Meryemana Dikeni [Silybum marianum (L.) Gaertner]’nin Silaj Olarak Kullanım Olanakları

Yıl 2017, Cilt: 4 Sayı: 1, 88 - 94, 06.01.2017

Lütfiye Özinan Fırat Alatürk Ahmet Gökkuş

Öz

Meryemana
dikeni (Silybum marianum (L.) Gaertner)
tarla, mera ve organik maddece zengin yerlerde yayılma gösteren ve yüksek boyu
ile başka bitkilerle kolay rekabet eden bir yabancı ottur. Dikenli yapısı
sebebiyle hayvanlar tarafından zor otlanmaktadır. Bu yüzden araştırmada hem
kontrol altına almak hem de hayvan beslemede yararlanmak için bitkinin silaj
yapılabilme imkânı incelenmiştir. Deneme Balıkesir ili Akçaköy Mahallesi
merasında 2014 ve 2015 yıllarında yürütülmüştür. Mera ve yol kenarlarından
toplanan meryemana dikeninde bitkisel özellikler olarak bitki boyu, bitki
başına yeşil ve kuru ağırlık, sap, yaprak ve çiçek tablası oranı, silajının ham
protein, ham kül, NDF, ADF ve ADL oranları ile silaj özellikleri olarak renk,
koku, strüktür ve kuru madde oranı incelenmiştir. İki yıllık ortalamalara göre
ortalama bitki boyu 171.4 cm olarak ölçülmüş, bitki başına 932.0 g yaş ve 214.4
g/kuru madde verimi elde edilmiştir. Kuru maddenin %30.1’ini yaprak, %55.0’ini
sap ve %14.9’unu çiçek tablası meydana getirmiştir. Silajında %11.50 kuru
madde, %8.30 ham protein, %15.06 ham kül, %58.29 NDF, %43.63 ADF ve %16.43 ADL
belirlenmiştir. Duyusal silaj özellikleri bakımından düşük değerlere sahip
olmuştur. Buna göre, meryemana dikeninin silaj yapılarak hayvanlar için kaba
yem kaynağı olarak kullanılabileceği ve silaj kalitesini yükseltmek için katkı
maddelerinin eklenmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Meryemana dikeni, silaj, verim, kimyasal içerik, silaj kalitesi

Kaynakça

• Altın, M., Gökkuş, A. ve Koç, A. 2011. Çayır Mera Yönetimi (2. Cilt). TKB, Bitkisel Üretim Genel Müd., Ankara.
• Anonim, 2014a. Türkiye Bitkileri Veri Servisi. (http://www.tubives.com) (Erişim Tarihi: 15.12.2016).
• Anonim, 2014b. Animals, plants and habitat Biological environment in King County, Washington (www.kingcounty.gov) (Erişim Tarihi: 15.12.2016).
• AOAC, 1990. Official Methods of Analysis (15th Ed.). Association of Official Analytical Chemists, Arlington, VA.
• Arslan M. ve Çakmakçı, S. 2011. Mısır (Zea mays) ve sorgumun (Sorghum bicolor) farklı bitkilerle birlikte yapılan silajlarının karşılaştırılmaları. Akdeniz Üniversitesi. Ziraat Fakültesi. Dergisi, 24 (1): 47-53.
• Avağ, A., Koç, A. ve Kendir, H. 2012. Ulusal Mera Kullanım ve Yönetim Projesi Sonuç Raporu. TÜBİTAK, Proje No: 106G017, 483s.
• Balabanlı, C., Albayrak, S., Türk, M. ve Yüksel, O. 2006. Türkiye çayır meralarında bulunan bazı zararlı bitkiler ve hayvanlar üzerindeki etkileri. Süleyman Demirel Üniversitesi, Orman Fakültesi Dergisi, Seri: A, Sayı: 2, s.89-96.
• Ball, D.M., Collins, M., Lacefield, G.D., Martin, N.P., Mertens, D.A., Olson, K.E., Putnam, D.H., Undersander, D.J. and Wolf, M.W. 2001. Understanding Forage Quality. American Farm Bureau Federation Publication 1-01, Park Ridge, IL.
• Çakmak, B., Yalçın, H. ve Bilgen, H. 2013. Hasıl ve fermente mısır silajlarının ham besin maddesi içeriği ve kalitesine paketleme basıncı ve depolama süresinin etkileri. Tarım Bilimleri Dergisi, 19: 22-32.