38, elektriksel iletkenlik, tuzluluk tahmini

Determining Soil Salinity by Electromagnetic Technique

Öz

Since field and laboratory works for conventional methods are long and tedious process, fast and practical assessment of soil salinity by this method is very difficult especially in large agricultural areas. EM38 instrument that works with electromagnetic induction technique has been developed in recent years for easy and quick assessment of soil salinity. In this study, the relationship between soil salinities measured by conventional and electromagnetic induction methods was investigated. The study was realized in Southern part of Antalya Köprüçay irrigation district. For EM38 readings and soil samplings, there are 22 sampling points were randomly selected in the area. EM38 readings, apparent soil salinities (ECa), in horizontal- (ECa1) and vertical-dipole (ECa2) positions were realized in these points. Then, soil samples were taken at the same points as six layers including 0-0.30, 0.30-0.60, 0.60-1.00, 1.00-1.30, 1.30-1.60 and 1.60-2.00 m. Electrical conductivities (ECe, dS/m) of each sample were determined at the laboratory by using conventional method. Soil salinity value averaged over 0-1 m (ECe1) and 0-2 m (ECe2) were determined as 5.40 and 6.48 dS/m, respectively. Averaged apparent soil salinity values were 1.62 and 2.32 dS/m at 0-1 and 0-2 m, respectively. A high linear relationship, with a slope value close to 1, between ECe and ECa is observed. Using the developed calibration equation, salinity of any point at the research area can be determined quickly. As a result, it is found that the electromagnetic technique is very successful in determining soil salinity

Anahtar Kelimeler

EM38, electrical conductivity, salinity prediction