SARAN MİMARİ YAZILIM VE TEKNOLOJİLERİNİN KÜLTÜREL MİRASI KORUMA ÇALIŞMALARINDA KULLANIMI

Yıl 2019, Cilt: 1 Sayı: 2, 92 - 106, 30.09.2019

Handan Aş

Öz

Bu makalede, tarihi çevrelerin Sanal Gerçeklik (VR) ve Arttırılmış Gerçeklik (AR) yöntemiyle görselleştirilmesi çerçevesi içerisinde, interaktif mimari görselleştirme yazılımlarının ve tekniklerinin arkeoloji alanı çalışmalarında kullanımı incelenecektir. Sanal Gerçeklik teknolojisinin kullanımının sistem özelliklerine değinilecek ve milattan sonra 1-2. Yüzyıl tarihine kadar uzanan ve 2005 yılından bu yana kazı çalışmaları sürdürülen Parion/Biga, Türkiye’deki Parion Tiyatrosu’nun kültürel mirasında doğru yeniden yapılanma ve mimari temsili üzerinden görselleştirilme sürecine odaklanılacaktır. Son olarak Sanal Gerçeklik (VR) uygulamalarının içerik ve amaçları göz önünde bulundurularak sınıflandırılan tarihi mekanlarda kullanımı açısından ele alınmış örnek çalışmalar üzerinden değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler

Sanal Gerçeklik, VR, Arttırılmış Gerçeklik, AR, Kültürel miras, Koruma, Mimari Temsil, Dijital kültürel miras, Parion

Kaynakça

• Aydın, E.,D., (2012), “Üç Boyutlu Gerçeklik Ortamında Mimari Mekan Temsilinin Geliştirilmesi: Temel Anlam ve Yan Anlam Yaratma” YTÜ, Bilgisayar Ortamında Mimarlık Programı, Doktora Tezi Çalışması.
• Bayram, T., "Pompeii’li Bankerin Evi Dijital Ortamda Tekrar Canlandırıldı", Arkeofili, 2016,http://arkeofili.com/pompeiili-bankerin-evi-dijital-ortamda-tekrar-canlandirildi/ , erişim: 10.12.2017
• Bound A.C., Haniff D.J., Baber C., Steiner S.J. (1999). Virtual Reality and Augmented Reality as a Training Tool for Assembly Tasks, Information Visualization, IEEE, 32-36.
• Demirkesen, A.C., Özlüdemir, M.T., Demir, H.M. (2005). Kapadokya Örneğinde Tarihi ve Kültürel Mirasın Korunması ve Bu İşlemlerde Harita Mühendislerinin Yetki ve Sorumlulukları.
• Efe, P., (2007), Arkeolojik Yerleşimlerinin Sayısal Olarak Modellenmesi ve Etkileşimli Sanal Çevrede Görselleştirme Yöntemleri: “Bodrum Pedasa Örneği”, YTÜ, Bilgisayar Ortamında Mimarlık Programı, Yüksek Lisans Tez Çalışması.
• Ertürer, E., Ozer, D.G., “Parion Tiyatro Mimarisi”, 2. Bölüm, Parion Tiyatrosu: 2009-2015 Yılı Çalışmaları Mimarisi ve Buluntuları, ed. Cevat Başaran, Ertuğ Ertürer, İÇTAŞ AŞ Yayınları, ISBN: 978-605-83764-3-4, sf. 33-64, 2016.
• Göçmen, P.Ö. Artırılmış Gerçeklik Uygulamaları ile Yeni Medya Reklam Tasarımı. Sanat ve Tasarım Dergisi, (22), 175-191.
• Kayabaşı, Y. (2005). Sanal Gerçeklik ve Eğitim Amaçlı Kullanılması. TOJET: The Turkish Online Journal of Educational Technology, 4(3).
• Kayapa, N., (2010), “Gerçek ve Sanal Gerçeklik Ortamları Arasındaki Algısal Farklılıklarda Görselleştirmeye İlişkin Özelliklerin Araştırılması”, YTÜ, Bilgisayar Ortamında Mimarlık Programı, Doktora Tezi Çalışması.
• Kayın, E., (2004). “Kentsel Mekândaki Koruma Eylemine İlişkin Güncel Sorunlar”
• Koç Üniversitesi Anadolu Medeniyetleri Araştırma Merkezi (Koç University's Research Center for Anatolian Civilizations- ANAMED) (2017) Bir Kazı Hikâyesi: Çatalhöyük | The Curious Case of Çatalhöyük
• Köymen, E., (2014), “Mimari Ön Tasarım Sürecinde Eskizleri Gerçek Zamanlı 3B Modelleyen, Arttırılmış Gerçeklik Destekli Bir Yazılım Denemesi: Sketchar”
• Kipper, G., Rampolla, J. (2012). Augmented Reality: “An Emerging Technologies Guide to AR”, Syngress, Waltham.
• Nagakura, T. and Sung, W. 2014 'Ramalytique: Augmented Reality in Architectural Exhibitions', Conference on Cultural Heritage and New Technologies 19th Prooceedings, Vienna.
• Nagakura, T., Tsai, D. and Choi, J. 2015 'Capturing History Bit by Bit', eCAADe 33th Prooceedings, Vienna.
• Ozer, D.G., “İnteraktif Görselleştirme Tekniklerinin Tarihi Çevrelerde Kullanımı: Parion Tarihi Kenti Uygulaması”, Parion 10. Yıl Armağanı, ed. Cevat Başaran, Vedat Keleş, Bilgin Kültür Sanat Yayınları, Ankara, p. 141-162, 2015.
• Ozer, D.G., Nagakura, T., Vlavianos, N., “Augmented Reality of the Historic Environments: Parion Theather”, ITU AZ, 13(2): 185-193, 2016.
• Özen, Y.M.A., Mimari Sanal Gerçeklik Ortamlarında Algı Psikolojisi.
• Satay, D., (2010), “Etkileşimli Üç Boyutlu Sanal Çevrenin Oluşturulması ve Mimarlıkta Kullanımı”, YTÜ, Bilgisayar Ortamında Mimarlık Programı, Yüksek Lisans Tez Çalışması.
• Sürücü, O., (2017), “Sanal Gerçekliğin Kültürel Mirası Korumada Kullanımı Salih Bozok Villası Örneği”, Yüksek Lisans Tez Çalışması.
• Sürücü, O., BAŞAR, M.E. (2016). Kültürel Mirası Korumada Bir Farkındalık Aracı Olarak Sanal Gerçeklik. Artium, 4(1).
• Toprak S., Söğüt B., Koç A.C., Özer E., Dizdar A., Dilsiz C., (2010). Arkeoloji ve İnşaat Mühendisliği Ortak Çalışmaları, Rehber Kitap, Efil Yayınevi, Pamukkale Üniversitesi
• Töre, T., (2010), “Sanal Gerçeklik ve Mimari Koruma (Anlatım ve Sunum Bağlamında Bir Değerlendirme)”, MSGSÜ, Koruma ve Yenileme Programı, Yüksek Lisans Tez Çalışması.
• Us, F., (2008), “Mimari Mekanın Aktarımında Algılayıcı Hareketinin Önemi”, Sanatta Yeterlik Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Ünal, F.C., (2013), “Arttırılmış Gerçeklik Teknolojisinin Kullanımıyla Mimarlık Rehberi; Eindhoven Kenti Üzerinden Değerlendirilmesi”, İTÜ, Mimari Tasarımda Bilişim, Yüksek Lisans Tezi Çalışması.
• Yetiş, R., Turcan, Y. Kültürel Miras ve Mimari (Safranbolu Örneği).
• Yüzseven, Z., (2010), “Tarihi Çevre Korumasına Yönelik Bir Karar Destek Sistemi Önerisi”, MSGSÜ, Bilgisayar Ortamında Sanat ve Tasarım Programı, Yüksek Lisans Tez Çalışması.
• Whyte, J. (2002). Virtual Reality and the Built Environment. Architectural, Oxford.
• İnternet Kaynakları
• URL-1 www.slideshare.net
• URL-2 http://www.vrotto.com
• URL-3 http://www.d3dweb.com
• URL-4 http://yildirimmedya.com.tr/duyurular_59,0,6-arttirilmis-gerceklikle-antik-harabeleri.html
• URL-5 http://www.dead-mens-eyes.org/arkit-and-archaeology-hougoumont-farm-waterloo/
• URL-6 http://arkeofili.com
• URL-7 www.cbsnews.com
• URL-8 https://www.cbsnews.com/news/virtual-reality-recreates-roman-ancient-sites-domus-aurea-emperor-nero-palace/
• URL-9 https://www.indiegogo.com/projects/kotinos-experience-ancient-olympia-vr-education#/