Ankara Çatalkaya havzası temel toprak özellikleri ve sınıflandırılması

Yıl 2015, Cilt: 3 Sayı: 1, 16 - 31, 30.07.2015

Orhan Dengiz Oğuz Başkan Hicrettin Cebel

Öz

Bu çalışmanın amacı Ankara Haymana-Çatalkaya Deresi Havzası topraklarının temel özelliklerinin ortaya koymak ve havza yönetimine yardımcı olacak bilgileri sunmaktır. Havza Ankara’nın güney batısında olup, Haymana ilçesine 7.5 km. uzaklıktadır. Havza sınırları içersinde Yeniköy yerleşim yeri bulunmakta olup, havza alanı 18.7 km2 dir. Yıllık ortalama sıcaklık 11.4 oC ve yıllık ortalama yağış ise 593.5 mm dir. Havzanın deniz seviyesine göre yükseltisi 1130 m ile 1422 m arasında değişmektedir. Bölgeye ait topografik, jeolojik ve jeomorfolojik haritaların incelenmesi ve arazi gözlemleri sonucunda araştırma alanında 10 profil açılmıştır. Detaylı arazi gözlemleri, grit yöntemi ve burgu yoklamaları ile gerçekleştirilmiştir. Açılan profillerin her birinden horizon esasına göre örnekler alınmış ve labaratuvarda analizleri yapılmıştır. Analizlerden elde edilen sonuçların ve arazi gözlemlerinin değerlendirilmesi ile 9farklı toprak serisi tanımlanmıştır. Belirlenen toprakların 2 tanesi genç olmaları nedeniyle Entisol ordosuna 6 tanesi Inceptisol ve 1 tanesi ise Vertisol ordosuna dahil edilmişlerdir. Araştırma alanında en fazla alana sahip Kurtbeli Sırtı serisi (%21.4) iken en az alan % 4.5 ile Gölbaşın Dere serisidir

Anahtar Kelimeler

Çatalkaya havzası, toprak etüd ve haritalama, toprak sınıflaması

Basic soil properties and soil classification of Ankara Güvenç basin

Öz

The objective of this research was to investigate basic soil properties of Çatalkaya Basin and to submit some information to help for basin management. The study area selected for this research is located southern of Ankara province and 7.5 km far from Haymana district, and its total area is approximately 18.7 km2. Average annual temperature and precipitation are 11.4°C and 593.5 mm. Mean sea levels altitude of Basin are 1130 m. and 1422 m in maximum places. After examination of topographic, land use, geologic and geomorphologic maps and land observation, 10 profile places were excavated in the study area. Detailed land observations were done with grid method and auger examinations. The soil samples were taken from each profile and their analyses were done in the laboratory. By assessing the results of analyses and field studies, 9 different soil series were determined and described. Two of them were classified as Entisolls due to their young age, the six of them were Inceptisol, and one was Vertisol. Whereas Kurtbeli Sırtı seri covered the largest area (21.4%), Gölbaşı Dere seri covered the smallest area (4.5%) in the study basin

Anahtar Kelimeler

Çatalkaya basin, soil survey and mapping, soil taxonomy

Kaynakça

• Baldwin M, Kellog EC, Throp J, 1938. Soil Classification. Year Book of Agriculture, USDA.
• Bouyoucous GJ, 1951. A Recalibration of Hydrometer for Making Mechanical Analysis of Soils. Agronomy Journal. 43: 9.
• Dengiz O, Gülser C, Erel A, Demir Z, İç S, 2011. Minöz Havzası Temel Toprak Özellikleri, Sınıflaması ve Haritalanması.
• Ulusal Toprak ve Su Sempozyumu, 25-27 Mayıs Ankara, s. 214-220. Dengiz O, Başkan O, 2005. Ankara Güvenç Havzası Topraklarının Temel Özellikleri ve Sınıflandırılması. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 19 (37); 27-36.
• FAO/ISRIC, 2006. World References Base for Soil Resources. World Soil Rep., No,103. Rome, 128 p. Jackson ML, 1958. Soil Chemical Analysis. Prence Hall Inc. Englewood Cliffs, N.J. USA.
• Olsen SR, 1954. Estimation of Available Phosphorous is Soil by Extraction with Sodium bicarbonate. U.S.D.A. Circular No. 939, Whash. D.C. U.S.A
• Soil Survey Staff. 1993. Soil Survey Manual, USDA. Handbook No: 18 Washington D.C.
• Soil Survey Staff. 1999. Soil Taxonomy. A Basic of Soil Classification for Making and Interpreting Soil Survey. U.S.D.A Handbook No: 436, Washington D.C.
• Tekeli İ, Dengiz O, Akgül S, Başkan O, 2005. Yüzey Akış Eğri Numarasının Belirlenmesinde İki Farklı Yaklaşım: Geleneksel ve UA-CBS Teknikleri. II Ulusal Su Mühendisliği Sempozyumu.527-535, İzmir.
• U.S. Salinity Laboratory Staff. 1954. Diagnosis Improvement of Saline and Alkali Soils. USDA Agri. Handbook, No: 60.
• Ülgen N, Yurtsever N, 1988. Türkiye Gübre ve Gübreleme Rehberi. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü. Toprak ve Gübre Araştırma Enstitüsü Yayınları, Genel Yayın no: 151, Teknik Yayınlar No: T-59, Ankara.