Vaccine criticism on Turkish websites between 2017-2018: A descriptive analysis

Yıl 2023, Cilt: 21 Sayı: 1, 87 - 102, 15.04.2023

Ahmet Abbasoğlu Buğra Taygun Gülle İlke Karadağlı Üçüncü Meryem Merve Ören

https://doi.org/10.20518/tjph.1119803

Öz

Objective: This study aimed to quantify the content and design attributes of Turkish vaccine critical websites and list the arguments used between 2017 and 2018 when reportedly 23000 families refused childhood vaccines.

Methods: Websites were screened by two researchers using Google, between October 30-November 23, 2017. Every researcher screened 30 results for every word query. Exclusion criteria were implemented based on Wolfe’s (2002) and Kata’s (2010) research. A third researcher acted as a referee and produced a final list on February 04, 2018. The websites were analyzed between April 2-August 28, 2018 according to the criteria developed in Kata’s study. The criteria contained 50 items under content and design headings.

Results: Most of the resultant 16 websites were not vaccine specific and transmitted already available information. The criteria searched were generally less frequent in Turkish websites than in English and French websites. Criticism of biomedicine, superiority of alternative medicine, sharing of personal stories and use of imagery had low presence. Commercialization was observed less and religious reasons were observed higher in Turkish websites. Websites that supported religious tenets were usually about halal food and used American anti-vaccine websites as resources.

Conclusion: Turkish vaccine critical websites referring to foreign resources were usually less developed than their foreign counterparts. Network analysis of vaccine critical websites would yield more in-depth knowledge of the relationship between them. Ministry of Health should invest more in the Web, specifically targeting its response according to the criteria available in vaccine critical websites

Anahtar Kelimeler

Vaccination Refusal, Vaccine Hesitancy, Internet, Content Analysis

2017-2018 arasında Türkçe internet sitelerinde aşı eleştirisi: Tanımlayıcı bir analiz

Öz

Amaç: Bu çalışma 2017 ve 2018 yılları arasında, Türkçe aşı eleştirel internet sitelerinin içerik ve tasarım özelliklerini nicel olarak belirlemek ve kullanılan argümanları listelemek amacıyla yapılmıştır. 2017’de 23000 aile çocukluk aşılarını reddetmiştir.

Yöntem: İki araştırmacı Google’ı kullanarak 30 Ekim ve 23 Kasım 2017 arasında internet sitelerini taramıştır. Her araştırmacı her araştırılan kelime için 30 internet sayfasını taramıştır. Dışlama kriterleri Wolfe’un 2002’deki ve Kata’nın 2010’daki araştırmasından uyarlanmıştır. Üçüncü bir araştırmacı hakem olarak rol almış olup, son listeyi 04 Şubat 2018 tarihinde hazırlamıştır. İnternet siteleri Kata’nın çalışmasında geliştirilmiş kriterlere göre 02 Nisan ve 28 Ağustos 2018 tarihleri arasında analiz edilmiştir. Kriterler içerik ve tasarım başlıkları altında 50 madde içermektedir.

Bulgular: Elde edilen 16 internet sitesinin çoğu aşılara spesifik olmayan ve zaten var olan bilgileri ileten sitelerdi. Araştırılan kriterler genelde Türkçe internet sitelerinde, İngilizce ve Fransızca internet sitelerine göre daha azdı. Biyotıbbın eleştirisi, alternatif tıbbın üstünlüğü, kişisel hikayelerin paylaşımı ve görselliğin kullanımı az gözlemlenmiştir. Ticarileşme ile ilgili kriter daha az gözlenirken, dini sebepler Türkçe internet sitelerde daha sık gözlemlenmiştir. Dini sebepleri destekleyen internet siteleri genellikle helal gıda üzerine olup, Amerikan aşı karşıtı internet sitelerini kaynak almışlardır.

Sonuç: Türkçe aşı eleştirel internet siteleri dış kaynakları referans almaktadır ve yabancı muadillerinden daha az gelişmiştir. Aşı eleştirel internet sitelerinin ağ analizi, birbirleri arasındaki ilişkiler hakkında daha derin bilgi sağlayacaktır. Sağlık Bakanlığı internete daha fazla yatırım yapmalı, yanıtını aşı eleştirisinde bulunan internet sitelerindeki mevcut kriterlere göre düzenlemelidir.

Anahtar Kelimeler

Aşı Reddi, Aşı Kararsızlığı, İnternet, İçerik Analizi

Kaynakça

• WHO. Global vaccine action plan 2011-2020 [Internet]. 2020 [cited 2017 November 22]. Available from: http://www.who.int/immunization/global_vaccine_action_plan/GVAP_doc_2011_2020/en/
• NTV. Aşı reddi önemli bir halk sağlığı sorunudur [Internet]. 2018 [cited 2018 April 10]. Available from: https://www.ntv.com.tr/saglik/asi-reddi-onemli-bir-halk-sagligi-sorunudur,L7qCdQQVR0G8hK89874VRQ.
• Türk Tabipler Birliği (TTB) [Internet]. Sağlık bakanlığı’nı aşılama konusunda göreve davet ediyoruz! 2018 [cited 2018 April 05].Available from: www.ttb.org.tr/userfiles/files/Aciklama-2018-TTB-HSK-AHK Asi%2520karsitligi-5%2520Nisan.docx+&cd=6&hl=tr&ct=clnk&gl=tr.
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) [Internet]. Ankara, Turkey 2018 [cited 2018 April 05]. Hanehalkı bilişim teknolojileri kullanım araştırması. Available from: http://www.tuik.gov.tr/OncekiHBArama.do.
• Vrdelja M, Kraigher A, Verčič D, Kropivnik S. The growing vaccine hesitancy: exploring the influence of the internet. Eur. J. Public Health. 2018;28(5):934-939.
• Dubé E, Vivion M, MacDonald NE. Vaccine hesitancy, vaccine refusal and the anti-vaccine movement: influence, impact and implications. Expert Rev. Vaccines. 2015;14(1):99-117.
• Garett R, Young SD. Online misinformation and vaccine hesitancy. TBM. 2021;11(12):2194-2199.
• Wolfe RM, Sharp LK, Lipsky MS. Content and design attributes of anti-vaccination web sites. Jama. 2002;287:3245–8.
• Kata A. A postmodern Pandora’s box: anti-vaccination misinformation on the Internet. Vaccine. 2010;28(7):1709-16.
• Bean SJ. Emerging and continuing trends in vaccine opposition website content. Vaccine. 2011;29(10):1874-80.
• Ward JK, Peretti-Watel P, Larson HJ, Raude J, Verger P. Vaccine-criticism on the internet: new insights based on French-speaking websites. Vaccine. 2015;33(8):1063-70.
• Zimmerman, RK. Ethical analysis of HPV vaccine policy options. Vaccine. 2006;24(22): 4812-4820.
• Tafuri S, Gallone MS, Gallone MF, Zorico I, Aiello V, Germinario, C. Communication about vaccinations in Italian websites: a quantitative analysis. Human Vaccines & Immunotherapeutics. 2014;10(5):1416-1420.
• Nugier A, Limousi F, Lydié N. Vaccine criticism: Presence and arguments on French-speaking websites. Medecine et Maladies Infectieuses. 2018;48(1):37-43.
• Kaya EÇ, Özden KBY, Erik HE, Aslan D. Yeni Koronavirüs Hastalığı (COVID-19) öncesi ve sonrası iki farklı dönemde web site içeriklerinin aşı tereddüdü/reddi açısından incelenmesi. J DEU Med. 2021;35(Special Issue 1):243-257. doi: 10.5505/deutfd.2021.05945
• Statcounter. Search engine market share Turkey [Internet]. 1999-2020 [cited 2018 September 01]. Available from: http://gs.statcounter.com/search-engine-market-share/all/turkey.
• Eysenbach G, Köhler C. How do consumers search for and appraise health information on the world wide web? Qualitative study using focus groups, usability tests, and in-depth interviews. Br. Med. J. 2002;324(7337):573-7.
• Merriam-Webster Dictionary [Internet] Massachusetts: Merriam-Webster Incorporated; 2022 [cited 2022 November 29]. Website. Available from: https://www.merriam-webster.com/dictionary/website
• Ahmet Rasim Küçükusta. Aşı tartışmasında ne sonuç çıktı [Internet]. 2015 [cited 2018 Jul 01]. Available from: http://ahmetrasimkucukusta.com/2015/06/25/yazilar/elestirel-yazilar/saglik-sistemi/asi-tartismasindan-ne-sonuc-cikti/.
• Can Başkent. Aşı yaptırmamak da sünnet ettirmemek de haktir [Internet]. 1999-2020 [cited 2018 Jul 01]. Available from: https://canbaskent.net/politika/72.html
• Kuraldışı. Aşı aldatmacası ve çocuköldüren yalanlar yığını [Internet]. 2011 [cited 2018 May 03]. Available from: https://dergi.kuraldisi.com/asi-aldatmacasi-ve-cocuk-olduren-yalanlar-yigini/.
• Memurlar. Prof. Dr. Yıldıran KKK Aşısı derhal durdurulmalıdır [Internet]. 2014 [cited 2018 Aug 13]. Available from: https://www.memurlar.net/haber/484489/prof-dr-yildiran-kkk asisi-derhal-durdulmalidir.html.
• Marka Anne. Çocuğuna aşı yaptırmayan annenin [Internet]. 2018 [cited 2018 Aug 04]. Available from: http://www.markaanne.com/deryaninkosesi/cocuguna-asi-yaptirmayan-annenin/
• Gıda Raporu. Aşı yaptırmak zorunda mıyız? [Internet]. 2015 [cited 2018 Aug 25]. Available from: http://www.gidaraporu.com/vacinnes-tehlikeleri_g.htm.
• İhvanlar. Çocuk aşılarına dikkat bütün dünyanın başı dertte [Internet]. 2018 [cited 2018 Apr 19]. Available from: http://ihvanlar.net/2015/01/11/cocuk asilarina-dikkat-butun-dunyanin-basi dertte/.
• İbretlik. Müslüman ülkeler helal aşı üretecek [Internet]. 2018 [cited 2018 Aug 28]. Available from: http://ibretlik.blogcu.com/musluman-ulkeler-helal-asi uretecek/1911368.
• WHO. Evaluation of whether MMR vaccine increases the incidence of autism [Internet]. 2020 [cited 2020 Jan 16]. Available from: https://vaccine-safety training.org/mmr-vaccine-increases.html.
• Abbasoğlu A. Çocukluk Aşılarının Uygulanmasını Reddeden Ebeveynlerin Tutumlarının Niteliksel Yöntemle İncelenmesi. İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı. Uzmanlık Tezi. 2018.
• GİMDES. Çocuklarımızı aşılatalım mı? Aşılatmayalım mı? 2013 [cited 2018 Aug 28]. Available from: http://www.gimdes.org/cocuklarimizi-asilatalim-mi asilatmayalim-mi.html.