Kırım’ın Rusya’ya İlhakının ve Rusya-Ukrayna Savaşının Deniz Yetki Alanları Üzerine Etkileri

Year 2023, , 1 - 9, 01.06.2023

İsmet Balık

https://doi.org/10.52998/trjmms.1127897

Abstract

Bu araştırmayla, Kırım’ın Rusya’ya ilhakı ve Rusya-Ukrayna savaşının deniz yeki alanları üzerine etkileri araştırılmıştır. Bu amaçla, ilk olarak Kırım’ın ilhakı sürecine giden yolda Rusya ile Ukrayna arasındaki gerilimin nedenleri belirlenmeye çalışılmıştır. İkinci olarak ise Kırım’ın ilhakının sonucu olarak Rusya ve Ukrayna deniz yetki alanlarında fiilen (de facto) meydana gelen değişiklikler incelenmiştir. Üçüncü olarak da halen devam etmekte olan Rusya-Ukrayna savaşının deniz yetki alanlarına olası etkileri üzerinde durulmuştur. Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla Rusya’nın kıyı şeridi uzunluğu Karadeniz’de 421 km’ye, Azak Denizi’nde yaklaşık 400 km’ye düşmüştür. Kırım’ın ilhakından sonra ise Rusya’nın hem kıyı şeridi hem de MEB (Münhasır Ekonomik Bölge)’si fiili olarak yaklaşık üç katına çıkmıştır. Bunun yanı sıra Rusya’nın Karadeniz’in batısındaki MEB sınırı Romanya MEB sınırına dayanmıştır. Türkiye-Ukrayna MEB sınırı da fiilen Türkiye-Rusya MEB sınırına dönüşmüştür. Kırım’ın ilhakıyla daha önce doğusu Rusya’nın, batısı Ukrayna’nın kontrolünde olan Kerç Boğazı’nın kontrolü tamamen Rusya’ya geçmiştir. İki ülke arasında halen sürmekte olan savaş irdelendiğinde, Rusya’nın ağırlıklı olarak Rus kökenli halkın yoğun olarak yaşadığı kıyı kentlerine saldırıda bulunduğu ve bu yerleşim yerlerini kontrolü altına aldığı anlaşılmaktadır. Bu da, Rusya’nın Karadeniz’e ve Azak Denizi’ne olan kıyısını ve deniz yetki alanlarını daha da artırma amacında olduğunu göstermektedir.

Keywords

Rusya, Ukrayna, Karadeniz, Azak Denizi, Kırım Yarımadası, Deniz yetki alanı

The Effects of the Annexation of Crimea to Russia and the Russia-Ukrainian War on Maritime Jurisdiction Areas

Abstract

With this research, the annexation of Crimea to Russia and the effects of the Russia-Ukraine war on the maritime jurisdiction areas were investigated. For this purpose, firstly, the reasons for the tension between Russia and Ukraine were determined. Secondly, the maritime jurisdiction areas of Russia and Ukraine, which changed de facto with the annexation of Crimea, were examined. Thirdly, the possible effects of the ongoing Russia-Ukraine war on the maritime jurisdiction areas are emphasized. With the disintegration of the Soviet Union, the length of Russia's coastline decreased to 421 km in the Black Sea and approximately 400 km in the Sea of Azov. After the annexation of Crimea, both the coastline and the EEZ (Exclusive Economic Zone) of Russia have practically tripled. In addition, Russia's EEZ border in the west of the Black Sea merged with the Romanian EEZ border. Turkey- Ukraine EEZ border has also turned into a de facto Turkey-Russia EEZ border. With the annexation of Crimea, the control of the Kerch Strait, which was previously under the control of Russia in the east and Ukraine in the west, passed completely to Russia. When the ongoing war between the two countries is examined, it is understood that Russia attacked the coastal cities where the people of Russian origin live intensely and took these settlements under its control. This shows that Russia aims to further increase its coast to the Black Sea and the Sea of Azov and its maritime jurisdiction areas.

Keywords

Russia, Ukraine, Black Sea, Sea of Azov, Crimean Peninsula, Maritime jurisdiction

References

• Åtland, K., (2021). Redrawing borders, reshaping orders: Russia’s quest for dominance in the Black Sea region. European Security 30(2): 305-324. doi: 10.1080/09662839.2021.1872546.
• Åtland, K., (2022). Russia’s maritime expansionism in the Black Sea region. Norwegian Defence Research Establishment (FFI), Norway.
• BBC News, (2022). Ukraine war in maps: Tracking the Russian invasion. Erişim tarihi: 12.05.2022, https://www.bbc.com/news/world-europe-60506682 adresinden alınmıştır.
• Beşoğul, Ç., (2015). Kırım'ın İlhakının Karadeniz Jeopolitiğine Olan Etkileri. Erişim tarihi: 17.05.2022 https://www.academia.edu/19854872/K%C4%B1r%C 4%B1m%C4%B1n_%C4%B0lhak%C4%B1n%C4%B1n_Karadeniz_Jeopoliti%C4%9Fine_Olan_Etkileri adresinden alınmıştır.
• Bingöl, O., (2014). Ukrayna Krizinin Ulusal, Bölgesel- Küresel Bağlamı ve Gelecek Öngörüleri. Karadeniz Araştırmaları 41: 15-38.
• Boşneagu, R., Nedelcu, A.T., Scurtu, I.C., (2018). Black Sea – the geopolitical, economic, social and military importance. Journal of Physics 1122: 1-15. doi:10.1088/1742-6596/1122/1/012006.
• Demir, İ., (2020). Türk Deniz Yetki Alanlarının Belirlenmesinin Hukuki Dayanakları ve İç Hukuk Üzerine Bazı Düşünceler. Adalet Dergisi 65: 27-50.
• Divovich, E., Jovanović, B., Zylich, K., Harper, S., Zeller, D., Pauly, D., (2015). Caviar and politics: A reconstruction of Russia’s marine fisheries in the Black Sea and sea of Azov from 1950 to 2010. Working Paper, 2015-84, Fisheries Centre, The University of British Columbia, Vancouver, Canada.
• Ercan, M., (2015). Uluslararası hukuk normları bağlamında Kırım meselesi: Self determinasyon mu? İlhak mı?. The Journal of Academic Social Science Studies 36: 95-103.
• İsmayil, T., (2014). Ruslar Kırım’da Neleri Ele Geçirdi?.EkoAvrasya 27(3): 50-51.
• Kosarev, A.N., Kostianoy, A.G., Shiganova, T.A., (2008). The Sea of Azov. In: “The Black Sea Environ- ment”. (Editors: A.G. Kostianoy, A.N. Kosarev). The Handbook of Environmental Chemistry book series (HEC5, volume 5Q), pp. 63-89, Berlin.
• Köse, İ., (2020). Soğuk savaş sonrası dönem Karadeniz’de güç mücadelesi. Karadeniz İncelemeleri Dergisi 29: 203-226. doi:10.18220/kid.81755.
• Krivoguz, D., (2020). Methodology of physiography zoning using machine learning: A case study of the Black Sea. Russian Journal of Earth Sciences 20(ES1003): 1-10. doi:10.2205/2020ES000707.
• Özman, A. (1984). Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi. 50 s., İstanbul Deniz Ticaret Odası Yayınları, İstanbul.
• Öztopal, M.K., (2018). Önde Gelen Uluslararası Örgütlerin Kırım’ın Yasadışı İlhakına Tepkileri. Uluslararası Suçlar ve Tarih 19: 105-135.
• Ross, D.A., (2020). The Black Sea and the Sea of Azov. In: “The Ocean Basins and Margins, Ed.” (Editörler: A.E.M Nairn, W.H. Kanes, F.G. Stehli), 4A, s. 445– 481, Springer, Boston, MA. doi: 10.1007/978-1-4684- 3036-3_11, 197
• Schatz, V.J., Koval, D., (2018). Ukraine v. Russia: Passage through Kerch Strait and the Sea of Azov (Part I). Völkerrechtsblog, 10 January 2018. doi: 10.17176/20180110-131019.
• Sea Around Us (SAU), (2022). Erişim tarihi: 15.05.2022, https://www.seaaroundus.org adresinden alınmıştır.
• Ulman, A., Shlyakhov, V., Jatsenko, S., Pauly, D., (2015). Reconstruction of the Ukraine’s marine fisheries catches, 1950-2010. J. Black Sea/Mediterranean Environment 21(2): 103-124.
• Urcosta, R.B., (2018). Russia’s strategic considerations on the Sea of Azov. Warsaw Institute Special Report. 12 March. https://warsawinstitute.org/russias-strategic- considerations-sea-azov/ adresinden alınmıştır.
• URL-1, Marine Traffic, (2022). Erişim tarihi: 12.05.2022, https://www.marinetraffic.com/en/ais/home/centerx:39.2/centery:47.1/zoom:7 adresinden alınmıştır.
• Ustymenko, B., Ustymenko, T., (2021). Maritime Security of Ukraine. A Reference Work. (9) The Delimitation of the Sea of Azov and the Kerch Strait, Black Sea News, Erişim tarihi: 1.04.2022, https://www.blackseanews.net/en/read/183632 adresinden alınmıştır.
• Ustymenko, B., (2020). Black Sea Security: 5 Ukrainian legal steps. Black Sea News, Erişim tarihi: 1.04.2022, https://www.blackseanews.net/en/read/164596 adresinden alınmıştır.
• Ünalmış, A.N., Şafak, O., (2019). Karadeniz’de Rusya- ABD Rekabeti ve Ukrayna Krizi. Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi 5: 1-10. doi: 10.31765/karen.584055.
• Warsaw Institute, (2022). Erişim tarihi: 15.06.2022, https://warsawinstitute.org/russias-strategic- considerations-sea-azov/ adresinden alınmıştır.
• Zavialov, I., Osadchiev, A., Sedakov, R., Barnier, B., Molines, J.M., Belokopytov, V., (2020). Water exchange between the Sea of Azov and the Black Sea through the Kerch Strait. Ocean Sci. 16: 15-30. doi: 10.5194/os-16-15-2020, 2020.