Topikal Steroide Sekonder İatrojenik Cushing Sendromu

Yıl 2007, Cilt: 1 Sayı: 1, 43 - 47, 01.06.2007

A. Esin Kibar Derya Soy Zehra Aycan Ergun Çetinkaya

Öz

Diaper dermatit gibi çeşitli cilt hastalıklarının tedavisinde hekimler tarafından sıklıkla kullanılan topikal kortikosteroidler, nadir de olsa Cushing sendromuna neden olabilmekte ve adrenal bezin fonksiyonlarını baskılayabilmektedir. Burada topikal steroid kullanımına bağlı ACTH sekresyonunda baskılanma sonucu adrenal yetmezlik gelişen 5 aylık 2 kız olgu sunulmuştur. Olgular, diaper dermatit nedeniyle 2-5 ay klobetazol 17-propionate %0.05 kullanımını takiben yüzde şişlik ve kıllanma yakınmalarıyla başvurdu. Fizik incelemelerinde;1. olguda vücut ağırlığı:5kg (<3p) boy:57cm (<3p), 2. olguda vücut ağırlığı: 6.2kg (3-10p) boy: 59cm (3-10p) saptanmakla birlikte her iki olguda Cushingoid yüz görünümü, yanak ve sırtta hipertrikozis mevcuttu. Laboratuvar incelemesinde; plazma ACTH düzeyi < 10pg/ml (10-42), bazal serum kortizol düzeyi < 1µg/dl bulundu. ACTH uyarı testinde pik plazma kortizolü birinci olguda 6.4 µg/dl, ikinci olguda 3.03 µg/dl olarak ölçüldü. Laboratuvar bulguları adrenal yetmezliği destekleyen hastalara iatrojenik Cushing sendromu tanısı 2konuldu ve 5 mg/m /gün dozunda hidrokortizon tedavisi başlandı. Her iki olguda 3 aylık tedavi ile bazal ve uyarılmış kortizol düzeyleri normale gelirken klinik bulgularında gerilediği görüldü. Özellikle bebeklik döneminde Cushing sendromu bulguları saptanan hastalarda öyküde, kullandığı topikal steroidler irdelenmeli, steroidli kremlerin ciddi yan etkileri aileye anlatılmalı ve uzun süreli kullanımdan kaçınılmalıdır.

Anahtar Kelimeler

İatrojenik Cushing sendromu, topikal kortikosteroid

IATROGENIK CUSHING’S SYNDROME SECONDARY TO TOPICAL STEROID TREATMENT

Öz

Topical corticosteroids, frequently used by physicians in the treatment of various skin diseases like diaper dermatitis, may rarely lead to Cushing's syndrome and suppress ACTH secretion functions of the adrenal gland. In this manuscript, two cases of 5 months old girls, whose adrenal functions were suppressed due to the 0.05% Clobetasol 17-propionate treatment usage, are presented. Subjects admitted with complaints of swollen face and hypertrichosis following the 2-5 months use of Clobetasol 17- propionate for diaper dermatitis. Physical examination revealed that the body weight and height were 5 kg (<3p) and 57 cm (<3p), respectively, in subject 1 and 6.2 kg (3-10 p) and 59 cm (3-10p), respectively, in subject 2. Cushingoid appearance and hypertrichosis of the cheeks and the back were observed in both subjects. Laboratory examination demonstrated plasma ACTH levels of

Anahtar Kelimeler

Iatrogenic Cushing’s syndrome, topical steroid

Kaynakça

• Siklar Z, Bostanci I, Atli O, Dallar Y. An infantile Cushing syndrome due to misuse of topical steroid. Pediatr Dermatol. 2004;21:56-63.
• Gaillarg RC. Neuroendocrine regulation. In: Bertrand J, Rappaport R, Sizonenkp PC (eds). Pediatric Endocrinology. 2 nd edition. USA: Williams & Wilkins, 1993; 19-45.
• Keller-Wood ME, Dallman MF. Corticosteroid inhibition of ACTH secretion. Endoc Rev 1984; 5: 1-14.
• Turpeinen M, Salo OP, Leisti S. Effect of percutaneous absorption of hydrocortisone on adrenocortical responsiveness in infants with severe skin disease. Br J Dermatol 1986;115:475-484.
• Ermis B, Ors R, Tastekin A, Ozkan B. Cushing's syndrome secondary to topical corticosteroids abuse. Clin Endocrinol 2003; 58: 795-796.
• Ohman EM, Rogers S, Meenan FO, McKenna TJ. Adrenal suppression following low-dose topical clobetasol propionate. J R Soc Med 1987; 80: 422-424.
• Curtis JA, Cormode E,Laski B, Toole J, Howard N. Endocrine complications of topical and intralesional corticosteroid therapy. Arch Dis Child 1982;57:204-207.
• Ozon A, Cetinkaya S, Alikasifoglu A, Gonc EN, Sen Y, Kandemir N. Innappropriate use of potent topical glucocorticoids in infants. J Pediatr Endocrinol Metab 2007; 20: 219-225.