Erken Yaşta Evlenen Ergenlerin Bireysel ve Ailesel Özellikleri, Okul Terki ve Evlilikle İlgili Sorunları

Yıl 2018, Cilt: 8 Sayı: 50, 1 - 28, 01.09.2018

Nilüfer Koçtürk Filiz Bilge Fadime Yüksel

Öz

Bu çalışmanın amacı; erken evlenen ergenlerin ailesel ve bireysel özelliklerinin, okul terki nedenlerinin ve evlilik sonrası yaşadıkları sorunların saptanmasıdır. Katılımcılar, 14-18 yaş arası, 40 erken yaşta evlenen ergen ile erken evlenme öyküsü olmayan 30 kız çocuğudur. Araştırmada erken evlenenlerin ebeveynlerinin eğitim durumlarının çoğunlukla ilköğretim ve altı olduğu, annelerinin erken yaşta evlenip doğum yaptığı ve çoğunlukla çalışmadığı, ailelerinin devletten daha çok yardım aldığı, kardeş sayılarının daha fazla olduğu ve kendilerinin intihar girişimi ve özyaralama davranışlarını daha fazla sergiledikleri belirlenmiştir. Ayrıca, erken evlenen kız ergenlerin neredeyse tamamının okulu terk ettiği, yaklaşık yarısının ilköğretimi tamamlamadığı, en çok 8. ve 9. sınıfta öğrenimlerini sonlandırdıkları, okul terki nedenlerinin ise en çok erken yaşta evlilikten, ders başarısının kötü düzeyde olmasından ve ailesel sorunlardan kaynaklandığı saptanmıştır. Ayrıca, evlilik sonrası ergenlerin bir kısmının yaşamlarının olumsuz yönde değiştiği, aile ilişkilerinde sorunlar yaşadıkları, ebeveynlerinden destek görmedikleri ve ruhsal sorunların geliştiği saptanmıştır. İlgili alanyazın ışığında bulgular tartışılmış ve önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Erken evlilik, Ergenler, Bireysel özellikler, Ailesel özellikler, Okul terki

Kaynakça

• Acemoğlu, H., Ceylan, A., Saka, G., & Ertem, M. (2005). Diyarbakır'da Erken Yaş Evlilikleri. Aile ve Toplum, 2(9), 115-120.
• Ayaz, M., Ayaz, A. B., ve Soylu, N. (2012). Çocuk ve ergen adli olgularda ruhsal değerlendirme. Klinik Psikiyatri Dergisi, 15, 33-40.
• Aziz, A. (2017). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri ve teknikleri. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Boran, P., Gökçay, G., Devecioğlu, E., ve Eren, T. (2013). Çocuk gelinler. Marmara Medical Journal, 26, 58-62. doi:10.5472/MMJ.2013.02751.1
• Bulut, K., Uysal, C., Korkmaz, M., Sivri, S., Bozkurt, İ., Durmaz, U., ... Gören, S. (2015). Evaluation of the early age married girls applying to our department. Open Journal of Pediatrics, 5(04), 334-338. doi: 10.4236/ojped.2015.54050
• Burcu, E., Yıldırım, F., Sırma, Ç. S., ve Sanıyaman, S. (2015). Çiçeklerin kaderi: Türkiye'de kadınların erken evliliği üzerine nitel bir araştırma. Bilig, 73, 63-98.
• Çakır, H. (2013). Sosyo-kültürel ve ekonomik faktörler çerçevesinde erken evlilikler: Ankara Pursaklar örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Çaparlar, C. Ö., ve Dönmez, A. (2016). Bilimsel araştırma nedir, nasıl yapılır? Turkish Journal of the Anaesthesiology and Reanimation, 44, 212-218. doi:10.5152/TJAR.2016.34711
• Çoban, A. İ. (2009). Adölesan evlilikleri. Aile ve Toplum, 4(16), 37-50.
• Dabak, Ş. (2014, Mayıs). Türkiye’de erken ve zorla evlilikler,“çocuk gelinler”. Z. Kuşoğlu (Başkan), Gençlik ve Kültürel Mirasımız Uluslararası Kongre. Ondokuz Mayıs Üniversitesi’nde yapılan kongre, Samsun.
• Dörnyei, Z. (2007). Research methods in applied linguistics. New York: Oxford University Press.
• Duru, E., ve Arslan, G. (2014). Evlenmek amacıyla evden kaçan kız ergenler: Bir olgubilim çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 5(41), 36-48.
• Ertem, M., Saka, G., Ceylan, A., Değer, V., ve Çiftçi, S. (2008). The factors associated with adolescent marriages and outcomes of adolescent pregnancies in Mardin Turkey. Journal of Comparative Family Studies, 39(2), 229-239.
• Günen, H., & Tacoğlu, T. P. (2017). Mardin'de gerçekleştirilen tercihli ve geleneksel evliliklerin nedenleri ve evliliğe karar verme süreci. Hacettepe University Journal of Turkish Studies, 26, 187-222.
• Güneş, M., Selçuk, H., Demir, S., İbiloğlu, A. O., Bulut, M., Kaya, M. C., ... Sır, A. (2016). Çocuk evliliği yapan kadınlarda çift uyumu ve çocukluk çağı ruhsal travması. Journal of Mood Disorders (JMOOD), 6(2), 63-70. doi: 10.5455/jmood.20160425100345 Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü (2014). 2013 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması. http://www.hips.hacettepe.edu.tr/tnsa2013/rapor/TNSA_2013_ana_rapor.pdf adresinden erişildi.
• Henry, E. G., Lehnertz, N. B., Alam, A., Ali, N. A., Williams, E. K., Rahman, S. M., ... Winch, P. J. (2015). Sociocultural factors perpetuating the practices of early marriage and childbirth in Sylhet District, Bangladesh. International Health, 7(3), 212-217. doi:10.1093/inthealth/ihu074
• Herbert, R., Beck, B., Brown, J., & Bilston, L. E. (2017). Case-control studies. Journal of Physiotherapy, 63(4), 264-266. doi:10.1016/j.jphys.2017.08.007
• İlhan-Tunç, A. (2009). Kız çocuklarının okula gitmeme nedenleri Van ili örneği. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 237-269.
• Karakaya, E., ve Gençalp, N. S. (2009). Sosyoekonomik düzeyi düşük bölgede yaşayan adölesan evli kadının üreme sağlığı sorunları. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 6(1), 34-40.
• Orçan, M., ve Kar, M. (2008). Türkiye'de erken yaşta yapılan evlilikler ve risk algısı: Bismil örneği. Aile ve Toplum, 4(14), 97-111.
• Özşahin, A., Zencir, M., Gökçe, B., & Acımış, N. (2006). Adolescent pregnancy in West Turkey. Cross sectional survey of married adolescents. Saudi Medical Journal, 27(8), 1177-1182.
• Soylu, N., ve Ayaz, M. (2013). Adli değerlendirme için yönlendirilen küçük yaşta evlendirilmiş kız çocuklarının sosyo demografik özellikleri ve ruhsal değerlendirmesi. Anatolian Journal of Psychiatry/Anadolu Psikiyatri Dergisi, 14(2), 136-144. doi: 10.5455/apd.36694
• Sümbüloğlu, K., ve Akdağ, B. (2010). Kanıta dayalı tıp. Ankara: Sistem. http://acikerisim.pau.edu.tr/xmlui/handle/11499/1005 08.05.2018 tarihinde erişildi.
• Teddlie, C., ve Yu, F. (2007). Mixed methods sampling: A typology with examples. Journal of Mixed Methods Research, 1(1), 77-100. doi: 10.1177/2345678906292430
• TÜİK. (2016). İstatistiklerle Çocuk, 2015. http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=21521 adresinden 27.02.2018 tarihinde erişildi.
• TÜİK. (2017). Türkiye Aile Yapısı Araştırması, 2016. http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=21869 adresinden 27.02.2018 tarihinde erişildi.
• Udgiri, R. (2017). Socio-demographic factors for early marriage and early pregnancy-A community based study. Journal of Comprehensive Health, 5(2), 59-66.
• UNICEF (2004). Çocuk Haklarına Dair Sözleşme. İnsan Hakları Koordinasyonu Üst Kurulu. UNICEF Türkiye.https://www.unicefturk.org/public/uploads/files/UNICEF_CocukHaklarinaDairSozlesme.pdf adresinden 01.03.2018 tarihinde erişildi.
• UNICEF (2017). UNICEF global databases, 2017, based on DHS, MICS and other national surveys, 2010-2016. https://data.unicef.org/topic/child-protection/child-marriage/# adresinden 01.03.2018 tarihinde erişildi.
• Uysal, A., ve Şahin, Y. (2007, Eylül). Ortaöğretimde okulu bırakma olgusunu tetikleyen yapısal/çevresel faktörler. XVI. Eğitim Bilimleri Kongresi’nde sunulan bildiri, Tokat. Özet http://www.pegem.net/akademi/bildiri_detay.aspx?id=5111 adresinden 27.02.2018 tarihinde erişildi.
• Wodon, Q., Nguyen, M. C., & Tsimpo, C. (2016). Child marriage, education, and agency in Uganda. Feminist Economics, 22(1), 54-79. doi: 10.1080/13545701.2015.1102020
• Wodon, Q., Male, C., Nayihouba, A., Onagoruwa, A., Savadogo, A., Yedan, A., ... Petroni, S. (2017). Economic impacts of child marriage : Global synthesis report. Washington: The World Bank and ICRW. http://documents.worldbank.org/curated/en/530891498511398503/Economic-impacts-of-child-marriage-global-synthesis-report adresinden 28.02.2018 tarihinde erişildi.
• Yılmaz, E., Yılmaz, Z. V., Karslı, M. F., Gültekin, İ. B., Seven, B., Kara, O. F., ve Küçüközkan, T. (2015). Bir eğitim ve araştırma hastanesinde doğum yapan adölesan gebelerin obstetrik ve perinatal sonuçları. Jinekoloji-Obstetrik ve Neonatoloji Tıp Dergisi, 12(6), 213-216.
• Yiğit, T. (2015). Feminist sosyal hizmet yaklaşımı bağlamında ataerkil ideoloji ve erken evlilikler. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Yüksel, F., Çelik, S., Odabaş, E., Keser, N., Yazıcı, D., Kars, G., ... Ulukol, B. (2012, Ekim). Childhood Marriage. XIX. ISPCAN International Congress on Child Abuse and Neglect’te sunulan poster, İstanbul.
• Yüksel-Kaptanoğlu, İ., ve Ergöçmen, B. (2012). Çocuk gelin olmaya giden yol. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 15(2), 129-161.