Ekmek İsraf Etme Durumunun ve İsrafta Etkili Olan Faktörlerin Belirlenmesi: Kahramanmaraş Kent Merkezi Örneği

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 3, 432 - 439, 23.07.2019

Emine İkikat Tümer Yeşim Aytop Kubilay Burak Yavuz

https://doi.org/10.30910/turkjans.595223

Cited By: 3

Öz

Bu araştırmanın amacı Kahramanmaraş ili
kent merkezindeki tüketicilerin ekmek tüketim durumlarını ve ekmek israfına
etki eden faktörleri belirlemektir. Araştırmanın ana materyalini Kahramanmaraş
ili kent merkezinde 384 tüketici ile yapılan anketlerden elde edilen veriler
oluşturmaktadır. Verilerin analizinde tanımlayıcı
istatistikler, One-Way ANOVA ve Ki-kare testlerinden yararlanılmıştır.
Araştırma bulgularına göre, hanehalklarının günde ortalama 3.18 adet ekmek
tükettikleri ve bu ekmeğe 3.24 TL/gün harcadıkları tespit edilmiştir.
Tüketiciler en çok somun ekmeği tercih etmektedirler. Tüketicilerin
%55.99’u ekmek israfında bulunmakta ve günlük alınan ekmeğin %9.17’sini israf
etmektedirler. Araştırma sonucunda, ekmek israf etme
durumu ile eşin çalışması, oturdukları binada kapıcı olma durumu, hanehalkı
birey sayısı, gelir, kilo problemi olma durumu ve ekmek satın alma sıklığı
arasında istatistiki açıdan anlamlı bir farkın olduğu tespit edilmiştir. Bu
sonuçlar değerlendirildiğinde ekmeği sıklıkla satın alan ve taze olarak tüketen
tüketicilerin ekmek israfını önlemek amacıyla ekmeğin gramajının azaltılması
önerilmektedir. Geliri yüksek ve eşi çalışmayan tüketicilere, artan ekmekleri
değerlendirmeleri yöntemlerini içeren seminerlerin verilmesi ekmek israfını azaltmaya
katkı sağlayacaktır. 

Anahtar Kelimeler

Ekmek israfı, tüketim, Kahramanmaraş

Determination of Bread Waste Condition and Factors Affecting Waste: The Case of Kahramanmaraş City Center

Öz

The objective of this
study is to determine the bread consumption status and the factors affecting
the bread waste of the consumers in the city center of Kahramanmaraş. The main
material of the study is the data obtained from the surveys conducted with 384
consumers in the city center of Kahramanmaraş province. Descriptive statistics,
One-Way ANOVA and Chi-square test were used to analyze the data. According to
the findings of the research, it was found that households consumed on average
3.18 pieces of bread in a day and they spent 
3.24 Turkish Liras/ day on bread. The majority of the consumers prefer
consuming the loaf of bread. The percentage of the consumers wasting bread is
around 55.99%, and 9.17% of bread bought by the consumers is wasted. According to
the results of the research, it was found that there was a statistically
significant relationship between bread wasting status and when spouse's work,
the state of being a janitor, the number of people in households, income, the
state of having a weight problem and bread purchase frequency. The results of
this study will provide a source for the studies to be done by producers,
consumers, and policymakers. When these results are evaluated, it is
recommended to reduce the weight of bread to avoid wasting bread for consumers
who frequently buy and consume fresh bread. Giving seminars to
high-income and non-working consumers on methods of evaluating increased bread
will contribute to reducing bread waste.

Anahtar Kelimeler

Bread waste, consumption, Kahramanmaraş

Kaynakça

• Açan, B. 2007. Kolayda mallarda müşteri profili ve tüketim tercihleri: İstanbul halk ekmek müşterilerine yönelik bir araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 21(2): 261-280.
• Akbay, C. 2005. Kahramanmaraş’ta hanehalklarının gıda tüketim talebi ekonometrik analizi. KSÜ Fen ve Mühendislik Dergisi, 8(1): 114-121.
• Akbay, C., Bilgiç. A., Miran, B. 2008. Türkiye'de önemli gıda ürünlerinin talep esneklikleri. Tarım Ekonomisi Dergisi, 14 (2): 55-65.
• Aljobair, M.O. 2017. Assessment of the bread consumption habits among the people of Riyadh. Saudi Arabia. Pak. J. Nutr., 16: 293-298.
• Anonim, 2019a. Beslenme Nedir? https://www.ilkokul.nds.k12.tr/IMG/pdf/ BESLENME_NEDIR.pdf (Erişim tarihi: 24.02.2019).
• Anonim, 2019b. Geçmişten Günümüze Buğday. http://apelasyon.com/Yazi/410-gecmisten-gunumuze-bugday (Erişim tarihi: 24.02.2019).
• Anonim, 2019c. Ekmeğin Tarihçesi. https://mauri.com.tr/ekmegin-tarihcesi/. (Erişim tarihi: 24.02.2019)
• Anonim, 2019d. Türkiye’de Ekmek İsrafı Araştırması https://www.gidahatti.com/tu erkiye-de-ekmek-israf-arast-rmas-39038/(Erişim tarihi: 26.02.2019).
• Anonim, 2019e. Türkiye İsraf Raporu http://tuketici.ticaret.gov.tr/data/5c6ea aeaddee7d8e04e8c73d/31-01 2019%20ISRAF%20TEKRAR.pdf (Erişim tarihi: 20.06.2019).
• Aydın, F., Yıldız Ş. 2011. Sivas ilinde ekmek tüketim alışkanlıkları ve tüketici dinamiklerinin belirlenmesi. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Derg., 42(2): 165-180.
• Bal, Z. E., Sayılı M., Gözener M. 2013. Tokat İli Merkez İlçede Ailelerin Ekmek Tüketimleri Üzerine Bir Araştırma. JAFAG 30(1): 61-69.
• Boyacıoğlu, O. 2019. Ekmek Tüketimi ve Tüketici Beklentileri. https://www.okan.edu. tr/uploads/announcement/prof-dr-m-hikmet-boyacioglu-ekmek-israfini onleyelim/Ekmek-Tu ketimi-ve-Tuketici-Beklentileri-Panel-Mayis-2013.pdf.
• Capone R., Bilali H.E., Debs P., Bottalico F., Cardone G., Berjan S., Elmenofi G.A.G., Abouabdillah A., Charbel L., Arous S.A., Sassi K. 2016. Bread waste in Mediterranean Arab countries. 5th International Symposium on Agricultural Sciences, February 29 - March 3, Banja Luka, Bosnia and Herzegovina Abstract Book, p.220.
• Cop, R., Doğan, H. 2009. Ekmek üretiminde yeni ürün geliştirme ve tüketici tutumlarıyla i̇lgili bir uygulama. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(18): 12-26.
• Çağrı, H. 2016. İsraf Sorunu: Türkiye’de Ekmek İsrafı Sorunu ve Türkiye Ekonomisi Üzerindeki Etkileri. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Nevşehir.
• Demir, M.K., Kartal, H. 2012. Konya ilinde farklı ekmek çeşitlerini tüketen bireyler üzerinde yapılan bir anket çalışması. Gıda teknolojileri elektronik dergisi, 7(3): 59-64.
• Demirtaş, B., Kaya, A., Sağıstan, E. 2018. Consumers’ bread consumption habits and waste status: Hatay/Turkey Example, Turkish Journal of Agriculture - Food Science and Technology, 6(11): 1653-1661.
• Dölekoğlu, C.Ö., Giray, H.F., Şahin, A. 2014. Mutfaktan Çöpe Ekmek: Tüketim ve Değerlendirme, Akademik Bakış Dergisi, İktisat ve Girişimcilik Üniversitesi, Türk Dünyası Kırgız-Türk Sosyal Bilimler Enstitüsü,, ISSN:1694-528X Celalabat- Kırgızistan Sayı:44.
• Ekmekçi Bal, Z., Sayılı, M. ve Gözener, M. 2013. Tokat ili merkez ilçede ailelerin ekmek tüketimleri üzerine bir araştırma. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 30(1): 61-69.
• Ertürk, A., Arslantaş, N., Sarıca, D. ve Demircan, V. 2015. Isparta ili kentsel alanda ailelerin ekmek tüketimi ve israfı. Akademik Gıda, 13(4): 291-298.
• Gül, A., Işık, H., Bal, T., Özer, S. 2003. Bread Consumption and waste of households in urban area of Adana province. Electronic Journal of Polish Agricultural Universities, Food Science and Technology, 6(2): 10-16.
• Koç, B. 2011. Ekmek Tüketiminde Tüketici Tercihleri: Van İli Örneği. Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü Yayını, TEPGE Yayın No: 196, Ankara.
• Mohammmadi, I.M., 2006. Factors influencing wheat, flour, and bread waste in Iran. Journal of New Seeds, 8(4): 67-78.
• Newbold, P. 1995. Statistics for Business and Economics, Prentice-Hall International, New Jersey, 867pp.
• Tanık, O. 2006. Ekmek Üretiminde Kalite Uygulamaları ve Müşteri Memnuniyet Dinamiklerinin Belirlenmesi. Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Tekirdağ.
• Taşcı, R., Karabak, S., Bolat, M., Acar, O., Şanal, T., Pehlivan, A., Külen, S., Güneş, E., Albayrak, M. 2017. Ankara ilinde ekmekte tüketici tercihleri. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 26(1): 75-85.
• TMO, 2013. Türkiye’de Ekmek İsrafı Raporu. http://www.tmo.gov.tr/Upload/Document /Kampanya/ArastirmaKitabi.pdf (Erişim tarihi: 24.02.2019).