DOKUMA KUMAŞLARIN ÖZNEL ALGISI İLE BAZI FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN BELİRLENMESİ

Yıl 2010, Cilt: 20 Sayı: 2, 101 - 108, 01.12.2010

Banu Hatice Gürcüm

Öz

Bu çalışmada dokuma kumaşların öznel algısı ile bazı fiziksel özellikleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Bunun için 20 denekten yüzey yapıları dimi ve bezayağı olan ve çeşitli oranlarda pamuk, polyester ve elastan lifini içeren beş adet kumaşı, yumuşaklık, tokluk, sıklık, dökümlülük, düzgünlük, kalınlık, sıcaklık, esneklik, yırtılmaya karşı direnç ve ütülenmeye karşı direnç özellikleri yönünden öznel olarak değerlendirmeleri istenmiştir. Bu kapsamda, deneklere 10 soruluk bir değerlendirme formu uygulanmıştır. Ayrıca kumaşların metrekare gramajı, doku, atkı-çözgü sıklığı, kopma mukavemeti, kopma uzaması ve eğilme dayanımı analizleri ile yapılmıştır. Elde edilen veriler SPSS 15.0 İstatistiksel Analiz Programı ile değerlendirilmiş ve kumaşların bazı fiziksel özellikleri ile deneklerin kumaşlar hakkında edindikleri öznel algılar arasında bir korelasyonun olup olmadığını belirlemek için Spearman Sıralama Korelasyon Testi uygulanmıştır. Elde edilen bulgular ve ulaşılan sonuçlar tartışılmış ve ilgili öneriler sunulmuştur

Anahtar Kelimeler

Kumaş dökümlülük algısı, Öznel Değerlendirme, Eğilme rijitliği, Dokuma kumaş, Kopma mukavemeti

DEFINING THE CORRELATION BETWEEN SUBJECTIVE ASSESSMENT AND SOME OF THE PHYSICAL PROPERTIES OF THE WOVEN FABRICS

Öz

The aim of this research is to investigate the correlation between the subjective assessment and some of the physical properties of woven fabrics. For this, 20 individuals were asked to evaluate subjectively the softness, fullness, tightness, drape, flatness, thickness, warmth, elasticity, tearing strength and resistance to ironing properties of five twill and plain fabrics having various fiber combinations of cotton, polyester and spandex. An evaluation form of 10 questions was administered to the individuals in this regard. Furthermore, some of the physical properties of the fabrics, like fiber contents, weight, weave type, fiber count, tensile properties and bending properties were analyzed by means of laboratory experiments. Data derived, was evaluated by the Statistical Analysis Programme (SPSS 15.0) and in order to define the correlation between some physical properties of the fabrics and the subjective perception of the individuals, Spearman Correlation Test was applied. The findings and results derived were discussed and related suggestions were presented

Anahtar Kelimeler

Drape perception, Subjective assessment, Bending rigidity, Woven fabric, Tearing strength

Kaynakça

• 1. Tübitak Bilim ve Teknik Dergisi, Psikoloji Köşesi, İnsanda Üç Boyutlu Algı (http://www.biltek.tubitak.gov.tr/gelisim/psikoloji/algilab.htm#ucboyutlualgi)
• 2. İnceoğlu M., 2000, Tutum-Algı İletişim, 3. Baskı, İmaj Yayıncılık, Ankara, s:50-51.
• 3. Ekici N., 2004, “Grafik Eğitiminde Öğrencilerin Görsel Algı ve Algılama Farklılıklarının Afiş Tasarımı Yoluyla Saptanması”, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara, s:17-18
• 4. Ellis B.C. ve Garnsworthy R.K, 1980, “A review of techniques for the assessment of hand”, Textile Research Journal, 4, s:231-238.
• 5. Howorth W.S. ve Oliver P.H., 1958, “The application of multiple factor analysis to the assessment of fabric handle”, Journal of the Textile Institute, 49, s: T540-T553.
• 6. Winakor G., Kim C.J., ve Wolens L., 1980, “Fabric hand: tactile sensory assessment”, Textile Research Journal 10, s:601-610.
• 7. Chen Y., Collier B., Hu P. ve Quebedeaux D., 2000, “The effect of softeners on the s.d. of fabrics by means of the kawabata system and by fuzzy evaluation”, Textile Research Journal, Vol. 70, No:5, s:443-448
• 8. Grinevičiūtė D. ve Gutauskas M., 2004, “The comparison of metods for the evaluation of woven fabric hand”, Materials Science, Sayı 10,s:312-325.
• 9. Frydrych I. ve Matusiak M., 2003, “Changes in fabric handle resulting from different fabric finishing”, Fibres & Textiles in Eastern Europe, April/June 2003, Vol:11, No:2 (41).
• 10. Çoban K. ve Cireli A., 1992, “Giysilik kumaşların tutum özelliklerinin objektif yöntemlerle belirlenmesi üzerine bir çalışma”, Tekstil ve Konfeksiyon, 2(4),s:294-301.
• 11. Harmancıoğlu M., 1973, Lif Teknolojisi-Dokuma Maddelerinin Genel Özellikleri, Ege Üniversitesi Matbaası, Cilt 1, İzmir, s:70-198.
• 12. TS 251 Dokunmuş Kumaşlar- Birim Uzunluk ve Birim Alan Kütlesi Tayini, 2002, Ankara
• 13. Okur A.,1995, “Pamuklu dokuma kumaşların eğilme dirençleri ve dökümlülük özellikleri üzerine bir araştırma”, Tekstil ve Mühendis, 9/47-48, s:21-36.
• 14. Ukponmwan J. O, 1987, “Appraisal of woven fabric performance”, Textile Research Journal, vol.57, No:8, s:445-462.
• 15. Göktepe Ö. ve Kaplan S., 2002, “İplik yapısı ve kumaş konstrüksiyonunun dokunmuş kumaşın mukavemet özellikleri üzerindeki etkileri”, Tekstil Maraton Dergisi, s:37-47, Kasım-Aralık.
• 16. Balcı H. ve Babaarslan O., 2005, “Test hızının kumaş kopma mukavemeti ve uzaması sonuçları üzerindeki etkisi”, Tekstil ve Teknik, (Haziran-June’05), s:238-242.
• 17. TS 6349 Dokunmuş Kumaşlar-İmal Tarzı-Analiz Metotları-Doku Planı, Tahar, Taraktan Geçirme ve Gücü Hareket Sırası Gösterme Metotları, 1989, Ankara.
• 18. TS 1049-Dokunmuş Tekstil Mamullerinin Eğilme Dayanımı Tayini, 1974, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara.
• 19. Koç E. ve Zervent B., 2005, “Havlu kumaşlarda performans özelliklerini etkileyen parametrelerin incelenmesi”, Tekstil ve Teknik, Ocak 2005, s: 260-269.
• 20. Hu L.J., Lo W.M. ve Lo M.T., 2000, “Bending hysterizisiz of plain woven fabrics in various directions”, Textile Research Journal, 70(3), s:237-242.
• 21. TS 250-En-1049-2 Tekstil Dokunmuş Kumaşlar-Yapı Analiz Metotları, Kısım 2–Birim Uzunluktaki İplik Sayısının Tayini, 2002, Ankara.
• 22. TS En ISO 13934-2, Tekstil Kumaşların Gerilme Özellikleri-Bölüm1: En Büyük Kuvvet Altında Boyca Uzama Tayini -Grab Metodu, Türk Standardı, Şubat 2002, Ankara.
• 23. Yazıcıoğlu Y ve Erdoğan S., 2004, SPSS Uygulamalı bilimsel Araştırma Yöntemleri, Detay Yayıncılık, p.224.
• 24. Akgül A., 1997, Tıbbi Araştırmalarda istatistiksel Analiz Teknikleri “SPSS Uygulamaları”, Yüksek Öğretim Kurulu matbaası, p.512.
• 25. Demir A. ve Günay M., 1999, Tekstil Teknolojisi, Forbes Pub.Ltd, London, s.20-77.
• 26. Gürcüm Banu H., 2007, TC Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Yüzer Birliklerinde Giyilen Eğitim Elbisesinde Kullanılan Kumaşların Termofizyolojik Konforu Sağlayacak Şekilde Optimizasyonu, TC Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Giyim Endüstrisi ve Giyim Sanatları Eğitimi ABD Doktora Tezi, Ankara, s:55-56.
• 27. Çoban S., 2002, Elastan İçeren Kumaşların Terbiye İşlemleri, Tekstil ve Konfeksiyon, s:2, s.91, İzmir.
• 28. Morton W.E. ve Hearle J.W.S., 1986, “Physical Properties Of Textile Fibres”, The Textile Institute, Manchester, s:399-451.
• 29. Finlayson D., 1946, “Yarns For Special Purposes-Effect of Filament Size”, Journal of The Textile Institute Proceedings, 1944- 7019,Vol:37, Issue:7, s:P168-P180.