Probleme Dayalı Öğrenim ile Akılcı İlaç Kullanımı Eğitimleri

Yıl 2015, Cilt: 14 Sayı: 42, 43 - 48, 14.10.2015

Hasan Ulusoy

Öz

Sunulan bu derlemede probleme dayalı akılcı ilaç kullanımı eğitimleri’nin dünyada ve ülkemizdeki durumu anlatılmıştır. Akılcı ilaç kullanımı kişiye göre uygun olan ilacın, uygun süre ve dozajda ve en düşük fiyat ile kullanımıdır. Dünyada ve ülkemizde pek çok akılcı olmayan ilaç kullanımı örneklerine rastlanmaktadır. Bu durum bireylerin sağlığına ve ülke ekonomisine zarar vermektedir. Bu sorunun önemli nedenlerinden birisi hekimlerin eğitimlerindeki eksikliklerdir.
Tıp öğrencilerinin farmakolojik eğitim kalitesini artırmak için, Dünya Sağlık Örgütü probleme dayalı öğrenim yöntemi ile akılcı ilaç kullanımı eğitimini önermektedir. Probleme dayalı akılcı ilaç kullanımı eğitimleri dünyada ve ülkemizde pek çok tıp fakültesinde uygulanmaktadır. Pek çok çalışma ile bu eğitimlerin yararı ortaya konmuştur. Öğrencilerden de olumlu geri bildirimler alınmaktadır. Bir çalışmada, eğitimi alan öğrencilerin neredeyse tamamı bu eğitim sayesinde kendi kendilerine ilaç seçimi yapabileceklerini ve hastalar ile olan iletişimlerinin daha iyi olacağını belirtmişlerdir. Probleme dayalı akılcı ilaç kullanımı eğitimlerinin tüm tıp fakültelerinin müfredatına yerleştirilmesi uygun olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Akılcı İlaç Kullanımı; Aile Hekimi; Probleme Dayalı Öğrenim; Tıp Öğrencisi

Kaynakça

• Hodgkin C, Carandang ED, Fresle DA, Hogerzeil HV. Rational use of drugs. In: Hodgkin C, Carandang ED, Fresle DA, Hogerzeil HV, eds. How to Develop and Implement a National Drug Policy. 2nd ed. Geneva: WHO; 2001; 59-68.
• Kayaalp SO. Rasyonel Tedavi Yönünden Tıbbi Farmakoloji. Ankara, Pelikan Yayıncılık, 2009; 139-40.
• Orme M, Frolich J, Vrhovac B. Towards a core curriculum in clinical pharmacology for undergraduate medical students in Europe. Eur J Clin Pharmacol 2002; 58(9):635-40.
• Vancelik S, Beyhun NE, Acemoglu H, Calıkoglu O. Impact of pharmaceutical promotion on prescribing decisions of general practitioners in Eastern Turkey. BMC Public Health 2007;7:122.
• Vançelik S, Çalıkoğlu O, Güraksın A, Beyhun E. Pratisyen hekimlerin reçete yazımını şekillendiren faktörler ve akılcı ilaç kullanım kriterlerini önemseme durumları. Hacettepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Dergisi 2006;26:65-75.
• Akıcı A, Uğurlu Ü, Gönüllü N, Oktay Ş, Kalaça S. Pratisyen hekimlerin akılcı ilaç kullanımı konusunda bilgi ve tutumlarının değerlendirilmesi. Sted 2002;11:253-7.
• Wood DF. Problem based learning. BMJ 2003;326:328-30.
• Coşkun Ö, Uzun Ö. Alternatif antibiyotikler arasında tercih nasıl yapılmalı? “Akılcı Farmakoterapi”. Türkiye Klinikleri J Int Med Sci 2005;1:50-6.
• Ulusoy HB. Akılcı İlaç Kullanımı Eğitimlerinde Kullanılan Bir İlaç Seçim Yöntemi: MAU Analizi. Tıp Eğitimini Geliştirme Derneği, Topluma Dayalı Tıp Eğitimi- Eğitim Araştırmaları Sempozyumu Bildiri Özet Kitabı 2011
• De Vries TPGM, Daniels JMA, Mulder CW, Groot OA, Wewerinke L, Barnes KI et al. Should medical students learn to develop a personal formulary? Eur J Clin Pharmacol 2008;64:641-6.
• Dikici MF, Yarış F. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi klinik beceri eğitiminde standardize ve simüle hasta programı. Türkiye Klinikleri J Med Sci 2007;27:738-43.
• Akıcı A, Gelal A, Erenmemişoğlu A, Melli M, Babaoğlu M, Oktay Ş. Akılcı İlaç Kullanımı Eğitimi Uygulama Sürecinde Türkiye’deki Tıp Fakültelerinde Farmakoloji Anabilim Dallarının Durumunun İncelenmesi. Tıp Eğitimi Dünyası 2011;29:11-20.
• De Vries TPGM, Henning RH, Hogerzeil HV, Bapna JS, Bero L, Kafle KK et al. Impact of a short course in pharmacotherapy for undergraduate medical students:an international randomised controlled study.The Lancet 1995;346:1454-7.
• Yarış E, Kadıoğlu M, Muci E ve ark. Akılcı ilaç seçimi ve kullanımı eğitimi verilen dönem VI öğrencilerine ilişkin sonuçlar. 19. Ulusal Farmakoloji Kongresi Bildiri Özet Kitabı 2007;337.
• Uluoğlu C, Güney Z, Yücel B ve ark. Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi 5.sınıf tıp öğrencilerinde akılcı ilaç kullanımı staj eğitiminin kısa dönemdeki etkileri. 19. Ulusal Farmakoloji Kongresi Bildiri Özet Kitabı 2007;338.
• Ulusoy HB, Sumak T, Eroğlu E, Gultekin H. Evaluation of the rational pharmacotherapy clerkship at Erciyes University Faculty of Medicine, Kayseri, Turkey. Basic Clin Pharmacol 2010;107 (Suppl. 1- Abstracts for the 16th World Congress of Basic and Clinical Pharmacology): 2224.
• Ulusoy HB, Sumak T, Sahin S, Gultekin H. The impact of a “Groningen Model” of pharmacotherapy training for general practitioners in Kayseri, Turkey. Basic Clin Pharmacol 2010;107 (Suppl. 1- Abstracts for the 16th World Congress of Basic and Clinical Pharmacology): 2223.
• Akici A, Gören MZ, Aypak C, Terzioğlu B, Oktay Ş. Prescription audit adjunct to rational pharmacotherapy education improves prescribing skills of medical students. Eur J Clin Pharmacol 2005;61:643-50.
• Akıcı A, Kalaça S, Uğurlu MÜ, Karaalp A, Çali Ş, Oktay Ş. Impact of a short postgraduate course in rational pharmacotherapy for general practitioners. Br J Clin Pharmacol 2003;57:310 21.
• Baykan Z, Naçar M, Ulusoy HB. Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesinde akılcı ilaç kullanımı stajının öğrenci bakış açısı ile değerlendirilmesi.Tıp Egitimi Dünyası 2011;30:9-16.
• Güney Z, Uluoglu C, Arman D, Olguntürk R, Çakır N, Dursun A, Tunaoglu FS. Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesinde Akılcı İlaç Kullanımı stajının temellerinin atılmasında uluslar arası işbirliginin ve farmakologklinisyen ortaklıgının degerlendirilmesi. Tıp Egitimi Dünyası 2007;26: 33-40.
• R, Çakır N, Dursun A, Tunaoglu FS. Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesinde Akılcı İlaç Kullanımı stajının temellerinin atılmasında uluslar arası işbirliginin ve farmakolog-klinisyen ortaklıgının degerlendirilmesi. Tıp Egitimi Dünyası 2007;26: 33-40.