Midyat ( Mardin) Yöresindeki Mahalli Üzüm Genotiplerinin Sürgün, Genç ve Olgun Yaprak Karakterlerinin Tespiti

Yıl 2022, , 366 - 376, 23.04.2022

Mehmet Settar Ünal , Cuma Ucaş

https://doi.org/10.30910/turkjans.1068549

Öz

Bu araştırma; 2019-2020 yıllarında Mardin bölgesi Midyat yöresinde yetiştirilen yöresel üzüm genotiplerinin karakterlerinin milletlerarası standartlara göre detaylıca teşhis edilebilmeleri için yapılmıştır. Araştırmada; çoğunlukla IBPGR, OIV ve UPOV’ca hazırlanan ve esasen 1983 senesinde yayımı yapılan “Descriptors for Grape” isimli eserden yararlanılmış olmasına rağmen 1989 senesinde yayımlanan “Minimal Descriptor List for Grapevine Varieties” isimli eserden de istifade edilmiştir. Mardin bölgesinin Midyat yöresinde belirlenen 28 üzüm genotipi, 39 hususiyet açısından değerlendirmeye alınmıştır. Araştırılan üzüm genotiplerinde sürgünucu’nun açık, sülük diziliminin aralıklı olması bunların Vitis vinifera L. türüne mensup olduğunu göstermektedir.
Üzüm genotiplerinin çoğunda sürgünün konumu yarıdik; sürgünlerin boğum ve boğum araları tüysüz; yaprak sapında yatık tüy gözlenmiştir. Sürgün, genç/gelişmiş yaprağa ilişkin başka hususiyetler de genotipler arasında değişim gösterirken bunların aynı çeşitte, öyleki aynı asmada bile değişiklik gösterebileceği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Bağcılık, Üzüm, Ampelografi, Midyat, Mardin

Destekleyen Kurum

Şırnak Üniversitesi Bilimsel Araştırmalar Projesi (BAP) Birimi

Proje Numarası

2020.FLTP.13.01.06

Kaynakça

• Uçaş, C., 2021. Midyat (Mardin) ilçesinde bazı yerel üzüm genotiplerinin sürgün, genç ve olgun yaprak özelliklerinin belirlenmesi. Şırnak Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi, Şırnak.
• Uyak, C., 2010. Siirt yöresinde yetiştirilen üzüm çeşitlerinin ampelografik özeliklerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Van.
• Uzun, H.İ., 1986. Bazı üzüm çeşitlerinin ampelografik özellikleri, Kateşol Oksidaz İzoenzim Bantlarından Teşhisleri ve Sıcaklık Toplamları Üzerinde Araştırmalar. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Bornova, İzmir.
• Ünal, M.S., 2000. Malatya ve Elâzığ illeri bağcılığı ile Malatya ilinde yetiştirilen üzüm çeşitlerinin ampelografik özelliklerinin belirlenmesi (Doktora Tezi). Çukurova Ün..Zir. Fak. Dergisi, 2001, 16 (2). l-8.
• Ünal, M.S., Yıldırım, M., 2019. Şırnak ili idil ilçesinde yetiştirilen üzüm çeşitlerinin bazı ampelografik özellikleri. BŞEÜ Fen Bilimleri Dergisi 6. Cilt - Prof. Dr. Fuat SEZGİN Bilim Yılı Özel Sayısı 190-203.