Biyokimya ve mikrobiyoloji laboratuvar personelinin tıbbi atık yönetimi konusundaki farkındalığı

Yıl 2017, Cilt: 74 Sayı: 2, 129 - 138, 01.06.2017

Merve Ergin Serpil Erdoğan Özcan Erel

Öz

Amaç: Hatalı tıbbi atık yönetimi çevre ve sağlık için risk oluşturmaktadır. Bununla birlikte tıbbi atıkların diğer atıklardan ayrı toplanması ve geri kazanılabilir atıkların ekonomik kayıp yaşamaması bakımından önemlidir. Bu çalışmanın amacı laboratuvar personelinin tıbbi atık yönetimindeki bilgi ve tutumlarını değerlendirmektir. büyük kısmı atıkların uzaklaştırılmasında kullanılan renk kodlarını doğru uyguluyordu tıbbi atık için kırmızı torba %99, geri dönüştürebilir atık için mavi torba %96,1, evsel atık için siyah torba %96,1 . En az bilinen parametre ise tıbbi atık torbalarının önerilen dolum oranıydı %76,5 . Çalışmaya katılanların %95’i uluslararası biyotehlike ambleminin farkındaydı. Çalışmaya katılan kadınların %44,6’sı erkeklerin %25’i tıbbi atık yönetimi konusunda eğitim alma isteklerini ifade etti.Sonuç: Ankara Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi laboratuvar personeli arasında tıbbi atık yönetimi farkındalığının yeterli olduğu sonucuna varıldı. Bu kapsamda, Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği doğrultusunda gerekli tedbirlerin alınması ve verilen eğitimlerin sürdürülmesi önerilmektedir

Anahtar Kelimeler

Tıbbi atık, laboratuvar personeli, anket, farkındalık

Awareness of laboratory staff of biochemistry and microbiology laboratories in medical waste management

Öz

Objective: Incorrect management of medical waste brings risk for health and environment. On the other hand the collection of medical wastes separate from other wastes and to make use of recyclable wastes are important in preventing economic loss in health institutions. The aim of the study is to evaluate knowledge and attitude of health care workers in medical waste management.Methods: A cross-sectional study was conducted using a questionnaire in laboratory staff in Atatürk Training and Research Hospital. A total of 102 participant laboratory specialists, nurses, laboratory technicians, emergency medical technicians, secretaries and cleaners were included in the study. Data were collected using a face to face questionnaire. Amongst the total respondents 27.5% were males and 72.5% were females; 44.1% were under thirty years of age and 55.9% were over thirty years of age.The questionnaire was used to assess their knowledge and awareness of medical waste.Results: The results show that almost all of the participants were aware of the different categories of the waste infectious, sharps and packing waste generated in their department. According to the büyük kısmı atıkların uzaklaştırılmasında kullanılan renk kodlarını doğru uyguluyordu tıbbi atık için kırmızı torba %99, geri dönüştürebilir atık için mavi torba %96,1, evsel atık için siyah torba %96,1 . En az bilinen parametre ise tıbbi atık torbalarının önerilen dolum oranıydı %76,5 . Çalışmaya katılanların %95’i uluslararası biyotehlike ambleminin farkındaydı. Çalışmaya katılan kadınların %44,6’sı erkeklerin %25’i tıbbi atık yönetimi konusunda eğitim alma isteklerini ifade etti.Sonuç: Ankara Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi laboratuvar personeli arasında tıbbi atık yönetimi farkındalığının yeterli olduğu sonucuna varıldı. Bu kapsamda, Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği doğrultusunda gerekli tedbirlerin alınması ve verilen eğitimlerin sürdürülmesi önerilmektedir

Anahtar Kelimeler

Medical waste, laboratory staff, questionnaire, awareness

Kaynakça

• Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği. http://www. resmigazete.gov.tr/eskiler/2005/07/20050722-16.htm (Erişim tarihi 14.03.2016).
• WHO. Safe Management of Wastes from Healt-care Activities. In: Prüss A, Giroult E, Rushbrook P, eds. Geneva: World Health Organization, 1999. p.1-230.
• UNEP (United Nations Environment Programme), Compendium of Technologies for Treatment/ Destruction of Healthcare Waste, United Nations Environment Programme Division of Technology, Industry and Economics International Environmental Technology Centre Osaka, Japan: 2012. p.1-236.
• Emenike AI. Effectiveness of Healthcare Waste Management Interventions in Developing Countries, Master of Public Health The University of Texas School of Public Health, 2010.
• 2012 Sağlık Bakanlığı verileri, Ankara: T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Kamu Hastaneler Kurumu, 2012.
• Birpınar ME, Bilgili MS, Erdoğan T. Medical waste Management in Turkey: A Case Study of İstanbul. Waste Manag, 2009; 29 (1): 445-8.
• Uysal F, Tinmaz E. Medical waste Management in Trachea Region of Turkey. Waste Manag Res, 2004; 22 (5): 403-7.
• Kılıç M. Optimization of The Health-care waste Handling and Final Disposal of The İnfectious Wastes of The Hospital-Medical Centers İn The Anatolıan Side of İstanbul. Fen Bilimleri Yüksek Lisans Tezi, Boğaziçi Üniversitesi, 2004.
• Zeren BA. Health- Care Waste Management of the hospitals in the Europen of İstanbul. Çevre Mühendisliği Yüksek Lisans Tezi, Boğaziçi Üniversitesi, 2004.
• Nessa K, Quaiyum MA, Khuda B. Waste Manegement in Healthcare Facilities: A Review In: M. Shamsul Islam Khan, ed. Bangladesh: ICDDR, B Centre for Health and Population Research Publisher, 2001.
• Patil AD, Shektar AV. Health-care waste management in İndia. J Environ Manage, 2001; 63 (2): 211-20.
• Ananth AP, Prashanthini V, Visvanathan C. Healthcare Waste Management in Asia. Waste Manage, 2010; 30 (1): 154–61.
• Akbolat M, Işık O, Dede C, Çimen M. Sağlık Çalışanlarının Tıbbi Atık Bilgi Düzeylerinin Değerlendirilmesi. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2011; 2 (3): 131-40.
• Taşçıoğlu İ. Lüleburgaz Devlet Hastanesi ve Lüleburgaz 82. Yıl Devlet Hastanelerinde İş ve Çalışma Ortamından Kaynaklanan Riskler Ve Bu Riskleri Hemşirelerin Algılama Düzeylerinin Saptanması. Trakya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Halk Sağlığı Anabilim Dalı Yüksek Lisans Programı, 2007.
• Terzi Ö, Aker S, Terzi Ö, Sünter AT, Pekşen Y. Hastane Temizlik Elemanları ve Mesleki Enfeksiyon Riski: Bilgi ve Davranışlar Üzerine Bir Çalışma. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2009; 16 (1): 7-12.
• Aclan O, Bahri T, Eker HH, Altındis S, Kocaakman M, Karabay O. Medical waste management training for healthcare managers - a necessity? J Environ Health Sci Eng, 2013; 11 (1): 20.