Domates Meyvesinin Element İçeriği Üzerine Farklı Anaçların ve Besin Kaynaklı EC Seviyelerinin Etkisi

Yıl 2017, Cilt: 4 Sayı: 2, 155 - 161, 21.04.2017

Selçuk Söylemez Ayşe Yıldız Pakyürek

Öz

Son yıllarda tüketiciler, tükettikleri sebzenin fiziksel görünüşünün
yanında, besleyiciliğiyle de ilgilenmektedirler. Bu çalışma, domates
meyvelerindeki mineral madde içeriği üzerine besin kaynaklı EC (elektriksel
iletkenlik) seviyeleri ve farklı domates anaçların etkilerini araştırmak
amacıyla yürütülmüştür. Deneme, sonbahar döneminde, topraksız tarımda ve perlit
ortamında gerçekleştirilmiştir. Çalışmada 2, 3, 5, 7 ve 9 dS m^-1
olmak üzere 5 EC seviyesi uygulanmıştır. Denemede, bitkisel materyal olarak
Pegasus F₁ domates çeşidi, 11 farklı ticari domates anacı üzerine
aşılanmış, ayrıca kontrol amacıyla aşısız ve kendi üzerine aşılı bitkilere de
yer verilmiştir. Denemeden alınan meyve örneklerinin P, K, Ca, Mg, Fe, B, Mn ve
Zn içerikleri, kuru yakma yöntemine göre kuru ağırlık bazında belirlenmiştir.
Araştırma sonuçlarına göre, EC düzeylerinin belirli bir noktaya kadar
artmasıyla P, K, Mn ve Zn içerikleri artış gösterirken, Ca, Mg, Fe ve B
elementleri azalma göstermiştir. Anaçların meyvedeki Ca, Fe ve Mn içerikleri
üzerine etkisi istatistiksel olarak önemli bulunmuştur. Sonuç olarak, anaç
kullanımı ile meyvedeki mineral madde içeriği artmış ve en yüksek mineral madde
kapsamı Kemerit ve Yedi RZ anaçlarından elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Domates, anaç, elektriksel iletkenlik (EC), besin maddesi içeriği, aşılı bitki

Kaynakça

• Amor, F.M., Martinez, V., Cerda, A. 2001. Salt tolerance of tomato plants as affected by stage of plant development. Hortscience, 36(7): 1260-1263.
• Hoagland, D.R., Arnon, D.I. 1950. The water-culture method for growing plants without soil. Berkeley, Calif.: University of California, College of Agriculture, Agricultural Experiment Station.
• Ashraf, M. 1994. Breeding for salinity tolerance in plants. Critical Reviews in Plant Sci. 13: 17-42.
• Bilgin, N., Yıldız, N. 2008. Besin kültüründe yetiştirilen (Kaya F1) domates çeşidinin (Lycopersicon esculentum) artan NaCl uygulamalarına toleransı ve tuzluluk stresinin kuru madde miktarı ile bitki mineral madde içeriğine etkisi. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 39(1): 15-21.
• Dorais, M., Ehret, D.L., Papadopoulos, A.P. 2008. Tomato (Solanum lycopersicum) health components: from the seed to the consumer. Phytochem Rev., 7: 231-250.
• Eraslan, F., Güneş, A., İnal, A., Çiçek, N., Alpaslan, M. 2008. Gübrelerden kaynaklanan tuzluluğun domates ve biber bitkisinde bazı fizyolojik özellikler ve mineral beslenme üzerine etkisi. 4. Ulusal Bitki Besleme ve Gübre Kongresi, 8-10 Ekim, Konya, s. 641-649.
• Eraslan, F., Elkarim, A.,K.,H., Günes, A., İnal, A. 2012. Effect of nutrient inducted salinity on growth, membrane permeability, nitrate reductase activity, proline content and, macronutrient concentrations of tomato grown in greenhouse. World Academy of Science, Engineering and Technology, 71: 1915-1919.
• Fernandez-Garcia, N., Martinez, V., Carvajal, M. 2004. Effect of Salinity on growth, mineral composition and water relations of grafted tomato plants. Journal of Plant Nutrition and Soil Science, 167: 616-622.
• Fernandez-Ruiz, V., Olives, A.I., Camara, M., Sanchez-Mata, M.C., Torija, M.E. 2011. Mineral and Trace Elements Content in 30 Accessions of Tomato Fruits (Solanum lycopersicum L.,) and Wild Relatives (Solanum pimpinellifolium L., Solanum cheesmaniae L. Riley, and Solanum habrochaites S. Knapp & D.M. Spooner). Biological trace element research, 141: 329-339.
• Fish, W.W., Perkins-Veazie, P., Collins, J.K. 2002. A quantitative assay for lycopene that utilizes reduced volumes of organic solvents. Journal of Food Composition and Analysis, 15: 309-317.
• Geboloğlu, N., Yılmaz, E., Çakmak, P., Aydın, M., Kasap, Y. 2011. Determining of the yield, quality and nutrient content of tomatoes grafted on different rootstocks in soilless culture. Scientific Research and Essays, 6(10): 2147-2153.
• Giuffrida, F., Martonara, M., Leonardi, C. 2009. How sodium chloride concentration in the nutrient solution influences the mineral composition of tomato leaves and fruits. HortScience, 44(3): 707-711.
• Gui-Guerrero, J.L., Rebolloso-Fuentes, M.M. 2009. Nutrient composition and antioxidant activity of eight tomato (Lycopersicon esculentum) varieties. Journal of Food Composition and analysis, 22: 123-129.
• Gunderson, V., McCall, D., Bechmann, I.E. 2001. Comparison of major and trace element concentrations in Danish greenhouse tomatoes (Lycopersicon esculentum Cv. Aromata F1) cultivated in different sustrates. J. Agric. Food Chem., 49: 3808-3815.
• Hernandez Suarez, M., Rodriguez Rodriguez, E., Diaz Romero, C. 2007. Mineral and trace element concentrations in cultivars of tomatoes. Food Chemistry, 104: 489-499.
• Huang, Y., Bie, Z., He, S., Hua, B., Zhen, A., Liu, Z. 2010. Imoroving cucumber tolerance to major nutrient induced salinity by grafting onto Cucurbita ficifolia. Enviromental and Experimental Botany, 69: 32-38.
• Mohammed, S.M.T., Humidan, M., Boras, M., Abdalla, O.A. 2009. Effect of grafting tomato on different rootstocks on growth and productivity under glasshouse conditions. Asian Journal of Agricultural Research, 3(2): 47-54.
• Premuzic, Z., Bargiela, M., Garcia, A., Rendina, A., Loria, A. 1998. Calcium, iron, potassium, and vitamin C content of organic and hyroponic tomatoes. Hort.Science 33(2): 255-257.
• Rijck, G., Schrevens, E. 1998. Mixture optimization of the mineral nutrition of tomatoes in relation to mineral content of the fruit: effects of preharvest factors on fruit quality. Acta. Hort. 464: 485.
• Sainju, U.M.,, Dris, R., Singh, B. 2003. Mineral nutrition of tomato. Food, Agriculture and Environment, 1(2): 176-183. Sanders, D.C., Grayson, A.S., Monaco, T.J. 1981. Mineral Content of Tomato (Lycopersicon esculentum) and Four Competing Weed Species. Weed Science, 29: 590-593.
• Shannon, M.C., 1978. The testing of salt tolerance variability among tall wheatgrass lines. Agron. J. 70: 719-722. Tuna, A.L., Kaya, C., Ashraf, M., Altunlu, H., Yokas, I., Yagmur, B. 2007. The effects of calcium sulphate on growth, membrane stability and nutrient uptake of tomato plants grown under salt stres. Enviromental and Experimental Botany, 59: 173-178.
• Ünlükara, A., Cemek, B., Karadavut, S. 2006. Farklı çevre koşulları ile sulama suyu tuzluluğu ilişkilerinin domatesin büyüme, gelime, verim ve kalitesi üzerindeki etkileri. GOÜ. Ziraat Fakültesi Dergisi, 23(1): 15-23.
• Zahedifar, M., Ronaghi, A., Moosavi, A.A., Shirazi, S.S. 2012. Influence of nitrogen and salinity levels on the fruit yield and chemical composition of tomato in a hydroponic culture. Journal of Plant Nutrition, 35: 2211-2221.
• Zhu, J., Bie, Z., Huang, Y., Han, X. 2008. Effects of grafting on the growth and ion concentrations of cucumber seedlings under NaCl stres. Soil Science and Plant Nutrition, 54: 895-902.