Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

İstanbul ili Silivri ilçesi lise öğrencilerinde depresyon sıklığı ve ilişkili risk faktörleri

Yıl 2022, Cilt: 20 Sayı: 1, 90 - 103, 01.04.2022
https://doi.org/10.20518/tjph.912781

Öz

Amaç: Bu çalışmada, İstanbul’un Silivri ilçesi lise öğrencilerinde olası depresyon sıklığı ve ilişkili faktörlerin tespit edilmesi ve halk sağlığı açısından öneminin vurgulanması amaçlanmıştır. Yöntem: Kesitsel tipte bir araştırma olup 680 lise öğrencisiyle yapıldı. Çalışma verisi Kasım 2017 ile Ocak 2018 arasında gözlem altında anket yöntemiyle toplandı. Sözlü onamları alınan öğrencilere 34 soruluk “Sosyodemografik Veri Formu” ve “Beck Depresyon Ölçeği” (BDÖ) uygulandı. Bulgular: Araştırma grubunda olası depresyon sıklığı (BDÖ≥17) %33.2 (%95 GA= 29.7-36.8) iken, BDÖ puan ortalaması 13.3’tü. Olası depresyon riski açısından kadınlar, erkeklerden 3.0 kat daha riskliydi (p<0.001). Dokuzuncu ve on birinci sınıf öğrencilerinde (p=0.004), anne-babası ayrı yaşayanlarda (p=0.036), geniş ve dağılmış aileye sahip olanlarda (p=0.006) olası depresyon daha fazlaydı. Benzer şekilde haftada 0-1 gün fiziksel aktivite yapanlarda, düzenli hobisi olmayanlarda, uyku düzensizliği olanlarda, önerilmeyen uyku süresini uyuyanlarda, öğün atlayanlarda, okul günleri evde kahvaltı yapmayanlarda, kronik hastalığı olanlarda, düzenli ilaç kullananlarda, depresyon öyküsü olanlarda, ailede kronik hastalık ve ruhsal hastalık olanlarda olası depresyon daha fazlaydı (p<0.05). Sonuç: Olası depresyonu öngörmede, cinsiyet, sınıf, aile tipi, fiziksel etkinlik, uyku süresi, öğün atlama, ailede kronik hastalık varlığı önemli faktörlerdir. Lise öğrencilerinde depresyon sıklığı ve ilişkili faktörlerin değerlendirilmesi, ergen sağlığının geliştirilmesi ve koruyucu ruh sağlığı açısından önem taşımaktadır. Ergenlerde psikiyatrik bozukluklar olmaması için tedbirler alınmalı, okullarda bu tür hastalıklar taranmalı, gerekli durumlarda öğrenciler psikoloğa/psikiyatriste yönlendirilmelidir.

Destekleyen Kurum

Yok

Proje Numarası

Yok

Teşekkür

Yok

Kaynakça

  • Öztürk MO, Uluşahin A. Ruh sağlığı ve bozuklukları: Nobel Tıp Kitabevleri; 2011.
  • World Health Organization. Depression and other common mental disorders: global health estimates. Geneva, Switzerland: printed by the WHO Document Production Services, 2017.
  • Angst J. Epidemiology of depression. Psychopharmacology. 1992;106(1):S71-S4.
  • Kessler RC, McGonagle KA, Zhao S, Nelson CB, Hughes M, Eshleman S, et al. Lifetime and 12-month prevalence of DSM-III-R psychiatric disorders in the United States: results from the National Comorbidity Survey. Archives of general psychiatry. 1994;51(1):8-19.
  • Singh K, Bassi M, Junnarkar M, Negri L. Mental health and psychosocial functioning in adolescence: An investigation among Indian students from Delhi. Journal of adolescence. 2015;39:59-69.
  • Lewinsohn PM, Roberts RE, Seeley JR, Rohde P, Gotlib IH, Hops H. Adolescent psychopathology: II. Psychosocial risk factors for depression. Journal of abnormal psychology. 1994;103(2):302-15.
  • Melnyk BM, Brown HE, Jones DC, Kreipe R, Novak J. Improving the mental/psychosocial health of US children and adolescents. Journal of Pediatric Health Care. 2003;17(6):S1-S24.
  • Saluja G, Iachan R, Scheidt PC, Overpeck MD, Sun W, Giedd JN. Prevalence of and risk factors for depressive symptoms among young adolescents. Archives of pediatrics & adolescent medicine. 2004;158(8):760-5.
  • Taşğın E, Çetin F. Ergenlerde major depresyon: Risk etkenleri, koruyucu etkenler ve dayanıklılık. Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı Dergisi. 2006;13(2):87-94.
  • Field A. Discovering statistics using IBM SPSS statistics: Sage; 2013.
  • Ünsal A, Ayrancı U. Prevalence of students with symptoms of depression among high school students in a district of western Turkey: an epidemiological study. Journal of School Health. 2008;78(5):287-93.
  • Üner S, Özcebe H. Assessment of Depression and Risk Factors using Beck Depression Inventory in High School Students. Erciyes Medical Journal/Erciyes Tip Dergisi. 2008;30(4):250-8.
  • Öner K. Lise öğrencisi ergenlerde depresyon, internet bağımlılığı ve ilişkili faktörler.Yüksek Lisans Tezi: Adnan Menderes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2015.
  • Ören N, Gençdoğan B. Lise öğrencilerinin depresyon düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi. 2007;15(1):85-92.
  • Emiroğlu M, Murat M, Bindak R. Lise son sınıf öğrencilerinin depresyon düzeylerini yordayan sosyo-demografik değişkenlerin belirlenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. 2011;10(38):262-74.
  • Abdel-Fattah MM, Asal A-RA. Prevalence, symptomatology, and risk factors for depression among high school students in Saudi Arabia. Europe’s Journal of Psychology. 2006;2(3).
  • Modabber-Nia M-J, Shodjai-Tehrani H, Moosavi S-R, Jahanbakhsh-Asli N, Fallahi M. The prevalence of depression among high school and preuniversity adolescents: Rasht, northern Iran. Arch Iran Med. 2007;10(2):141-6.
  • Ekundayo OJ, Dodson-Stallworth J, Roofe M, Aban IB, Kempf MC, Ehiri JE, et al. Prevalence and correlates of depressive symptoms among high school students in Hanover, Jamaica. The Scientific World Journal. 2007;7:567-76.
  • Salle E, Rocha NS, Rocha TS, Nunes C, Chaves ML. Depression rating scales as screening tools for depression in high school students. Archives of Clinical Psychiatry (São Paulo). 2012;39(1):24-7.
  • Brooks TL, Harris SK, Thrall JS, Woods ER. Association of adolescent risk behaviors with mental health symptoms in high school students. Journal of Adolescent Health. 2002;31(3):240-6.
  • Paxton RJ, Valois RF, Watkins KW, Huebner ES, Drane JW. Sociodemographic differences in depressed mood: Results from a nationally representative sample of high school adolescents. Journal of School Health. 2007;77(4):180-6.
  • Tang X, Wong D. Prevalence of depressive symptoms among adolescents in secondary school in mainland China: A systematic review and meta-analysis. Journal of affective disorders. 2019;245:498-507.
  • Ceylan A, Özen Ş, Palancı Y, Saka G, Aydın Y, Kıvrak Y, et al. Lise son sınıf öğrencilerinde anksiyete-depresyon düzeyleri ve zararlı alışkanlıklar: Mardin çalışması. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2003;4(1):144-50.
  • Tekgül BN, Geroğlu B, Alanyalı FM, Mergen H. Ergen danışma merkezine başvuranların Beck Depresyon Ölçeği ve CES Depresyon Ölçeği ile değerlendirilmesi. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi. 2016;20(4):152-60.
  • Özfırat Ö, Pehlivan E, Özdemir FÇ. Malatya il merkezindeki lise son sınıf öğrencilerinde depresyon prevalansı ve ilişkili faktörler. Turgut Özal Tıp Merkezi Dergisi. 2009;16(4):247-55.
  • Ertem Ü, Yazıcı S. Ergenlik Döneminde Psiko-Sosyal Sorunlar ve Depresyon. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi. 2006;9(9):7-12.
  • Hong X, Li J, Xu F, Tse LA, Liang Y, Wang Z, et al. Physical activity inversely associated with the presence of depression among urban adolescents in regional China. BMC public health. 2009;9(1):148.
  • Deveci SE, Ulutaşdemir N, Yasemin A. Bir sağlık yüksekokulunda öğrencilerde depresyon belirtilerinin görülme sıklığı ve etkileyen faktörler. Fırat Tıp Dergisi. 2013;18(2):98-102.
  • Fatiregun A, Kumapayi T. Prevalence and correlates of depressive symptoms among in-school adolescents in a rural district in southwest Nigeria. Journal of adolescence. 2014;37(2):197-203.
  • Hyakutake A, Kamijo T, Misawa Y, Washizuka S, Inaba Y, Tsukahara T, et al. Cross-sectional observation of the relationship of depressive symptoms with lifestyles and parents’ status among Japanese junior high school students. Environmental health and preventive medicine. 2016;21(4):265-73.
  • McMahon EM, Corcoran P, O’Regan G, Keeley H, Cannon M, Carli V, et al. Physical activity in European adolescents and associations with anxiety, depression and well-being. European child & adolescent psychiatry. 2017;26(1):111-22.
  • Loprinzi PD, Herod SM, Cardinal BJ, Noakes TD. Physical activity and the brain: a review of this dynamic, bi-directional relationship. Brain Research. 2013;1539:95-104.
  • Guo L, Deng J, He Y, Deng X, Huang J, Huang G, et al. Prevalence and correlates of sleep disturbance and depressive symptoms among Chinese adolescents: a cross-sectional survey study. BMJ open. 2014;4(7):e005517.
  • Chang PP, Ford DE, Mead LA, Cooper-Patrick L, Klag MJ. Insomnia in young men and subsequent depression: The Johns Hopkins precursors study. American journal of epidemiology. 1997;146(2):105-14.
  • Gangwisch JE, Babiss LA, Malaspina D, Turner BJ, Zammit GK, Posner K. Earlier parental set bedtimes as a protective factor against depression and suicidal ideation. Sleep. 2010;33(1):97-106.
  • Akbaş Güneş N, İren Akbıyık D, Aypak C, Görpelioğlu S. Lise öğrencilerinde sosyal medya bağımlılığı ve uyku kalitesi. Türk Aile Hek Derg. 2018;22(4):185-192
  • Ogawa S, Kitagawa Y, Fukushima M, Yonehara H, Nishida A, Togo F, et al. Interactive effect of sleep duration and physical activity on anxiety/depression in adolescents. Psychiatry research. 2019;273:456-60.
  • Kang YW, Park J-H. Does Skipping Breakfast and Being Overweight Influence Academic Achievement Among Korean Adolescents? Osong public health and research perspectives. 2016;7(4):220-7.
  • Pinquart M, Shen Y. Depressive symptoms in children and adolescents with chronic physical illness: an updated meta-analysis. Journal of pediatric psychology. 2010;36(4):375-84.
  • Munhoz TN, Santos IS, Matijasevich A. Depression among Brazilian adolescents: A cross-sectional population-based study. Journal of Affective Disorders. 2015;175:281-6.

Depression prevalance and related risk factors among high school students in Silivri district of Istanbul

Yıl 2022, Cilt: 20 Sayı: 1, 90 - 103, 01.04.2022
https://doi.org/10.20518/tjph.912781

Öz

Objective: The aim of this study is to determine the prevalence and related risk factors of possible depression for high school students in Silivri, and to emphasize the importance in terms of public health. Methods: This cross-sectional study conducted with 680 high school students. Data was collected by performing a questionnaire between November 2017-January 2018. “Beck Depression Inventory” and “Sociodemographic Data Form” consist of 34 questions were applied to students. Results: Possible depression ratio was 33.2%, (95% CI= 29,7-36,8) mean BDI score was 13.3. Women were 3.0 times more likely to be at risk of possible depression than men. Possible depression was more common in the nine and eleventh grade students, those whose parents living separately , those with extended and dispersed families . Similarly, possible depression was more common in those who had physical activity 0-1 days a week, without regular hobby, with sleep disorder, did not sleep as long as recommended hours, skip meal, did not have breakfast at home in school days, with chronic disease, with regular medication, with history of depression, with chronic/mental illness in family history. Conclusion: Gender, class, family type, physical activity, sleep duration, skipping meals, presence of chronic disease in family were important factors to predict possible depression. Assessment of depression prevalence and associated factors is important for improving adolescent health and protective mental health. Precautions should be taken to prevent psychiatric disorders in adolescents, such diseases should be screened in schools, and students should be directed to psychologist/psychiatrist when necessary.

Proje Numarası

Yok

Kaynakça

  • Öztürk MO, Uluşahin A. Ruh sağlığı ve bozuklukları: Nobel Tıp Kitabevleri; 2011.
  • World Health Organization. Depression and other common mental disorders: global health estimates. Geneva, Switzerland: printed by the WHO Document Production Services, 2017.
  • Angst J. Epidemiology of depression. Psychopharmacology. 1992;106(1):S71-S4.
  • Kessler RC, McGonagle KA, Zhao S, Nelson CB, Hughes M, Eshleman S, et al. Lifetime and 12-month prevalence of DSM-III-R psychiatric disorders in the United States: results from the National Comorbidity Survey. Archives of general psychiatry. 1994;51(1):8-19.
  • Singh K, Bassi M, Junnarkar M, Negri L. Mental health and psychosocial functioning in adolescence: An investigation among Indian students from Delhi. Journal of adolescence. 2015;39:59-69.
  • Lewinsohn PM, Roberts RE, Seeley JR, Rohde P, Gotlib IH, Hops H. Adolescent psychopathology: II. Psychosocial risk factors for depression. Journal of abnormal psychology. 1994;103(2):302-15.
  • Melnyk BM, Brown HE, Jones DC, Kreipe R, Novak J. Improving the mental/psychosocial health of US children and adolescents. Journal of Pediatric Health Care. 2003;17(6):S1-S24.
  • Saluja G, Iachan R, Scheidt PC, Overpeck MD, Sun W, Giedd JN. Prevalence of and risk factors for depressive symptoms among young adolescents. Archives of pediatrics & adolescent medicine. 2004;158(8):760-5.
  • Taşğın E, Çetin F. Ergenlerde major depresyon: Risk etkenleri, koruyucu etkenler ve dayanıklılık. Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı Dergisi. 2006;13(2):87-94.
  • Field A. Discovering statistics using IBM SPSS statistics: Sage; 2013.
  • Ünsal A, Ayrancı U. Prevalence of students with symptoms of depression among high school students in a district of western Turkey: an epidemiological study. Journal of School Health. 2008;78(5):287-93.
  • Üner S, Özcebe H. Assessment of Depression and Risk Factors using Beck Depression Inventory in High School Students. Erciyes Medical Journal/Erciyes Tip Dergisi. 2008;30(4):250-8.
  • Öner K. Lise öğrencisi ergenlerde depresyon, internet bağımlılığı ve ilişkili faktörler.Yüksek Lisans Tezi: Adnan Menderes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2015.
  • Ören N, Gençdoğan B. Lise öğrencilerinin depresyon düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi. 2007;15(1):85-92.
  • Emiroğlu M, Murat M, Bindak R. Lise son sınıf öğrencilerinin depresyon düzeylerini yordayan sosyo-demografik değişkenlerin belirlenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. 2011;10(38):262-74.
  • Abdel-Fattah MM, Asal A-RA. Prevalence, symptomatology, and risk factors for depression among high school students in Saudi Arabia. Europe’s Journal of Psychology. 2006;2(3).
  • Modabber-Nia M-J, Shodjai-Tehrani H, Moosavi S-R, Jahanbakhsh-Asli N, Fallahi M. The prevalence of depression among high school and preuniversity adolescents: Rasht, northern Iran. Arch Iran Med. 2007;10(2):141-6.
  • Ekundayo OJ, Dodson-Stallworth J, Roofe M, Aban IB, Kempf MC, Ehiri JE, et al. Prevalence and correlates of depressive symptoms among high school students in Hanover, Jamaica. The Scientific World Journal. 2007;7:567-76.
  • Salle E, Rocha NS, Rocha TS, Nunes C, Chaves ML. Depression rating scales as screening tools for depression in high school students. Archives of Clinical Psychiatry (São Paulo). 2012;39(1):24-7.
  • Brooks TL, Harris SK, Thrall JS, Woods ER. Association of adolescent risk behaviors with mental health symptoms in high school students. Journal of Adolescent Health. 2002;31(3):240-6.
  • Paxton RJ, Valois RF, Watkins KW, Huebner ES, Drane JW. Sociodemographic differences in depressed mood: Results from a nationally representative sample of high school adolescents. Journal of School Health. 2007;77(4):180-6.
  • Tang X, Wong D. Prevalence of depressive symptoms among adolescents in secondary school in mainland China: A systematic review and meta-analysis. Journal of affective disorders. 2019;245:498-507.
  • Ceylan A, Özen Ş, Palancı Y, Saka G, Aydın Y, Kıvrak Y, et al. Lise son sınıf öğrencilerinde anksiyete-depresyon düzeyleri ve zararlı alışkanlıklar: Mardin çalışması. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2003;4(1):144-50.
  • Tekgül BN, Geroğlu B, Alanyalı FM, Mergen H. Ergen danışma merkezine başvuranların Beck Depresyon Ölçeği ve CES Depresyon Ölçeği ile değerlendirilmesi. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi. 2016;20(4):152-60.
  • Özfırat Ö, Pehlivan E, Özdemir FÇ. Malatya il merkezindeki lise son sınıf öğrencilerinde depresyon prevalansı ve ilişkili faktörler. Turgut Özal Tıp Merkezi Dergisi. 2009;16(4):247-55.
  • Ertem Ü, Yazıcı S. Ergenlik Döneminde Psiko-Sosyal Sorunlar ve Depresyon. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi. 2006;9(9):7-12.
  • Hong X, Li J, Xu F, Tse LA, Liang Y, Wang Z, et al. Physical activity inversely associated with the presence of depression among urban adolescents in regional China. BMC public health. 2009;9(1):148.
  • Deveci SE, Ulutaşdemir N, Yasemin A. Bir sağlık yüksekokulunda öğrencilerde depresyon belirtilerinin görülme sıklığı ve etkileyen faktörler. Fırat Tıp Dergisi. 2013;18(2):98-102.
  • Fatiregun A, Kumapayi T. Prevalence and correlates of depressive symptoms among in-school adolescents in a rural district in southwest Nigeria. Journal of adolescence. 2014;37(2):197-203.
  • Hyakutake A, Kamijo T, Misawa Y, Washizuka S, Inaba Y, Tsukahara T, et al. Cross-sectional observation of the relationship of depressive symptoms with lifestyles and parents’ status among Japanese junior high school students. Environmental health and preventive medicine. 2016;21(4):265-73.
  • McMahon EM, Corcoran P, O’Regan G, Keeley H, Cannon M, Carli V, et al. Physical activity in European adolescents and associations with anxiety, depression and well-being. European child & adolescent psychiatry. 2017;26(1):111-22.
  • Loprinzi PD, Herod SM, Cardinal BJ, Noakes TD. Physical activity and the brain: a review of this dynamic, bi-directional relationship. Brain Research. 2013;1539:95-104.
  • Guo L, Deng J, He Y, Deng X, Huang J, Huang G, et al. Prevalence and correlates of sleep disturbance and depressive symptoms among Chinese adolescents: a cross-sectional survey study. BMJ open. 2014;4(7):e005517.
  • Chang PP, Ford DE, Mead LA, Cooper-Patrick L, Klag MJ. Insomnia in young men and subsequent depression: The Johns Hopkins precursors study. American journal of epidemiology. 1997;146(2):105-14.
  • Gangwisch JE, Babiss LA, Malaspina D, Turner BJ, Zammit GK, Posner K. Earlier parental set bedtimes as a protective factor against depression and suicidal ideation. Sleep. 2010;33(1):97-106.
  • Akbaş Güneş N, İren Akbıyık D, Aypak C, Görpelioğlu S. Lise öğrencilerinde sosyal medya bağımlılığı ve uyku kalitesi. Türk Aile Hek Derg. 2018;22(4):185-192
  • Ogawa S, Kitagawa Y, Fukushima M, Yonehara H, Nishida A, Togo F, et al. Interactive effect of sleep duration and physical activity on anxiety/depression in adolescents. Psychiatry research. 2019;273:456-60.
  • Kang YW, Park J-H. Does Skipping Breakfast and Being Overweight Influence Academic Achievement Among Korean Adolescents? Osong public health and research perspectives. 2016;7(4):220-7.
  • Pinquart M, Shen Y. Depressive symptoms in children and adolescents with chronic physical illness: an updated meta-analysis. Journal of pediatric psychology. 2010;36(4):375-84.
  • Munhoz TN, Santos IS, Matijasevich A. Depression among Brazilian adolescents: A cross-sectional population-based study. Journal of Affective Disorders. 2015;175:281-6.
Toplam 40 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Sağlık Kurumları Yönetimi
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Gülver Gülen 0000-0002-1162-4498

Ethem Erginöz 0000-0002-2338-4014

Cemal Koçak 0000-0003-4799-5669

Proje Numarası Yok
Erken Görünüm Tarihi 9 Mart 2022
Yayımlanma Tarihi 1 Nisan 2022
Gönderilme Tarihi 12 Nisan 2021
Kabul Tarihi 28 Kasım 2021
Yayımlandığı Sayı Yıl 2022 Cilt: 20 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Gülen, G., Erginöz, E., & Koçak, C. (2022). İstanbul ili Silivri ilçesi lise öğrencilerinde depresyon sıklığı ve ilişkili risk faktörleri. Turkish Journal of Public Health, 20(1), 90-103. https://doi.org/10.20518/tjph.912781
AMA Gülen G, Erginöz E, Koçak C. İstanbul ili Silivri ilçesi lise öğrencilerinde depresyon sıklığı ve ilişkili risk faktörleri. TJPH. Nisan 2022;20(1):90-103. doi:10.20518/tjph.912781
Chicago Gülen, Gülver, Ethem Erginöz, ve Cemal Koçak. “İstanbul Ili Silivri ilçesi Lise öğrencilerinde Depresyon sıklığı Ve ilişkili Risk faktörleri”. Turkish Journal of Public Health 20, sy. 1 (Nisan 2022): 90-103. https://doi.org/10.20518/tjph.912781.
EndNote Gülen G, Erginöz E, Koçak C (01 Nisan 2022) İstanbul ili Silivri ilçesi lise öğrencilerinde depresyon sıklığı ve ilişkili risk faktörleri. Turkish Journal of Public Health 20 1 90–103.
IEEE G. Gülen, E. Erginöz, ve C. Koçak, “İstanbul ili Silivri ilçesi lise öğrencilerinde depresyon sıklığı ve ilişkili risk faktörleri”, TJPH, c. 20, sy. 1, ss. 90–103, 2022, doi: 10.20518/tjph.912781.
ISNAD Gülen, Gülver vd. “İstanbul Ili Silivri ilçesi Lise öğrencilerinde Depresyon sıklığı Ve ilişkili Risk faktörleri”. Turkish Journal of Public Health 20/1 (Nisan 2022), 90-103. https://doi.org/10.20518/tjph.912781.
JAMA Gülen G, Erginöz E, Koçak C. İstanbul ili Silivri ilçesi lise öğrencilerinde depresyon sıklığı ve ilişkili risk faktörleri. TJPH. 2022;20:90–103.
MLA Gülen, Gülver vd. “İstanbul Ili Silivri ilçesi Lise öğrencilerinde Depresyon sıklığı Ve ilişkili Risk faktörleri”. Turkish Journal of Public Health, c. 20, sy. 1, 2022, ss. 90-103, doi:10.20518/tjph.912781.
Vancouver Gülen G, Erginöz E, Koçak C. İstanbul ili Silivri ilçesi lise öğrencilerinde depresyon sıklığı ve ilişkili risk faktörleri. TJPH. 2022;20(1):90-103.

13955                                        13956                                                             13958                                       13959                                        28911


TURKISH JOURNAL OF PUBLIC HEALTH - TURK J PUBLIC HEALTH. online-ISSN: 1304-1096 

Copyright holder Turkish Journal of Public Health. This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International LicenseCreative Commons License