Comparison of Fruit Quality Characteristics of Çakıldak, Palaz and Tombul Hazelnut (Corylus colurna L.) Varieties Grown at Different Altitudes of Ordu Province

Year 2024, , 1114 - 1121, 12.10.2024

Yakup Polat , Ebru Kurt , Buse Tagay Bice , Ferit Çelik , Ebru Kafkas

https://doi.org/10.30910/turkjans.1451726

Abstract

The hazelnut, which is known to be among the homelands of Anatolia, has been grown in our country for centuries. Hazelnut cultivation in Turkey dates back to ancient times. In the province of Ordu, the hazelnut varieties Çakıldak, Palaz and Tombul are mainly cultivated but other varieties are also grown. This study was carried out between 2022-2023 to determine the effects of altitude and location difference on the fruit characteristics of hazelnut varieties Çakıldak, Palaz and Tombul grown in Fatsa (300 m), İkizce (590 m) and Kumru (400 m) districts of Ordu province. In the study, the lowest average values for nut and kernel fruit weight, nut and shell thickness and kernel size were obtained from trees at 400 m altitude, while the highest values were obtained from trees at 590 m altitude. According to the results, the altitude had a different effect on the weight of the nuts and kernels depending on the variety. While the weight of nuts and kernels increased with increasing altitude in Çakıldak and Palaz varieties, these values decreased in Tombul variety. As a result some fruit quality characteristics of hazelnut varieties grown at different altitudes in Ordu province were found to be different.

Keywords

Altitude,, Fruit quality properties, Hazelnut,, ,Ordu

Ordu ilinin Farklı Rakımlarında Yetiştirilen Çakıldak, Palaz ve Tombul, Fındık (Corylus colurna L.) Çeşitlerinin Meyve Kalite Özelliklerinin Karşılaştırılması

Abstract

Anavatanları arasında Anadolu’nun da olduğu bilinen fındık, asırlardır ülkemizde yetiştirilmektedir. Türkiye’de fındık yetiştiriciliği çok eskilere dayanmaktadır. Ordu ilinde yaygın olarak yetiştirilen fındık çeşitleri çakıldak palaz ve tombul olmakla birlikte diğer çeşitlerle de yetiştiricilik yapılmaktadır. Bu çalışma Ordu ili Fatsa (300 m), İkizce (590 m) ve Kumru (400 m) ilçelerinde yaygın olarak yetiştirilen Çakıldak, Palaz ve Tombul fındık çeşitlerinin meyve özellikleri üzerine rakım ve lokasyon farkının etkisi belirlemek amacı ile 2022-2023 yılları arasında yürütülmüştür. Çalışmada en düşük ortalama kabuklu ve iç meyve ağırlığı, kabuklu meyve ve kabuk kalınlığı ve iç meyve iriliği değerleri 400 m rakımda yetiştirilen ağaçlardan elde edilirken en yüksek ise 590 m rakımda yetiştirilen ağaçlardan elde edilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre rakımın çeşitlerin kabuklu ve iç meyve ağırlığına etkisi çeşitlere göre farklılık göstermiştir. Çakıldak ve Palaz çeşitlerinde yükseltinin artmasıyla birlikte kabuklu ve iç meyve ağırlığı artarken, Tombul çeşidinde bu değerler azalmıştır. Sonuç olarak Ordu ilinin farklı rakımlarında yetiştirilen fındık çeşitlerinde bazı meyve kalite özelliklerinin değişkenlik gösterdiği ortaya çıkmıştır.

Keywords

Fındık,, Meyve kalite özellikleri,, Ordu,, Rakım

Thanks

We would like to thank Mevlüt ERTEKİN, Rıdvan BİÇE and Mustafa KURT for their help in providing materials for this study.

References

• Anonymous. 2023a. FAO, Birleşmiş Milletler Gıda Tarım Örgütü İstatistiki Bilgiler. www.fao.org. (Erişim tarihi: 04.11.2023)
• Anonymous. 2023b. TÜİK, Türkiye İstatistik Kurumu İstaristiki Bilgiler. www.tüik.gov.tr. (Erişim tarihi: 04.11.2023)
• Ayfer, M. Uzun, A. Baş, F. 1986. Türk Fındık Çeşitleri. Karadeniz Bölgesi Fındık ve Mamulleri İhracatçılar Birliği Yayınları, s.95, Ankara.
• Balcı, B. 2002. Bazı ceviz (Juglans regia L.) çeşitlerinde farklı ekolojilerin verim ve kalite ögelerine etkileri üzerine araştırmalar. Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Izmir.
• Baldwin, B. Gilchrist, K. Snare, L. 2001. Variations in flowering, growth and yield of hazelnut cultivars and grower‟s selections in Australia. Acta Hort., 556, 109- 116.
• Beyhan, N. 2000. Fındığın döllenme biyolojisi. Ondokuzmayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 15(2), 116-122.
• Bostan, S. Z. 2001. Variation in morphological and pomological characateristics in hazelnut at six elevations. Acta Hort. (556):197-201.
• Bostan, S.Z. 1997. Tombul, Palaz ve Sivri Fındık Çeşitlerinde Çotanaktaki Meyve Sayısı ile Diğer Bazı Özellikler Arasındaki ilişkilerin Belirlenmesi. Y.Y.Ü. Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi, 7: 23-27.
• Cordell, S. Goldstein, G. Mueller-Dombois, D. Webb, D. & Vitousek, P. M. 1998. Physiological and morphological variation in Metrosideros polymorpha, a dominant Hawaiian tree species, along an altitudinal gradient: the role of phenotypic plasticity. Oecologia, 113(2), 188-196.
• Çalışkan O, Polat AA, 2012. Effects of Genotype and Harvest Year on Phytochemical and Fruit Quality Properties of Turkish Fig Genotypes. Spanish Journal of Agricultural Research. 10(4): 1048-1058.
• Demir, T. 1997. Samsun İlinde Yetiştirilen Fındıkların Seleksiyonu Üzerine Bir Ön Araştırma. (Yüksek Lisans Tezi), Ondokuzmayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Samsun.
• Demir, T. Beyhan, N. 1998. Samsun İlinde yetiştirilen fındıkların seleksiyonu üzerine bir araştırma. Turk J. Agric For., 24, 173-183.
• DiVaio, C. Nocerino, S. Paduano, A. Sacchi, R. 2013. Influence of Some Environmental Factors on Drupe Maturation and Olive Oil Composition. J Sci Food Agric. 93(5):1134-9.
• Drogoudi, P.D. Tsipouridis, C.G. Pantelidis, G. 2009. Effects of Crop Load and Time of Thinning Application on Split Pits, Yield, Fruit Quality and Leaf Mineral Content in ‘Andross’ Peach. J. Hortic. Sci. Biot. 84:505–509.
• Düzgüneş, O. Kesici, T. Kavuncu, O. Gürbüz, F. 1987. Araştırma ve Deneme Metotları (İstatistik Metotları-II), Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yayınları, 1021. Ders kitabı, 295.
• Eser, D. 1986. Tarımsal Ekoloji. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları Yayın No: 975, Ankara.
• Faniadis, D. Drogoudi, P.D. Vasilakakis, M. 2010. Effects of Cultivar, Orchard Elevation, and Storage on Fruit Quality Characters of Sweet Cherry (Prunus avium L.). Scientia Horticulturae 125: 301–304.
• Gülsoy, E. Şimşek, M. & Çevik, C. 2019. Ordu ilinin farklı rakım ve lokasyonlarında yetiştirilen bazı fındık çeşitlerinin meyve kalite özelliklerinin belirlenmesi. Uluslararası tarım ve yaban hayatı bilimleri dergisi, 5(1), 25-30.
• Karadeniz, T. Kırca, L. Şenyurt, M. & Bak, T. 2020. Tirebolu Harkköy yöresinde yabani fındık genotiplerinin tespiti ve değerlendirilmesi. Uluslararası Anadolu Ziraat Mühendisliği Bilimleri Dergisi, 2(1), 13-23.
• Karadeniz, T. ve Bostan, S.Z. 2004. Tombul Fındık Çeşidinde Meyve ve Toprak Özelliklerinin Rakıma Göre Değişimi ve Bunlar Arasındaki ilişkilerin Belirlenmesi. 3. Milli Fındık Şurası Kitabı.10-14 Ekim 2004, Giresun(Editör: Prof. Dr. Turan Karadeniz).S.471
• Koyuncu, M.A. Balta, F. Koyuncu, F. & Balta, M.F. 1997. Main composition of the fruits of the hazelnuts Tombul and Palaz cultivars preselected in Carsamba and Terme (Samsun) districts. Acta Horticulturae, 445, 119–122.
• Köksal, İ. 2002. Türk Fındık Çeşitleri. Fındık Tanıtım Grubu Yayınları, Ankara. 136s.
• Marangoz, D. 1999. Fındıkta yumurtalıkta meydana gelen gelişmeler ile bunlara ilişkin bazı meyve özelliklerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Bölümü Yüksek Lisans Tezi.
• Özbek, S. 1978. Fındık Yetiştiriciliği. Özel Meyvecilik. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, No:128, s.286-321, Adana.
• Semiz, M. 2016. Çarşamba Ovası’nda (Samsun) Yetişen Bazı Fındık (Corylus Avellana L.) Çeşit ve Genotiplerinin Morfolojik, Pomolojik Özellikleri İle Akrabalık İlişkilerinin Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ordu Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ordu.
• Steiner, R. Giuliani, G. 1995. Die Richtige Sorteauf den Richtigen Standort. Obstbau Weinbau 32(11): 287-289.
• Yılmaz, M. 2005. Bazı fındık çeşit ve genotiplerinin pomolojik, morfolojik ve moleküler karakterizasyonu, Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, Adana.