Uşak İli Doğal Vejetasyonlarında Bulunan Bazı Çalı Türlerinin Besin Maddesi İçeriklerinin Dönemsel Değişimi

Year 2019, Volume: 6 Issue: 2, 324 - 331, 22.04.2019

Osman Yüksel , Asuman Arslan Duru

https://doi.org/10.30910/turkjans.557128

Cited By: 3

Abstract

Bu çalışma, Uşak ili doğal vejetasyonlarında
bulunan her dem yeşil çalı türlerinden katır tırnağı, defne yapraklı laden,
ardıç, çoban kösteği ve kermes meşesinin besin maddesi içeriklerinin ve
dönemsel değişimlerinin belirlenmesi amacıyla 2014-2016 yılları arasında iki
yıl süre ile yürütülmüştür. Araştırmada, çalı türlerinin nisan, temmuz, ekim ve
ocak aylarındaki kuru madde oranı, ham protein oranı, nötr çözücülerde
çözünmeyen lif (NDF), asit çözücülerde çözünmeyen lif (ADF) ve ham kül oranları
arasında istatistik açıdan önemli farklar belirlenmiştir. Çalışmada; çalı
türlerinin kuru madde oranları % 41.97 ile 58.09 arasında değişmiştir. En
yüksek ham protein oranı % 12.90 ile çoban kösteğinde en düşük ham protein
oranı ise ardıçta (% 5.56) belirlenmiştir. Dönemdeki ilerleme ham protein
oranlarının azalmasına neden olmuştur. Çalı türlerinin NDF oranları % 25.70 ile
48.76 arasında, ADF oranları ise % 19.34 ile 30.98 arasında değişmiştir. En
düşük NDF ve ADF oranları defne yapraklı ladende tespit edilirken dönemin
ilerlemesi ham protein oranının aksine NDF ve ADF oranlarının artmasına neden
olmuştur.  Ham kül oranları % 5.11 ile
7.13 arasında değişmiş, en yüksek ham kül defne yapraklı ladende
belirlenmiştir. Çalışmadan elde edilen sonuçlara göre, çalı türlerinin yılın
her döneminde, özellikle de meraların dormant olduğu dönemlerde koyun ve
keçiler için kaliteli kaba yem kaynağı olabilecekleri sonucuna varılmıştır.

Keywords

Uşak, çalı, ham protein oranı, NDF, ADF, ham kül

Seasonal Changes in the Nutrient Contents of Some Shrub Species in Usak Province Natural Vegetation

Abstract

This study was carried out between 2014-2016 for two
years in order to determine the nutrient contents of some evergreen shrub
species such as Spanish broom, laurel-leaf cistus, cade juniper, woolly
blackberry and kermes oak, collected from the natural vegetation of Usak
province. In the research, statistically significant differences
were determined in terms of dry matter ratio, crude protein ratio, neutral
detergent fiber (NDF), acid detergent fiber (ADF) and ash contents among the
seasons. In the study, the dry matter ratios of the shrub species ranged from 41.97 to 58.09%. The highest crude protein content was
determined in woolly blackberry (12.90%) and
the lowest was determined in cade juniper (5.56%). The progress of the season
led to a decrease in crude protein ratios. NDF rates of shrub species changed
from 25.70 to 48.76 percent, while ADF ratios ranged from 19.34 to 30.98
percent. While the lowest NDF and ADF ratios were observed in the laurel-leaf
cistus, the progression of the season caused
an increase in the rates of NDF and ADF in contrast to the crude protein. Crude
ash rates were changed between 5.11% and 7.13% and the highest crude ash was
determined in laurel-leaf cistus. According to the results obtained from
the study, it is concluded that shrub species are the source of quality
roughage for sheep and goats in all periods of the year, especially when the
pastures are dormant.

Keywords

Usak, shrub, crude protein ratio, NDF, ADF, crude ash

References

• Akbağ, H.I. 2013. Katırtırnağı (Spartium junceum), Kermes Meşesi (Quercus coccifera), Deniz Üzümü (Ephedra major), Akçakesme (Phillyrea latifolia) Bitkilerinin Keçiler için Besleme Potansiyeli. ÇOMÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, Zootekni Anabilim Dalı, (Doktora tezi), 121 s.
• Akyıldız A.R. 1984. Yemler Bilgisi Laboratuvar Kılavuzu. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları: 895, Ankara.
• Alatürk, F., Alpars, T., Gökkuş, A., Coşkun, E., Akbağ, H.I. 2014. Bazı çalı türlerinin besin maddesi içeriklerinin mevsimsel değişimi. ÇOMÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 2(1): 133-141.
• Altın, M., Gökkuş, A., Koç, A. 2011. Çayır ve Mera Yönetimi. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü, Cilt: 2, Ankara.
• Anonim, 2010. Ankom Technology, Neutral Detergent and Acid Detergent Fiber Analyses Procedures. http://www.ankom.com/09_procedures/procedures.shtml Anonim, 2016. T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı, Meteoroloji Genel Müdürlüğü. Ankara.
• Anonim, 2018. Türkiye İstatistik Kurumu. http://tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1002.
• Babalık, A.A., Fakir, H. 2007. Davraz Dağı Kozağacı yaylasında (Isparta) keçi otlatmasının bazı çalı türlerinin yaprak morfolojisi üzerindeki etkileri. SDÜ Orman Fakültesi Dergisi, 2(A): 1-8.
• Başbağ, M., Çaçan, E., Sayar, M.M., Karan, H. 2017. Some shrub and tree taxa in the grassland-pasture and natural vegetation of Turkey. Middle East Journal of Science, 3(2):115-128.
• Bolat, İ., Kara, Ö. 2017. Bitki besin elementleri: Kaynakları, işlevleri, eksik ve fazlalıkları. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 19(1): 218-228.
• Deniz, L., Serteser, A., Kargıoğlu, M. 2010. Uşak Üniversitesi ve yakın çevresindeki bazı bitkilerin mahalli adları ve etnobotanik özellikleri. AKÜ Fen Bilimleri Dergisi, 2010-01: 57-72.
• Dökülgen, H., Temel, S. 2015. Yaprağını döken karaçalı (Palarus spina-christi Mill.) türünde yaprak ve yaprak + sürgünlerinin mevsimsel besin içeriği değişimi. Iğdır Üni. Fen Bilimleri Enst. Der., 5(3): 57-65.
• Gökkuş, A., Koç, A. 2001. Mera ve Çayır Yönetimi. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Yayınları, No: 228, 329 s., Erzurum.
• Kamalak, A., 2006. Determination of nutritive value of leaves of a native grown shrub, Glycyrrhiza glabra L. using in vitro and in situ measurements. Small Ruminant Research, 64: 268-278.
• Kacar, B., İnal, A. 2008. Bitki Analizleri. Nobel Yayınları, No: 1241, Ankara.
• Kacar, B., Katkat, A.V., Öztürk, G. 2006. Bitki Fizyolojisi (2. Baskı), Nobel Yayın Dağıtım, Ankara, 563 s.
• Koç, A., Gökkuş, A. 1996. Annual variotion of above ground biomass, vegetation height and crude protein yield on the natural rangelands of Erzurum. Tr. J. of Agriculture and Forestry, 20: 305-308.
• Kökten, K., Kaplan, M., Hatipoğlu, R., Saruhan, V., Çınar, S. 2012. Nutritive value of Mediterranean shrubs. J. Animal and Plant Sci., 22(1): 188-194.
• Narvaez, N. Brosh, A., Pittroff, W. 2010. Seasonal dynamics of nutritional quality of California chaparral species. Animal Feed Sci. Technol., 158(1-2): 44-56.
• Papachristou, T.G., Platis, P.D., Nastis, A.S. 2005. Foraging behavior of cattle and goats in oak forest stands of varying coppicing age in Northern Greece. Small Ruminant Res,. 59: 181-189.
• Parissi, Z., M., Papachristou, T.G., Nastis, A.S. 2005. Effect of drying method on estimated nutritive value of browse species using an in vitro gas production technique. Animal Feed Science and Technology, 123-124: 119-128.
• Sağlam, N.G. 2015. Yaprak senesensi: Fizyolojik ve moleküler düzenlenmesine bakış. Marmara Fen Bilimleri Dergisi, 3: 83-92.
• Tolunay, A., Ayhan, V., Adıyaman, E., Akyol, A., Ince, D. 2009. Herbage growth and fodder yield characteristics of kermes oak (Quecus cocifera L.) in a vegetation period. Journal of Animal and Veterinary Advaces, 8(2): 290-294.
• Yılmaz, K.T., 1996. Akdeniz Doğal Bitki Örtüsü. Çukurova Üni. Ziraat Fak. Genel Yayın No: 141.
• Yolcu, H.İ., Okudan, A., Başaran, S., Özen, N. 2014. Küçük baş hayvanların beslenmesi açısından bazı maki türlerinin besin maddesi içeriklerinin belirlenmesi. II. Ulusal Akdeniz Orman ve Çevre Sempozyumu, s. 129-135, 22-24, Ekim, Isparta.