İzmir Büyükşehir Belediyesi Mezarlıklar Müdürlüğü ve İzmir Sağlık Müdürlüğü’nün 2010 yılı ölüm kayıtlarının değerlendirilmesi: Bildirimlerin tutarlılığı ve tamlığı

Yıl 2015, Cilt: 13 Sayı: 1, 1 - 16, 12.12.2015

Raziye Özdemir , Zeliha Öcek

https://doi.org/10.20518/thsd.59203

Cited By: 2

Öz

Amaç: Çalışmada, İzmir Büyükşehir Belediyesi Mezarlıklar Müdürlüğü ve İzmir Sağlık Müdürlüğü’nün 2010 yılı ölüm kayıtlarının tutarlılığının belirlenmesi ve yakalama yeniden yakalama yöntemi ile İzmir’de 2010 yılında gerçekleşen ölümlerin niceliksel boyutunun tahmin edilmesi amaçlanmıştır.

Yöntem: Tanımlayıcı tipte planlanan bu çalışmada Mezarlıklar Müdürlüğü ve Sağlık Müdürlüğü’nün 2010 yılı tüm ölüm kayıtları incelenmiştir. Kayıtlar birebir eşleştirilmiş ve Mezarlıklar Müdürlüğü’nde kayıtlı olan, ancak Sağlık Müdürlüğü’nde kayıtlı olmayan ölümler Sağlık Müdürlüğü veri tabanına eklenmiştir. İki kuruluşun kayıtlarına dayanarak uygulanan iki kaynaklı yakalama yeniden yakalama yöntemi ile yaş gruplarına ve cinsiyete göre ölüm sayıları ve Sağlık Müdürlüğü kayıtlarının tamlık düzeyi hesaplanmıştır. Sağlık Müdürlüğü’nün gözlenen ve hesaplamalar sonucu elde edilen ölüm sayıları ve özet mortalite ölçütleri, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) veri tabanı ile karşılaştırılmıştır.

Bulgular: Mezarlıklar Müdürlüğü’nde kayıtlı olan ölümlerin %8.9’unun Sağlık Müdürlüğü’nde kaydı yoktur. Eksik bildirimler, ölü doğumlar (%98.6) ve bebek ölümleri (%46.9) başta olmak üzere genç yaş gruplarında yoğunlaşmaktadır. İki kuruluşta ortak olan kayıtlarda ölen kişilerin yerleşim yeri adresleri önemli ölçüde tutarsızdır. Yakalama-yeniden yakalama yöntemi uygulanarak yapılan değerlendirmelerde Sağlık Müdürlüğü kayıtlarının tamlık düzeyi erkeklerde %88.6, kadınlarda %89.3 bulunmuştur. Hesaplanan Bebek Ölüm Hızı (BÖH) ve Beş Yaş Altı Ölüm Hızı (5YAÖH), Sağlık Müdürlüğü’nün kayıtlarına ve TÜİK verilerine dayalı hızlardan yüksektir.

Sonuç: Bu çalışma, ölüm kayıtlarının güvenilirlik açısından yetersizliğini ortaya koymaktadır. Bildirimlerin tam ve zamanında yapılması ve kurumlar arası eşgüdümün sağlanması için sistemde öngörülen kontrol mekanizmalarının daha etkin işletilmesine gereksinim vardır.

Anahtar Kelimeler

Ölüm istatistikleri, defin kayıtları, tamlık

Evaluation of death records year of Izmir Metropolitan Municipality Directorate of Cemeteries and Izmir Provincial Health Directorate in 2010: Consistency and completeness of notifications

Öz

Objective: The aim of the study was to determine the consistency of death records of Izmir Metropolitan Municipality Directorate of Cemeteries and Izmir Provincial Health Directorate in 2010 and to provide a quantitative estimate of deaths that occurred in Izmir in 2010 through capture-recapture method.

Methods: In this descriptive study, we examined whole death records of Izmir Provincial Health Directorate and Izmir Metropolitan Municipality Directorate of Cemeteries in 2010. The records of both institutions were matched exactly to evaluate the consistency of reporting. Missing records which were registered by only Directorate of Cemeteries, but not registered by Provincial Health Directorate were added the database of Provincial Health Directorate. The two source capture-recapture method implemented based on the records of two institutions. The number of deaths by age group and gender and level of completeness of Provincial Health Directorate records were calculated through this method. The observed and calculated numbers of death and summary mortality of measures of Provincial Health Directorate were compared with database of Turkish Statistical Institute (TURKSTAT).

Results: 8.9% of deaths which registered at the Directorate of Cemeteries were missing at Provincial Health Directorate. Missing notifications showed concentration in the younger age groups, mainly stillbirths (98.6%) and infant deaths (46.9%). Decedents’ residence addresses of records which matched both instuitions were inconsistent. The level of completeness of Provincial Health Directorate records were 88.6% for male and 89.3% for female according to calculations using capturerecapture method. Calculated infant mortality rate and under five mortality rate were higher than the rates of observed records of Provincial Health Directorate and the TURKSAT data.

Conclusions: This study indicates that the death records are insufficient in terms of reliability. Control mechanisms which provided in the system are required to be operated more efficiently to ensure coordination among the institutions and to execute complete and timely notifications.

Anahtar Kelimeler

Death statistics, burial records, consistency, completeness